Hướng dẫn dùng bồ kết chữa bệnh trĩ đúng cách

Long Giang 16/02/2023

Đánh Giá

ĐÁNH GIÁ

Bồ kết thường được sử dụng nhiều để làm đẹp tóc, đẹp da, giảm ngứa do dị ứng…Tuy nhiên, trong y học dân gian thì bồ kết vẫn còn một tác dụng rất hay nữa đó là chữa bệnh trĩ. Vậy cách sử dụng bồ kết chữa bệnh trĩ như thế nào là đúng cách và hiệu quả. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về thông tin này.

Bệnh trĩ trong Y học cổ truyền

Bệnh trĩ là chứng bệnh được hình thành do tĩnh mạch ở vùng trực tràng và hậu môn bị giãn, sung huyết và tạo thành búi trĩ. Búi trĩ có thể lòi ra ngoài hoặc nằm bên trong trực tràng, tùy vào vị trí mà sẽ được xếp vào dạng trĩ nội hoặc trĩ ngoại.

Dùng bồ kết chữa bệnh trĩ — Bệnh trĩ trong Đông y là do tĩnh mạch ở vùng trực tràng và hậu môn bị giãn

Theo Đông y ghi nhận thì bệnh trĩ là kết quả của khí hư, khí trệ do tỳ vị hư yếu khiến cho đại tràng không thông, cơ nhục bị yếu dần và gây tổn thương giáng hạ mạch lạc. Nếu không khắc phục kịp thời sẽ dẫn đến hạ bộ bị ứ mạch, ứ huyết ở trực tràng hậu môn và khi tình trạng này càng kéo dài sẽ khiến búi trĩ chảy máu, sa xuống ngày càng nhiều.

Một số nguyên nhân gây tỳ vị yếu như các yếu tố từ bên ngoài, thói quen sinh hoạt, ăn uống cay nóng và stress khiến sinh ra bệnh. Ngoài ra, tình trạng thấp nhiệt ngưng kết ở đại tràng cũng được hình thành do thường xuyên ngồi quá lâu, vận động quá sức và phòng dục quá độ.

Trong Đông y hay Tây y đều chia bệnh trĩ thành 2 dạng chính gồm bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại. Riêng đối với Đông y thì bệnh trĩ được chia nhỏ thành các nhóm sau:

Đối với trĩ nội

Trĩ nội thể thấp nhiệt (có đi kèm tình trạng viêm nhiễm hoặc bội nhiễm)
Trĩ nội thể khí huyết ứ trệ (trĩ do các bệnh toàn thân gây ra)
Trĩ nội thể huyết ứ (dạng trĩ có sung huyết)
Trĩ nội thể nhiệt độc (giai đoạn đầu của tình trạng viêm nhiễm ở trĩ)

Đối với trĩ ngoại

Trĩ ngoại thể nhiệt độc (do tắc nghẽn khí huyết)
Trĩ ngoại thể huyết ứ
Trĩ ngoại thể thấp nhiệt (là dạng trĩ ngoại có biến chứng, phổ biến nhất là tình trạng viêm loét)

Có những trường hợp người bệnh mắc phải chứng trĩ hỗn hợp do sự xuất hiện đồng thời của cả 2 dạng bệnh là trĩ nội và trĩ ngoại. Tình trạng này khiến cho người bệnh phải chịu những cơn đau, khó chịu và mệt mỏi do các triệu chứng của cả 2 bệnh ngày càng diễn biến nặng nề bởi búi trĩ được hình thành ở trong lẫn ở ngoài.

Nếu bệnh không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dễ gây ra các biến chứng cực kỳ nguy hiểm như gây tắc nghẽn búi trĩ cấp tính, u trĩ xơ, u trĩ da, áp xe, rò hậu môn, sung huyết trĩ cấp tính…

Chữa bệnh trĩ bằng quả bồ kết có hiệu quả không?

Đối với điều trị bệnh trĩ theo Y học cổ truyền chủ yếu sẽ dựa vào các loại nguyên liệu có tính dược lý kháng khuẩn, chống viêm và hỗ trợ làm teo búi trĩ. Việc chữa trị sẽ đi theo từng thể riêng biệt và tác động trực tiếp cũng như loại bỏ nguồn căn của bệnh.

Theo Đông y, có rất nhiều loại thảo dược có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh trĩ, trong đó sử dụng bồ kết chữa bệnh trĩ là một bài thuốc rất phổ biến và hiệu quả đã được chứng minh bởi rất nhiều nghiên cứu khoa học.

Bồ kết là loại quả của cây có thân gỗ và trong dân gian người ta thường sử dụng quả của loại cây này là chủ yếu để chăm sóc da, chăm sóc tóc, làm thuốc, hóa phẩm…Cây còn có nhiều tên gọi khác tùy theo vùng miền như trái chùm kết, trư nha tạo giác, tạo giác…Đây là loại cây thuộc họ Vang (Caesalpiniaceae) và tên khoa học của nó là là Fructus Gleditschiae,

Theo Đông y, bồ kết được ghi nhận là một loại quả có chứa nhiều hoạt chất và thành phần dược tính. Với vị cay, mặn nhẹ, có tính ôn và một ít độc dược, có tác dụng vào 2 kinh phế và đại tràng. Trong dân gian, trái bồ kết thường được sử dụng để điều trị các chứng co thắt, hắt hơi, sát trùng, thông khiếu, tiêu đờm hiệu quả…Đặc biệt là dùng bồ kết chữa bệnh trĩ là một phương pháp rất phổ biến trong dân gian.

Phương pháp này được đánh giá cao về hiệu quả mà nó đem lại, lành tính, không gây tác dụng phụ trong quá trình sử dụng mà lại ít tốn kém, phù hợp với hầu hết các đối tượng từ người già cho đến trẻ em.

Tuy nhiên, cách dùng bồ kết chữa bệnh trĩ thường sẽ chỉ đem lại hiệu quả với những trường hợp mắc bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ, vừa mới khởi phát như trĩ độ 1, 2. Ngược lại, với trường hợp mắc bệnh trĩ nặng giai đoạn 3, 4 thì các hoạt chất trong bồ kết sẽ không thể làm thuyên giảm được các búi trĩ to và ngày càng nặng hơn.

Bên cạnh đó, hiệu quả của bồ kết cũng sẽ rất khó phát huy hết nếu như người bệnh áp dụng không đúng cách. Thường thì có đến hơn 50% người bệnh áp dụng các cách điều trị bệnh trĩ bằng Đông y phải chuyển sang điều trị bằng các biện pháp y học hiện đại vì tình trạng của bệnh không thuyên giảm.

Chính vì vậy, trong quá trình sử dụng bồ kết chữa bệnh trĩ thì người bệnh cần hết sức lưu ý quan sát kết quả mà bồ kết đem lại. Nếu không cảm nhận được kết quả khả quan thì cần thay đổi cách điều trị để tránh gây mất thời gian điều trị bệnh.

Hướng dẫn cách dùng bồ kết chữa bệnh trĩ tại nhà hiệu quả

Đối với phương pháp dùng quả bồ kết chữa trĩ tại nhà thì có rất nhiều cách áp dụng tùy vào sự lựa chọn của bạn. Trong đó, có 2 cách dễ thực hiện nhất đó là bồ kết làm thuốc uống và bồ kết làm thuốc ngâm hạ bộ. Nếu có thể, người bệnh nên áp dụng cả 2 cách này để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.

Bài thuốc uống nước bồ kết chữa bệnh trĩ

Bồ kết và mật đường

Vì bản chất của bồ kết là vị đắng nguyên sơ nên khi chế biến bồ kết làm thuốc uống, người bệnh có thể kết hợp với một số nguyên liệu có vị ngọt như đường, mật ong để làm dịu vị đắng và dễ uống hơn.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị khoảng 2 – 3 quả bồ kết đã lớn, tách lấy phần hạt bên trong, rửa sạch và ngâm với nước muối cho hết bụi bẩn, vi khuẩn.
Hạt bồ kết đem nướng lên cho giòn và nghiền tán thành bột mịn, sau đó cho thêm 2 thìa đường nước và trộn đều sao cho hỗn hợp kết dính vừa phải.
Vo thành từng viên tròn nhỏ rồi cho vào hũ thủy tinh bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Mỗi ngày sử dụng 30 viên sau mỗi bữa ăn 30 phút để giúp hỗ trợ điều trị bệnh trĩ hiệu quả hơn.

Khuyến khích người bệnh thực hiện cách này đều đặn mỗi ngày và kiên trì để các hoạt chất trong thuốc có thời gian thẩm thấu phát huy tác dụng.

Bài thuốc bồ kết kết hợp sữa và mật ong

Ngoài kết hợp với đường thì sữa và mật ong cũng là những nguyên liệu khi kết hợp với bồ kết sẽ trở thành một bài thuốc trị bệnh trĩ hiệu quả và phù hợp với mọi độ tuổi. Sữa và mật ong có tác dụng giảm đau, kháng viêm, diệt khuẩn, làm lành vết thương, cầm máu và bồi bổ cơ thể, thúc đẩy quá trình làm lành các tổn thương ở hậu môn.

Đặc biệt, mật ong và sữa đều có vị ngọt tự nhiên giúp làm cân bằng vị mặn, đắng của bồ kết, giúp người bệnh uống thuốc dễ dàng hơn.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị khoảng 200g hạt bồ kết, 2 thìa mật ong nguyên chất, 200ml sữa tươi.
Hạt bồ kết đem rửa sạch với nước muối, vớt ra để ráo rồi ngâm vào sữa tươi khoảng 30 phút.
Đem hạt bồ kết phơi khô cho héo lại rồi cho vào chảo rang lên cho vàng và có mùi thơm.
Tán nhuyễn hạt bồ kết thành bột mịn rồi cho mật ong vào trộn đều.
Vo bột thành từng viên nhỏ rồi cho vào hũ thủy tinh bảo quản.
Mỗi lần uống khoảng 10 – 20 viên sau mỗi bữa ăn, ngày uống 3 lần để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc ngâm rửa hậu môn từ quả bồ kết

Bài thuốc ngâm độc vị bồ kết

Ngâm hậu môn bằng nước bồ kết sẽ giúp những tinh chất trong quả bồ kết thẩm thấu trực tiếp vào vùng hậu môn và làm lành các búi trĩ. Nước nóng sẽ giúp kích thích mạch máu ở vùng trực tràng hậu môn lưu thông tốt hơn, giảm đau và ngăn ngừa nguy cơ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, áp dụng phương pháp này còn giúp giảm những cơn đau do bệnh kiết lỵ gây ra một cách hiệu quả.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị khoảng 15 quả bồ kết, rửa sạch và đập giập thành từng đoạn ngắn.
Cho bồ kết vào nồi nước, thêm vào 1 – 2 muỗng muối và đun sôi trong vòng 15 phút.
Đổ nước bồ kết ra thau để cho nguội bớt, dùng tay kiểm tra độ ấm của nước bồ kết đã phù hợp hay chưa.
Ngâm hậu môn vào trong nước bồ kết cho đến khi nước nguội hẳn thì rửa sạch lại bằng nước ấm và dùng khăn lau khô.

Đây là phương pháp hỗ trợ bệnh trĩ khá hiệu quả và được các chuyên gia khuyến khích thực hiện. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý về nhiệt độ của nước khi ngâm, tránh để nước quá nóng sẽ dễ gây bỏng.

Bồ kết kết hợp với hạt gấc, lá trầu không, quả cau trị bệnh trĩ

Công thức trị bệnh trĩ này tương đối phức tạp trong cách thực hiện, tuy nhiên nó lại đem đến hiệu quả trị bệnh hiệu quả đáng kể. Trong đó, hạt gấc, quả cau và lá trầu không đều là những dược liệu có tính ấm, sát khuẩn cao, tiêu viêm và hỗ trợ làm lành vết thương, kích thích lưu thông máu rất tốt.

Bài thuốc này được điều trị dưới dạng xông để đưa các dược tính tiếp xúc đến búi trĩ và làm dịu các cơn ngứa, giảm đau và làm lành các tổn thương tại đây.

Cách thực hiện:

Chuẩn bị quả bồ kết, hạt gấc, quả cau và trầu không mỗi loại 7g.
Các nguyên liệu đem rửa sạch với muối để loại bỏ hết các tạp chất, cau bổ làm đôi,
Các nguyên liệu trộn cùng nhau rồi giã nhuyễn cùng 1 muỗng muối.
Cho hỗn hợp này vào nồi nước sôi đun nóng trong vòng 5 phút.

Người bệnh dùng nước này để xông hơi vùng hậu môn ngày 3 lần và kiên trì thực hiện mỗi ngày để đạt được hiệu quả trị bệnh tích cực nhất.

Một số lưu ý khi dùng bồ kết chữa bệnh trĩ

Áp dụng đúng cách dùng bồ kết chữa bệnh trĩ sẽ đem lại những lợi ích cải thiện bệnh tình rất tốt. Không những vậy, phương pháp này cũng hỗ trợ vào quá trình điều trị bệnh trĩ theo phương pháp y học đại. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe thì người bệnh cần lưu ý một số điều sau:

Cách chữa bệnh trĩ bằng quả bồ kết có thể không đáp ứng điều trị khi bệnh diễn biến nặng, chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị khi bệnh còn ở thể nhẹ, chưa có biến chứng.
Kiên trì áp dụng các bài thuốc này trong thời gian dài mới đạt được hiệu quả.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, khi áp dụng các bài thuốc này thì người bệnh nên kết hợp với các loại thuốc bôi để tăng hiệu quả trị bệnh. Lưu ý nên hỏi ý kiến tư vấn của bác sĩ về loại thuốc uống hoặc thuốc bôi phù hợp, an toàn với người bệnh.
Những người có tỳ vị yếu nên tránh sử dụng bồ kết để uống vì có thể làm rối loạn tiêu hóa, chướng bụng, khó ngủ…
Không lạm dụng bồ kết vì trong cây bồ kết cả trái, hạt, lá và vỏ đều có độc tính. Những đối tượng như phụ nữ mang thai, cho con bú cần tránh sử dụng. Vì hàm lượng chất tẩy và tính axit trong bồ kết có thể gây ra co thắt tử cung, xuất hiện các triệu chứng tức ngực, nôn ói, tiêu chảy, nóng rát cổ họng…
Không sử dụng bồ kết khi đang đói vì dễ gây ra tình trạng say bồ kết, ngộ độc.
Nên lưu ý lựa chọn nguồn nguyên liệu bồ kết sạch sẽ, an toàn, không có dấu hiệu hỏng, nấm mốc vì nguyên liệu kém chất lượng sẽ không phát huy tác dụng vốn có mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Lưu ý nên sơ chế bồ kết bằng cách nướng trên lửa nhỏ trước để tăng hiệu quả trị bệnh của dược liệu.
Kết hợp với việc điều trị bằng dược liệu thì người bệnh cũng cần chú ý thường xuyên vệ sinh vùng kín, vùng hậu môn để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển làm nặng thêm tình trạng này.
Duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, ăn uống dinh dưỡng, lành mạnh, nhiều rau xanh, trái cây tươi và uống nhiều nước mỗi ngày. Tránh các loại thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ để không khiến bệnh ngày càng nặng hơn.

Không nên nhịn đi đại tiện và khi đi cần chú ý thói quen là không ngồi xổm vì tư thế này càng khiến cho búi trĩ ngày càng lòi ra và bệnh nặng khó chữa hơn.
Không đứng hoặc ngồi quá lâu cũng như làm việc vừa sức để tránh gây áp lực lên vùng tĩnh mạch hậu môn.
Thường xuyên thăm khám tại bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra tình trạng của bệnh và có hướng điều trị phù hợp hơn.

Dùng bồ kết chữa bệnh trĩ là phương pháp dễ thực hiện, an toàn và đem lại hiệu quả tích cực trong việc giảm các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, để có thể điều trị triệt để bệnh trĩ thì tốt nhất người bệnh nên tìm đến các bệnh viện chuyên khoa để có thể trị dứt điểm bệnh. Bởi các phương pháp dân gian chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm triệu chứng hoặc trị bệnh ở mức độ nhẹ mà thôi.