Dị ứng thời tiết ở trẻ em – Cách phòng ngừa và điều trị khi gặp

Dị ứng thời tiết ở trẻ em có thể gây nổi mề đay đi kèm với một số triệu chứng toàn thân như ho, đau họng, sổ mũi, nghẹt mũi, sốt nhẹ, tiêu chảy,… Để làm giảm các triệu chứng này, mẹ nên đưa trẻ bệnh viện thăm khám để được bác sĩ chỉ định các loại thuốc phù hợp.

Dị ứng thời tiết ở trẻ em và thông tin cần biết

Dị ứng thời tiết là tình trạng dị ứng thường gặp, xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức trước sự thay đổi đột ngột về độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng và không khí. Bệnh thường xảy ra ở người có cơ địa nhạy cảm, dễ dị ứng và người có hệ miễn dịch kém.

Theo thống kê, phần lớn các trường hợp bị dị ứng thời tiết là trẻ nhỏ bởi nhóm đối tượng này thường có hệ miễn dịch kém và cơ địa nhạy cảm hơn so với người trưởng thành. Cũng chính vì vậy mà các triệu chứng ở trẻ thường có mức độ nặng và phạm vi ảnh hưởng rộng hơn so những đối tượng khác.

Dị ứng thời tiết thường xảy trong điều kiện thời tiết khô hanh, lạnh, thời tiết nóng ẩm hoặc xảy ra trong giai đoạn chuyển mùa (nhiệt độ và độ ẩm thay đổi một cách đột ngột).

1. Dấu hiệu nhận biết

Ở trẻ nhỏ, dị ứng thời tiết thường gây ra tổn thương da và một số triệu chứng toàn thân. Do hệ miễn dịch của trẻ còn yếu ớt nên các triệu chứng của bệnh có xu hướng khởi phát đột ngột và lan tỏa nhanh chóng.

Triệu chứng nhận biết bệnh dị ứng thời tiết ở trẻ nhỏ:

• Da châm chích, hơi đỏ, sau đó xuất hiện các sẩn ngứa nhỏ, mọc khu trú hoặc lan tỏa.
• Tổn thương da có thể khiến vùng da xung quanh bị đỏ, viêm nhẹ và nóng rát.
• Các sẩn đỏ trên da thường gây ngứa âm ỉ đến dữ dội, mức độ ngứa có thể tăng lên khi có ma sát, gãi, cào,…
• Tổn thương da thường khởi phát ở mặt, cổ, ngực, tay, chân và có thể lan tỏa ra trên phạm vi rộng hoặc thậm chí lây lan toàn thân.
• Trẻ có thể bị sốt nhẹ do phản ứng quá mức của các mao mạch trên da.
• Đi kèm với một số triệu chứng như nghẹt mũi, ho, đau họng, chảy nước mũi, ngứa mũi,…
• Một số trẻ còn có thể bị tiêu chảy, mệt mỏi, bỏ ăn, quấy khóc,…

Ở những trẻ có các bệnh lý cơ địa, dị ứng thời tiết có thể làm bùng phát triệu chứng của viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa, viêm kết mạc dị ứng và cơn hen cấp.

2. Nguyên nhân

Nguyên nhân chính gây dị ứng thời tiết ở trẻ nhỏ là do hệ miễn dịch kém và thể trạng yếu. Chính vì vậy, trẻ thường nhạy cảm hơn trước những thay đổi về nhiệt độ, không khí, gió, ánh nắng và độ ẩm.

Sự thay đổi đột ngột này khiến cơ thể trẻ không kịp thích nghi, dẫn đến tình trạng hệ miễn dịch tạo ra kháng nguyên IgE nhằm đối kháng với yếu tố kích thích. Tuy nhiên, nồng độ IgE trong huyết thanh tăng lên có thể thúc đẩy tế bào mast giải phóng histamine, từ đó làm phát sinh các triệu chứng lâm sàng.

Ngoài yếu tố do cơ địa và hệ miễn dịch, dị ứng thời tiết ở trẻ nhỏ còn có thể bị kích thích bởi một số yếu tố thuận lợi như sau:

• Nhiệt độ thay đổi đột ngột
• Độ ẩm xuống thấp khiến da khô, bong tróc và nhạy cảm
• Xuất hiện phấn hoa, nấm mốc, bụi bẩn và vi khuẩn trong không khí
• Độ ẩm tăng cao và nhiệt độ nóng khiến da đổ nhiều mồ hồi và tạo điều kiện để vi khuẩn sinh trưởng

Trẻ bị dị ứng thời tiết có sao không?

Dị ứng thời tiết là bệnh lý khá phổ biến, có thể xảy ra ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Bệnh thường gây ra tổn thương da cùng với một số triệu chứng toàn thân nhẹ nên hầu như không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Tuy nhiên ở những trẻ có các bệnh lý cơ địa, dị ứng thời tiết có thể làm bùng phát triệu chứng của viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng, hen suyễn và viêm da cơ địa. Ngoài ra tổn thương da do bệnh gây ra còn gây ngứa dữ dội, khiến trẻ khó chịu, bứt rứt và thường xuyên quấy khóc.

Trên thực tế, trẻ bị dị ứng thời tiết thường ăn bú kém và chậm tăng cân hơn so với những trẻ khỏe mạnh. Hơn nữa tình trạng dị ứng thường xuyên còn làm tăng mức độ nhạy cảm của hệ miễn dịch và tạo điều kiện phát triển các bệnh lý liên quan đến cơ địa.

Tuy nhiên nếu thực hiện điều trị và phòng ngừa tốt, các triệu chứng của bệnh thường được kiểm soát hoàn toàn và hạn chế nguy cơ tái phát ở mức tối đa. Ở những trẻ này, bệnh thường có xu hướng giảm dần sau khi trưởng thành.

Mẹ cần làm gì khi bé bị dị ứng thời tiết?

Điều trị dị ứng thời tiết tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Ở những trẻ có triệu chứng nhẹ, mẹ có thể cải thiện và chăm sóc tại nhà. Ngược lại với những trẻ có dấu hiệu bùng phát cơn hen hoặc có các triệu chứng nặng nề, mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và chỉ định loại thuốc phù hợp.

1. Thăm khám và sử dụng thuốc

Không giống với người trưởng thành, trẻ nhỏ thường có cơ địa nhạy cảm và dễ mẩn cảm với các loại thuốc điều trị. Vì vậy phụ huynh không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ, thay vào đó nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và chỉ định các loại thuốc phù hợp với độ tuổi.

Một số loại thuốc được chỉ định trong điều trị dị ứng thời tiết ở trẻ em:

• Thuốc Epinephrine: Loại thuốc này thường được sử dụng ở dạng tiêm hoặc hít nhằm giảm cơn hen cấp ở trẻ bị dị ứng thời tiết. Ngoài ra, thuốc Epinephrine cũng được sử dụng trong trường hợp dị ứng nghiêm trọng và có nguy cơ sốc phản vệ.
• Thuốc kháng histamine: Histamine là yếu tố trung gian kích thích các triệu chứng lâm sàng phát sinh. Vì vậy bác sĩ có thể cho trẻ dùng thuốc kháng histamine H1 để làm giảm các triệu chứng toàn thân và cải thiện tổn thương da do dị ứng thời tiết gây ra.
• Kem bôi dưỡng ẩm: Để làm dịu, giảm viêm và ngứa da, bác sĩ có thể cho trẻ sử dụng một số loại kem dưỡng có thành phần nhẹ dịu như A-derma, Vaseline, Eucerin, Cerave và Cetaphil.

Các loại thuốc này được đánh giá an toàn và có thể dùng cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên để dự phòng rủi ro, phụ huynh chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định, đồng thời nên tuân thủ về liều lượng và tần suất dùng thuốc.

2. Chăm sóc và điều trị tại nhà

Với những trường trẻ bị dị ứng thời tiết nhẹ, chỉ phát sinh tổn thương da khu trú và một số triệu chứng hô hấp như ho, nghẹt mũi, chảy nước mũi,… mẹ có thể chăm sóc và điều trị cho trẻ ngay tại nhà.

Các biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà cho trẻ bị dị ứng thời tiết:

• Cho trẻ tắm nước mát, vệ sinh mũi và súc miệng thường xuyên để loại bỏ dị nguyên, làm dịu da và niêm mạc hô hấp.
• Trong trường hợp dị ứng thời tiết lạnh, nên giữ ấm cho trẻ đồng thời tránh để trẻ di chuyển và vui chơi ngoài trời.
• Với trường hợp dị ứng với thời tiết nóng, mẹ nên cho bé tắm 2 lần/ ngày để hạ thân nhiệt, giảm mồ hôi. Bên cạnh đó nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi và thông thoáng để giảm ma sát và kích ứng lên da.
• Trong điều kiện thời tiết có gió nhiều, bạn nên đóng cửa sổ để hạn chế tình trạng trẻ tiếp xúc với dị nguyên.
• Cho trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước và bổ sung các thực phẩm lành mạnh nhằm nâng cao thể trạng và tăng cường miễn dịch.
• Tùy vào từng triệu chứng cụ thể mà bạn có thể cho trẻ uống trà mật ong ấm, trà gừng, tắm lá bạc hà, ngâm bột yến mạch,… để giảm ho, đau họng và cải thiện tổn thương da.

Cách phòng ngừa dị ứng thời tiết ở trẻ em

Thời tiết là yếu tố khách quan nên không thể tác động. Tuy nhiên bạn vẫn có thể phòng ngừa bệnh dị ứng thời tiết ở trẻ em bằng một số biện pháp sau:

• Tăng cường hệ miễn dịch cho con trẻ bằng cách cung cấp thực phẩm giàu vitamin C, probiotic, tinh bột, khoáng chất,…
• Khi thời tiết thay đổi đột ngột, mẹ nên giữ ấm cho bé và hạn chế cho trẻ cho ra ngoài trời. Bên cạnh đó, mẹ có thể cho trẻ uống trà gừng hoặc trà mật ong để phòng ngừa dị ứng và các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp.
• Khuyến khích trẻ chơi thể thao để nâng cao thể trạng và giảm mức độ nhạy cảm của cơ địa.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với các yếu tố kích thích như nấm mốc, phấn hoa, lông chó mèo, côn trùng và nhựa thực vật.

Dị ứng thời tiết ở trẻ em có thể được điều trị và phòng ngừa hoàn toàn. Với những trường hợp chủ quan, bệnh có thể tái phát nhiều lần và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý cơ địa như viêm mũi dị ứng, hen suyễn, viêm kết mạc dị ứng,… Vì vậy khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, mẹ nên chủ động điều trị và chăm sóc trẻ đúng cách.