Giời leo là bệnh gì? Có tự khỏi không? Điều trị như thế nào?

Giời leo là bệnh lý phổ biến, do virus nhóm Herpes gây ra. Các triệu chứng của bệnh không những làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu như không được điều trị sớm. Tìm hiểu rõ các thông tin về bệnh sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc điều trị và phòng ngừa.

I/ Giời leo là bệnh gì?

Giời leo hay zona thần kinh là bệnh lý thần kinh do virus gây bệnh thủy đậu varicella-zoster gây ra. Cũng bởi vậy nên chỉ những người đã từng bị thủy đậu thì mới có nguy cơ bị bệnh giời leo. Sở dĩ như vậy là do khi mắc bệnh thủy đậu, dù đã chữa khỏi thì các virus vẫn tồn tại trong các hạch thần kinh của người bệnh. Thông thường, chúng sẽ không hoạt động, vì vậy cơ thể cũng sẽ không cảm nhận được điểm bất thường nào. Nhưng khi virus bị một tác nhân nào đó kích hoạt, cộng với hệ miễn dịch bị suy yếu, chúng sẽ gây gây nên bệnh giời leo hay còn gọi là zona.

Bệnh thường xuất hiện vào mùa mưa lạnh, có độ ẩm cao cộng khi cơ thể có sức đề kháng yếu, hay mệt mỏi. Giời leo có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, nhưng dễ gặp nhất là các vị trí như gần tai, liên sườn, đùi trong. Ngoài ra, bệnh có thể còn xuất hiện ở cả vùng vai, mặt, cổ, lưng… Đặc biệt, nếu xuất hiện ở vùng ổ mắt thì rất khó chữa trị và cũng là vị trí gây nguy hiểm nhất.

Các triệu chứng thường gặp

Thông thường, bệnh sẽ gây ra các triệu chứng như sau:

• Vùng da bị tổn thương sẽ có cảm giác đau rát giống như bị bỏng hoặc trầy xước. Đồng thời, có cảm giác ngứa râm ran như kim châm, thường xuất hiện ở vùng da hở. Cũng có người bị ngứa rải rác khắp cơ thể.
• Tại các vùng da bị nhiễm bệnh xuất hiện các mụn nước cấp tính. Lúc đầu, các mụn nước này nhỏ li ti, nhưng sau đó nó sẽ lan rộng ra thành từng mảng.
• Bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ do mệt mỏi hoặc phải chịu cảm giác đau đớn ở cả bên trong lẫn bên ngoài.
• Bên cạnh đó, cơ thể người bệnh có thể xuất hiện thêm các triệu chứng khác như: Mất vị giác trước phần lưỡi, bị giảm khả năng nghe một bên tai, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, có thể gây giảm thị lực một bên mắt. Hoặc người bệnh cũng dễ chảy nước mũi, thức ăn kẹt lại ở nửa bên bị giời leo và gây ra tình trạng khô mắt.

Bệnh giời leo có lây không?

Nhiều người thường băn khoăn không biết là bệnh giời leo có lây nhiễm không. Thực chất, bệnh này có thể lây nhiễm từ vị trí này sang vị trí khác, từ người này sang người khác. Bởi khi tay của người bình thường xúc trực tiếp với vùng da đang bị giời leo và chạm vào các vị trí khác sẽ làm cho nguy cơ bệnh lây lan tăng lên. Vì vậy, nếu thấy trên da có xuất hiện các vệt đỏ dài, ngứa ngáy, khó chịu thì không nên dùng tay để gãi.

Ai có nguy cơ mắc bệnh giời leo?

Giời leo chỉ có thể xảy ra ở những người đã bị thủy đậu. Mà bất cứ ai cũng có thể mắc phải căn bệnh này. Tuy nhiên, những trường hợp dưới đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

• Những người cao tuổi, đặc biệt là người trên 60.
• Suy giảm miễn dịch
• Bệnh nhân có tiền sử bị thủy đậu

Bệnh giời leo có tự khỏi không?

Có không ít người vẫn thường rỉ tai nhau rằng bệnh giời leo không cần điều trị cũng tự khỏi. Vậy thực chất bị giời leo có tự khỏi không? Theo các bác sĩ, giời leo có thể tự khỏi mà không cần sử dụng đến các biện pháp điều trị khác. Thời gian để bệnh lành lại còn tùy thuộc vào cơ địa và mức độ bệnh lý của mỗi người.

Tuy nhiên, do chứng bệnh này gây đau đớn, ngứa ngáy, khó chịu. Nếu không được điều trị còn có khả năng bị bội nhiễm do sự vỡ ra của các mụn nước. Vì thế, mặc dù câu trả lời cho vấn đề giời leo có tự khỏi không là có, bệnh nhân cũng nên áp dụng các biện pháp điều trị cho bản thân.

II/ Chẩn đoán và điều trị bệnh giời leo

Chẩn đoán

Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào bệnh sử của bệnh nhân hoặc khám lâm sàng để xác định xem có đúng bị giời leo hay không. Biện pháp chẩn đoán thường được áp dụng là bác sĩ sẽ bóc lớp da trên cùng đang bị bóng nước, sau đó cạo lấy đáy để xét nghiệm. Một số trường hợp, chụp cộng hưởng từ sẽ được chỉ định để loại trừ các bệnh lý khác.

Điều trị

Các phương pháp thường được dùng để điều trị bệnh giời leo gồm có:

• Nếu ở giai đoạn sớm, các loại thuốc kháng virus như Acyclovir, thuốc giảm đau Paracetamol và Codein.sẽ được chỉ định. Nếu thấy bệnh chưa khỏi, dùng kết hợp thêm Gabapentin hoặc Amitryptriptylin hoặc kháng sinh trong trường hợp bị bội nhiễm. Có thể dùng kem bôi trị zona thần kinh theo chỉ định của bác sĩ.
• Cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đầy đủ các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết để thanh nhiệt, giải độc. Ngoài ra, cần bổ sung thêm khoáng chất để tăng cường sức đề kháng. Các thực phẩm nên bổ sung gồm có rau củ tươi, thực phẩm giàu chất xơ, omega 3…
• Dùng nước muối loãng để rửa sạch vết thương. Điều này sẽ giúp loại bỏ được các độc tố trên da, làm vết thương mau lành.
• Nên uống nhiều nước mỗi ngày, đặc biệt là cần bổ sung thêm nước cam tươi, nước chanh để tăng khả năng giải độc và cung cấp vitamin cho cơ thể.
• Có thê dùng đỗ xanh hoặc khổ qua để trị bệnh. Cách làm rất đơn giản, chỉ cần dùng khổ qua, đậu xanh giã nhuyễn để đắp lên vết thương là được. Nhưng bệnh nhân cần phải kiên trì thực hiện, ít nhất là khoảng 3 – 4 ngày để mang đến hiệu quả tốt.

Cách điều trị di chứng đau sau zona

Sau khi điều trị khỏi các triệu chứng ngoài ra, bệnh có thể vẫn gây đau. Lúc này, các loại thuốc sau sẽ được sử dụng:

Carbamazepin

Theo cơ chế bệnh sinh của đau sau zona, các virus gây bệnh có thể khu trú ở hạch thần kinh cảm giác. Chúng gây tổn thương cho hệ thần kinh, làm mất đi sự cân bằng giữa các sợi vận động và cảm giác.

Vì thế, các loại thuốc kháng sinh thông thường như Paracetamol, Aspirin sẽ được kết hợp với Carbamazepin. Tác dụng của chúng là giảm cảm giác rát bỏng, giảm đau, co giật từng cơn. Nhưng các tác dụng phụ có thể gặp phải gồm có buồn nôn, chóng mặt, hạn chế bằng cách tăng liều dần dần.

Liều dùng: Uống 200 – 600mg mỗi ngày, tương đương với 1 – 3 viên.

Pregabalin

Liều lượng: 150-300mg mỗi ngày

Gabapentin

Mỗi viên khoảng 300mg, mỗi ngày uống khoảng 2 – 5 viên. Tuy nhiên cần chú ý đến một số tác dụng phụ như nhức đầu, ngủ gà, chóng mặt, buồn nôn.

Amitryptylin

Mỗi viên khoảng 25mg, dùng 25 – 75mg mỗi ngày. Các tác dụng phụ có thể gặp phải gồm có: Táo bón, bí tiểu, lú lẫn, khô miệng, hạ huyết áp tư thế, ngủ gà… Nên dùng thuốc với liều lượng tăng dần để hạn chế gặp phải các tác dụng phụ trên.

Biện pháp dự phòng đau sau zona

Để dự phòng các cơn đau do bệnh gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân các loại thuốc kháng virus sớm trong khoảng 72 giờ đầu sau khi mắc bệnh. Biện pháp tốt nhất là nên tiêm phòng thủy đậu cho những người chưa từng bị, đặc biệt nên tiêm cho trẻ từ khi 1 tuổi.

Bệnh giời leo dễ để lại di chứng, gây cảm giác đau đớn ngay cả khi bệnh đã được chữa lành. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, cách tốt nhất là nên áp dụng các biện pháp phòng bệnh như tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt.