Nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân là bị gì? Cách điều trị tốt nhất?

Bị nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân là triệu chứng điển hình của viêm da cơ địa, mề đay mẩn ngứa, chàm tổ đỉa và viêm da tiếp xúc. Ngoài ra triệu chứng này cũng có thể khởi phát do nấm da, bệnh ghẻ hoặc do một số bệnh lý tiềm ẩn như xơ gan tiên phát và lupus ban đỏ hệ thống. Vậy cụ thể nguyên nhân gây nên triệu chứng và cách điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây. 

Nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân

Nổi mẩn đỏ kèm ngứa là tình trạng da liễu khá phổ biến. Hình thái, kích thước của mẩn đỏ, mức độ ngứa và phạm vi ảnh hưởng thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và yếu tố cơ địa.

Thông thường nổi mẩn đỏ ngứa xảy ra ở lòng bàn tay hoặc chân và có thể thuyên giảm chỉ sau vài ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên ở một số trường hợp, triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý mãn tính và có đặc tính kéo dài dai dẳng.

Dưới đây lương y Đỗ Minh Tuấn – Cố vấn y khoa VTV2, GĐ chuyên môn nhà thuốc Đỗ Minh Đường chỉ ra một số bệnh lý có khả năng gây ra chứng nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân:

1. Nổi mề đay mẩn ngứa

Mề đay mẩn ngứa (mày đay) là một dạng phản ứng da cấp – mãn tính rất phổ biến. Bệnh đặc trưng bởi các sẩn ngứa có màu đỏ, hồng hoặc trắng nhạt, gây ngứa âm ỉ đến dữ dội. Trong trường hợp mẩn ngứa, đỏ xuất hiện ở lòng bàn tay và bàn chân, nguyên nhân có thể do mang giày chật và tiếp xúc với hóa mỹ phẩm, côn trùng và mủ thực vật.

XEM NGAY: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị mề đay mẩn ngứa 

Mày đay thường thuyên giảm chỉ sau vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên ở một số trường hợp, tổn thương da có thể tái phát nhiều lần và tiến triển đến hơn 6 tuần (mề đay mãn tính).

2. Bệnh chàm tổ đỉa

Chàm tổ đỉa là một trong những dạng chàm thường gặp, đặc trưng bởi sự xuất hiện khu trú của các mụn nước ở lòng bàn chân, bàn tay và gây ngứa dữ dội.

Bạn có thể nhận biết bệnh lý thông qua một số biểu hiện lâm sàng sau:

• Lòng bàn tay/ bàn chân xuất hiện các sẩn nhỏ màu đỏ, gây ngứa nhẹ
• Sau đó các mụn nước nhỏ chứa dịch bắt đầu hình thành và gây ngứa dữ dội
• Do tác động của hoạt động chà xát, cào và gãi, các mụn nước có xu hướng vỡ ra gây chảy dịch
• Sau đó da bắt đầu đóng mài, khô lại, dày sừng và xuất hiện các vết nứt

Hiện tại nguyên nhân gây ra bệnh chàm nói chung và thể chàm tổ đỉa nói riêng vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên triệu chứng của bệnh thường có xu hướng khởi phát khi có một số yếu tố kích thích như chân tay ẩm/ quá khô, tiếp xúc với kim loại, phản ứng dị ứng và căng thẳng thần kinh.

3. Nấm da chân/ tay

Nấm da chân/ tay hay còn gọi là nấm kẽ, đặc trưng bởi 3 thể bao gồm thể mụn nước, thể viêm kẽ và thể tróc vảy khô. Tương tự như mề đay, nấm da cũng có hình thái tổn thương đa dạng. Vì vậy tình trạng nổi mẩn đỏ kèm ngứa ở lòng bàn tay và chân có thể do bệnh nấm da gây ra.

4. Viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là dạng viêm da mãn tính khởi phát do cơ địa nhạy cảm và dễ dị ứng. Tương tự như chàm, hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân gây ra bệnh lý này.

ĐỪNG BỎ LỠ: 10 cách trị viêm da cơ địa đơn giản tại nhà không nên bỏ lỡ 

Viêm da cơ địa đặc trưng bởi tổn thương da xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Trong giai đoạn cấp, da xuất hiện các vết ban màu đỏ/ hồng và bằng phẳng. Sau đó bề mặt da nổi các mụn nước nhỏ, gây ngứa âm ỉ kèm đau rát. Khi mụn nước vỡ, da có xu hướng tiết dịch, đóng thành mài và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Trong giai đoạn mãn, viêm da cơ địa đặc trưng bởi tổn thương da dày sừng, thâm nhiễm, khô cứng và xuất hiện nhiều vết nứt.

5. Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là một trong những bệnh lý có khả năng gây nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân. Tổn thương da do bệnh lý này thường xảy ra ở những vị trí có tần suất tiếp xúc cao như bàn tay và bàn chân.

Viêm da tiếp xúc thường chỉ gây triệu chứng khu trú ở vùng da tiếp xúc với dị nguyên. Bệnh đặc trưng bởi tổn thương da có màu hồng đỏ, ban đầu gây nóng rát và châm chích sau chuyển sang ngứa âm ỉ đến dữ dội. Sau khoảng vài tiếng, tổn thương da xuất hiện các nốt mụn nước có kích thước không đều, gây ngứa sau đó vỡ ra và tạo thành các vảy tiết.

6. Bệnh ghẻ

Bệnh ghẻ là một dạng tổn thương da do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra. Bệnh thường gây triệu chứng ở lòng bàn tay, kẽ tay, mu bàn tay, mông, lòng bàn chân và một số vùng da khác.

Khi ký sinh trùng chui vào da để đẻ trứng, vùng da này sẽ xuất hiện các mụn nước hoặc sẩn đỏ kèm ngứa dữ dội. Triệu chứng ngứa do ghẻ thường nặng nề và bùng phát mạnh hơn vào ban đêm vì lúc này ghẻ bắt đầu hoạt động và tiết ra dịch gây ngứa.

7. Một số nguyên nhân khác

Lòng bàn tay, bàn chân nổi mẩn đỏ và ngứa thường xuyên còn có thể do những nguyên nhân sau:

• Lupus ban đỏ hệ thống: Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ quan trong cơ thể nhưng thường gây ra triệu chứng đầu tiên ở da. Vì vậy lòng bàn chân/ tay nổi mẩn đỏ ngứa có thể khởi phát do bệnh lý này.
• Xơ mật tiên phát: Xơ mật tiên phát có thể gây ngứa và nổi mẩn ở bàn tay, bàn chân do acid mật được bài tiết vào máu. Triệu chứng ngứa do bệnh lý này thường có xu hướng nặng nề hơn vào ban đêm hoặc khi trời chuyển lạnh.
• Vẩy nến: Vẩy nến là một dạng viêm da mãn tính và tái phát nhiều lần. Ban đầu, bệnh làm xuất hiện các ban da màu hồng đỏ, sau đó da bắt đầu xuất hiện các vảy óng ánh màu trắng bạc và khô. Tổn thương da do vảy nến thường đi kèm với triệu chứng ngứa và nóng rát nhẹ.

Bị nổi mẩn ngứa đỏ ở lòng bàn tay và chân có nguy hiểm không?

Phần lớn các trường hợp bị nổi mẩn ngứa đỏ ở lòng bàn tay và chân đều do các bệnh da liễu cấp như nổi mề đay mẩn ngứa, nấm da, bệnh ghẻ và viêm da tiếp xúc. Ngoài ra có khoảng 5% trường hợp khởi phát do các bệnh da liễu mãn tính như chàm tổ đỉa, vảy nến và viêm da cơ địa.

Thông thường các bệnh lý này đều không gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà chủ yếu chỉ gây ra triệu chứng ngoài da. Tuy nhiên do tổn thương da đi kèm với tình trạng ngứa âm ỉ đến dữ dội, kèm theo triệu chứng nóng rát và châm chích nên bệnh có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và một số hoạt động sinh hoạt.

Hơn nữa tổn thương da kéo dài còn gây thâm sẹo, ảnh hưởng đến ngoại hình, tạo tâm lý tự ti khi giao tiếp và tăng nguy cơ chàm hóa, bội nhiễm,…

Theo thống kê, có rất ít trường hợp nổi mẩn đỏ ở tay/ chân khởi phát do các bệnh lý nghiêm trọng như xơ mật tiên phát và lupus ban đỏ hệ thống. Tuy nhiên nếu do những bệnh lý này gây ra, mức độ bệnh thường nặng nề hơn so với các bệnh da liễu thông thường.

Vì vậy khi nhận thấy tổn thương da kéo dài và đi kèm với một số triệu chứng bất thường, bạn nên tìm gặp bác sĩ để thực hiện các biện pháp chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Biện pháp cải thiện nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân

Nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân là bệnh phổ biến nhưng có nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng. Do đó người bệnh cần sớm phát hiện và tới các cơ sở Y tế thăm khám và xác định nguyên nhân chính xác để tìm ra hướng điều trị phù hợp. Dưới đây chúng tôi xin gợi ý một vài biện pháp cải thiện nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân:

Phòng ngừa nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân

Triệu chứng nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay/ chân có thể tái phát nhiều lần nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với dị nguyên hoặc không tiến hành điều trị bệnh lý nguyên nhân. Tổn thương da tái đi tái lại không chỉ gây ngứa, khó chịu mà còn khiến da xuất hiện thâm sẹo và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Vì vậy bạn nên chủ động thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Tránh để vùng da tay và chân tiếp xúc với hóa mỹ phẩm có độ kích ứng cao, côn trùng, thực vật có độc và kim loại. Khi phải tiếp xúc với hóa chất, nên mang ủng và bao tay để tránh tổn thương da tái phát.
• Khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột, nên giữ ấm cơ thể và dưỡng ẩm cho da tay, da chân thường xuyên.
• Hạn chế mang giày chật và giày bít trong thời gian dài. Đồng thời nên vệ sinh chân, tay với xà phòng diệt khuẩn để giảm nguy cơ nhiễm nấm và ghẻ lở.
• Uống nhiều nước và bổ sung các loại thực phẩm lành mạnh nhằm tăng cường sức đề kháng và hạn chế nguy cơ các bệnh da liễu mãn tính bùng phát.
• Tích cực trong quá trình điều trị bệnh lý nguyên nhân.

Chăm sóc – điều trị tại nhà

Để bước đầu có thể giảm triệu chứng ngứa, hạn chế tổn thương da ở lòng bàn tay và chân bạn có thể áp dụng một số các biện pháp chăm sóc – điều trị tại nhà sau đây:

• Ngâm nước muối ấm: Nước muối ấm có tác dụng sát trùng, giảm ngứa nhẹ và ngăn ngừa bội nhiễm. Do đó bạn có thể ngâm chân và tay với nước muối để cải thiện các triệu chứng khó chịu.
• Chườm lạnh: Trong trường hợp mẩn đỏ ngứa gây viêm và nóng rát, bạn có thể áp túi lạnh vào lòng bàn tay, chân trong khoảng 10 – 15 phút để giảm viêm và ngứa ngáy.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm lên vùng da bị ảnh hưởng có thể giảm tình trạng ngứa, khô và sưng nóng. Ngoài ra kem dưỡng ẩm còn giúp phục hồi các mô da tổn thương và ngăn ngừa thâm sẹo sau quá trình điều trị.
• Mang vớ/ bao tay thường xuyên: Vùng da tay và chân có thể bị nổi mẩn đỏ, ngứa do tiếp xúc với dị nguyên hoặc do da quá khô. Vì vậy bạn nên sử dụng bao tay và vớ thường xuyên để hạn chế tình trạng thoát hơi nước gây khô da và bảo vệ da khỏi các yếu tố kích thích như hóa mỹ phẩm, kim loại, nhựa thực vật,…
• Uống trà xanh/ trà hoa cúc: Trà xanh và trà hoa cúc có hoạt chất giúp an thần, từ đó làm giảm cảm giác khó chịu, ngứa ngáy và giúp não bộ thư giãn.

Sử dụng thuốc theo hướng dẫn

Trong trường hợp mẩn ngứa đỏ ở lòng bàn tay, chân không thuyên giảm sau vài ngày, bạn nên tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán và chỉ định loại thuốc điều trị. Nếu do các bệnh da liễu, điều trị bao gồm thuốc bôi giảm ngứa, chống viêm, kháng nấm và thuốc uống kháng dị ứng, giảm viêm và tăng cường sức đề kháng.

Tuy nhiên trong trường hợp tổn thương da do bệnh lý tiềm ẩn, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết trước khi chỉ định phương pháp điều trị. Khi bệnh lý nguyên nhân được kiểm soát, triệu chứng nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân sẽ có xu hướng thuyên giảm dần.

Bài viết đã tổng hợp một số bệnh lý có khả năng gây nổi mẩn đỏ ngứa ở lòng bàn tay và chân, đồng thời đề cập đến một số biện pháp xử lý và phòng ngừa. Tuy nhiên bạn cần tránh việc xác định bệnh thông qua biểu hiện lâm sàng vì thực tế cho thấy, ở một số trường hợp triệu chứng thường không có tính điển hình và dễ gây nhầm lẫn. Vì vậy khi nhận thấy tổn thương kéo dài hơn 3 ngày, bạn nên tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán và đề xuất hướng điều trị.