Rạn da ở tuổi dậy thì: Nguyên nhân và cách chữa trị an toàn

Bước vào độ tuổi dậy thì không chỉ có những sự thay đổi về tâm sinh lý mà cả những bộ phận trên cơ thể cũng thay đổi rất nhanh. Trong đó, rạn da ở tuổi dậy thì là tình trạng khá phổ biến do sự thay đổi hormone trong cơ thể đột ngột khiến chức năng đàn hồi của da suy yếu. 

Rạn da ở tuổi dậy thì là gì?

Da là một trong những bộ phận quan trọng hàng đầu của cơ thể con người. Da được hình thành gồm 3 lớp là biểu bì, trung bì và hạ bì. Thông thường, tình trạng rạn da sẽ xuất hiện ở lớp giữa hay còn gọi là lớp trung bì. Nơi đây chủ yếu tập trung các mô liên kết và đảm nhiệm vai trò hình thành nên độ đàn hồi chính của làn da.

Rạn da là tình trạng trên da xuất hiện một số vết nứt rạn, đứt gãy màu đỏ, tím, hồng hay trắng… Đây chính là hậu quả của việc lớp trung bình của làn da bị co giãn quá mức làm cho collagen và eslatin bị phá vỡ khiến làm mất đi tính đàn hồi của da.

Rạn da ở tuổi dậy thì chính là một phần không thể thiếu trong sự phát triển của thanh thiếu niên. Theo nghiên cứu có đến hơn 70% bạn trẻ, chủ yếu là nữ giới gặp phải tình trạng này. Đây là giai đoạn hormone steroid (cortisone) tăng lên nhanh chóng gây ra các vết rạn da. Vì vậy, ở độ tuổi dậy thì nếu thấy xuất hiện các vết rạn cũng là điều để hiểu, chúng giống như sẹo vậy nhưng khác là chúng không nổi lên khỏi bề mặt da mà chỉ ẩn bên dưới da.

Nguyên nhân gây ra rạn da ở tuổi dậy thì

Độ tuổi dậy thì nằm trong khoảng từ 10 – 19 tuổi và được khởi phát do một số nguyên nhân sau đây:

• Do hormone tăng đột ngột: Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra rạn da ở tuổi dậy thì. Bởi dậy thì là giai đoạn cơ thể sản sinh nhiều hormone để kích thích các cơ quan bộ phận trong cơ thể phát triển như chiều cao, lông, vú cũng như hoàn thiện cấu trúc chức năng của cơ quan sinh dục. Tuy nhiên, cũng chính do nồng độ hormone quá cao nên gây ra tác dụng phụ đó là khiến lớp biểu bì da bị co giãn quá mức, mất đi sự đàn hồi và hình thành các vết rạn.
• Do trẻ phát triển chiều cao và cân nặng quá nhanh: Cơ thể trẻ trong độ tuổi dậy thì phát triển cực kỳ nhanh, đặc biệt là cân nặng và chiều cao. Tuy nhiên, do quá nhanh và đột ngột khiến cho cơ thể không kịp thích nghi với quá trình tăng sinh của các tế bào nên khiến da bị rạn nứt và khởi phát rạn da ở tuổi dậy thì.
• Do di truyền: Trong gia đình có thành viên là bố mẹ hoặc anh chị em ruột sẽ bị rạn da bẩm sinh sẽ làm tăng nguy cơ bị rạn da ở tuổi dậy thì cho các thành viên còn lại.

• Do cơ địa da khô: Với những người sở hữu làn da khô bẩm sinh thì dễ dàng hình thành các vết nứt rạn hơn so với người bình thường. Bởi da khô thường là do thiếu nước nên nguy cơ dễ bị đứt gãy các liên kết collagen hình thành các vết rạn da.
• Do sử dụng thuốc: Trong một vài trường hợp lạm dụng thuốc thoa có chứa thành phần Corticoides cũng làm tăng nguy cơ bị rạn da.
• Do mắc phải một số bệnh: Với những người mắc bệnh Marfan, Cushing hay bệnh lý tuyến thượng thận… cũng làm tăng nguy cơ hình thành các vết rạn da hơn so với người bình thường.

Dấu hiệu đặc trưng tình trạng rạn da ở tuổi dậy thì

Dấu hiệu nhận biết rạn da ở tuổi dậy thì thông qua số lượng và màu sắc của các vết rạn. Với những người có cơ địa da sáng thì những vết rạn sẽ có màu hồng nhạt, còn những người da sẫm, tối màu thì vết rạn da sẽ có màu khá tương đồng với màu da gốc, nhưng nhạt hơn.

Ngoài ra, các vết rạn da thường xuất hiện phổ biến ở những vị trí như mông, đùi, bắp tay, bắp chân, ngực, lưng, bụng, đầu gối… với các dấu hiệu điển hình như:

• Ở giai đoạn sắp hình thành vết rạn, vị trí tại nơi bị rạn sẽ có cảm giác nóng rát, ngứa ngáy giống như bị kim châm rất khó chịu.
• Khi vừa hình thành, các vết rạn thường có kích thước nhỏ chỉ khoảng 5 – 10cm và có màu trắng, xám, đỏ nhạt, hồng… Nhưng dần dần theo thời gian, các sắc tố da tại vị trí rạn sẽ biến mất và thay thế vào đó là những vệt dài màu trắng đục giống như sẹo, nhưng chỉ khác là nó ẩn bên dưới da chứ không nổi bên trên.
• Trong những trường hợp bị rạn da nghiêm trọng còn có thể kèm theo các nếp nhăn.

Trên thực tế, rạn da cũng được xếp những dạng tổn thương da, tuy nhiên, khác với những bệnh về da thông thường, rạn da không gây ra ngứa ngáy, viêm nhiễm hay sự khó chịu nào. Vì vậy, nếu bạn không thường xuyên chú ý và chăm sóc cơ thể sẽ rất khó để phát hiện kịp thời sự xuất hiện của vết rạn.

Tình trạng rạn da ở tuổi dậy thì có nguy hiểm không?

Mặc dù cũng là một trong những tình trạng phổ biến về da nhưng rạn da lại được đánh giá là khá lành tính và không gây ra nguy hiểm về sức khỏe vì vốn dĩ nó không gây ra đau rát, hay ngứa ngáy.

Thực chất, rạn da chỉ là một sự cố cơ địa xuất hiện trên bề mặt da và gây ra những ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, khiến da xấu đi và khiến trẻ trong độ tuổi thanh thiếu niên tự ti, thiếu tự tin do ảnh hưởng nhiều đến ngoại hình, đặc biệt là nữ giới vì gây khó khăn trong việc chọn lựa trang phục, không tự tin khi diện những bộ váy ngắn, áo ngắn, bikini…

Rạn da ở tuổi dậy thì có chữa khỏi được không? Các cách chữa trị hiệu quả

Bị rạn da ở tuổi dậy thì có chữa khỏi hay không là câu hỏi thắc mắc chung của rất nhiều bạn trẻ, đặc biệt là các bạn nữ. Theo các chuyên gia hàng đầu về da liễu cho biết, một khi đã xuất hiện các vết rạn trên da thì sẽ rất khó để chúng tự biến mất dù thời gian có lâu bao nhiêu, chúng cũng sẽ chỉ thay đổi màu sắc, dần nhạt hơn mà thôi.

Tuy nhiên, nếu may mắn phát hiện sớm sự hiện diện của những vết rạn trên cơ thể khi chúng vừa hình thành và thực hiện các phương pháp điều trị đúng cách sẽ giúp chúng nhanh chóng mờ đi và khó phát hiện ra. Và sau đây là một số cách chữa trị rạn da ở tuổi dậy thì hiệu quả mà bạn có thể thực hiện:

Áp dụng các mẹo dân gian

Đây là phương pháp sử dụng các nguyên liệu từ tự nhiên có khả năng làm mờ sẹo, mờ vết rạn hiệu quả và an toàn. Đây là phương pháp được nhiều người ưa chuộng vì nguồn nguyên liệu an toàn, lành tính mà lại rẻ tiền, dễ kiếm như nha đam, chanh tươi, lòng trắng trứng gà, dầu oliu…

• Đắp lòng trắng trứng gà: 

Vì bị rạn da ở tuổi dậy thì chủ yếu do đứt gãy collagen của lớp biểu bì. Trong khi đó, lòng trắng trứng gà lại là một loại nguyên liệu rất giàu protein và vitamin B12. Vì vậy, sử dụng lòng trắng trứng gà để đắp mỗi ngày sẽ giúp tăng cường collagen, hỗ trợ tái tạo làn da, dân và cơ cũng như tăng độ đàn hồi cho da.

Cách thực hiện như sau: dùng 1 lòng trắng trứng gà thoa đều lên vùng da bị rạn và để trong khoảng 10 – 15 phút và rửa với nước, vừa rừa vừa kết hợp massage theo chiều kim đồng hồ cho đến khi sạch hoàn toàn. Kiên trì thực hiện biện pháp này sẽ giúp làm mờ dần các vết rạn, giúp da khỏe mạnh và sáng màu hơn.

• Sử dụng các loại tinh dầu

Một số loại tinh dầu như dầu dừa, dầu oliu, dầu đậu nành… đều là những loại nguyên liệu có chứa nhiều thành phần dưỡng chất tốt cho da. Những hoạt chất vitamin, khoáng chất này hỗ trợ kích thích và làm tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất cho da, cải thiện độ đàn hồi, duy trì độ ẩm cho da. Bên cạnh đó, việc sử dụng dầu massage thường xuyên còn giúp làm mờ các vết rạn da, giúp da thích nghi với việc cơ thể phát triển tốt hơn.

Cách thực hiện: Dùng một lượng tinh dầu vừa phải, cho ra tay và masasge đều lên vùng da đang bị rạn hoặc cảm giác ngứa ngáy sắp xuất hiện vết rạn. Massage liên tục trong vòng 10 – 15 phút nhẹ nhàng rồi rửa lại sạch bằng nước ấm. Kiên trì thực hiện đều đặn mỗi ngày trong thời gian dài không chỉ giúp cải thiện triệu chứng rạn da mà còn giúp da căng mịn, khỏe mạnh.

• Mật ong và sữa chua trị rạn da

Mật ong được biết đến như một loại nguyên liệu tuyệt vời cho sức khỏe và cho cả làn da nữa. Mật ong có khả năng chống oxy hóa, dưỡng ẩm, tạo đồ đàn hồi cho da và khi kết hợp với sữa chua không đường có chứa nhiều thành phần acid lactic – chất này có khả năng hỗ trợ tẩy tế bào chết, nuôi dưỡng làn da căng mịn, trắng sáng.

Đặc biệt, sự kết hợp giữa mật ong và sữa chua còn giúp chăm sóc làn da thêm mềm mại cũng như làm mờ các vết rạn da.

Cách thực hiện: Trộn sữa chua và mật ong với nhau theo tỷ lệ 1:1 sa đó khuấy đều để hỗn hợp này tan đều vào nhau. Tiếp theo, bôi trực tiếp lên vùng bị rạn da, massage nhẹ nhàng và để yên trong vòng 10 phút và rửa lại bằng nước ấm. Áp dụng thực hiện trong vòng 4 – 5 lần/ tuần, chỉ sau 3 tháng bạn sẽ nhận được sự cải thiện tối đa cho làn da.

• Nha đam kết hợp dầu dừa

Sự kết hợp của nha đam và dầu dừa được xem là sự kết hợp hoàn hảo trong việc cải thiện sự khỏe mạnh của làn da, cấp ẩm, làm mịn, làm trắng và giúp da không bị nhăn nheo. Đồng thời, hàm lượng cao axit béo, khoáng chất và những hợp chất trong nha đam, dầu dừa giúp hỗ trợ kích thích tế bào tổn thương, từ đó phục hồi da sáng hơn, vết rạn mờ dần đi.

Cách thực hiện: 

• • Lấy phần thịt nha đam trong suốt bên trong rửa sạch cho bớt chất nhớt rồi cho vào máy xay nhuyễn.
  • Sau đó cho hết phần nha đam xay nhuyễn ra tô, trộn cùng 1 thìa dầu dừa, trộn đều lên cho đến khi trở thành hỗn hợp sánh mịn.
  • Bôi trực tiếp hỗn hợp này lên da trước giờ đi ngủ, đặc biệt ở vùng bị rạn da kết hợp massage nhẹ nhàng và để qua đêm rồi sáng hôm sau rửa sạch lại bằng nước ấm.
  • Khuyến khích kiên trì thực hiện trong vòng 3 – 4 tuần/ lần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Nước cốt chanh kết hợp với viên nang vitamin E

Chanh có chứa hoạt chất vitamin E với tác dụng chống lại quá trình oxy hóa, dưỡng ẩm và hạn chế sự hình thành của những vết rạn da. Bên cạnh đó, khi kết hợp với viên nang vitamin E – một loại vitamin cực kỳ tốt cho sức khỏe làn da sẽ làm tăng công hiệu lên gấp nhiều lần.

Cách thực hiện: Cắt viên vitamin E trộn cùng với nước cốt chanh rồi khuấy đều. Bôi hỗn hợp này lên da mỗi ngày 2 lần sáng và tối, kết hợp massage nhẹ nhàng trong khoảng 10 phút, sau đó rửa sạch lại bằng nước ấm.

Lưu ý: Để những biện pháp điều trị rạn da vừa kể trên đạt được hiệu quả tốt nhất, khuyến khích bạn nên kiên trì thực hiện trong thời gian dài mới đem lại hiệu quả.

Chữa rạn da ở tuổi dậy thì bằng thuốc

Đối với những trường hợp bị rạn da quá mức, nghiêm trọng và không cải thiện dù kiên trì áp dụng các mẹo tại nhà vừa kể trên thì cần phải can thiệp bằng cách thực hiện những biện pháp đặc trị như sử dụng thuốc. Các loại thuốc hay kem trị rạn da hầu hết đều có đặc điểm chung là thường chứa các hoạt chất tăng sinh collagen trong cơ thể nhằm phục hồi các tế bào bị tổn thương, kích thích sáng da, giúp da căng mịn và làm mờ vết rạn.

Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay kèm rạn da nào, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ, bởi ở mỗi độ tuổi bị rạn da sẽ sử dụng loại thuốc uống hoặc thuốc bôi khác nhau tùy thuộc vào cơ địa.

Một số loại thuốc uống/ thuốc bôi trị rạn da được sử dụng phổ biến hiện nay như:

• Viên uống vitamin E: Đây là viên uống thực phẩm chức năng dành cho những người có cơ địa da mỏng và khô. Vitamin E là loại vitamin đóng vai trò duy trì và chăm sóc sức khỏe da, tóc, móng… Đồng thời, sử dụng viên uống vitamin E còn giúp duy trì độ ẩm, cải thiện độ săn chắc cho làn da, đặc biệt làm giảm nguy cơ hình thành các vết rạn.
• Viên uống vitamin C: Vitamin C hay còn gọi là acid ascorbic vừa có tác dụng tăng cường sức khỏe, cải thiện sức đề kháng vừa giúp thúc đẩy quá trình hình thành collagen, đẩy lùi các tế bào melanin gây ra tình trạng sạm màu. Thông thường, nhiều người thường sử dụng kết hợp vitamin E và A để làm tăng hiệu quả trong việc cải thiện các vết rạn, hỗ trợ nuôi dưỡng da khỏe mạnh hơn.

• Kem bôi chứa vitamin A (Retin – A): Vitamin A hay còn được gọi là Tretinoin có đem lại hiệu quả kích thích sự tăng trưởng, làm mới các tế bào da liên tục. Tuy nhiên, do trong loại kem bôi này có chứa thành phần vitamin A nên rất dễ bắt nắng, tốt nhất chỉ nên bôi vào buổi tối và ban ngày nên che chắn kỹ lưỡng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Một số loại kem dưỡng ẩm khác: Kem dưỡng ẩm thực chất không thể tác động làm mờ các vết rạn, nó chỉ giúp duy trì độ ẩm và cải thiện độ đàn hồi của da mà thôi. Tuy nhiên, người bị rạn da cũng nên ưu tiên sử dụng kem dưỡng ẩm kết hợp với kem trị rạn da để đem lại hiệu quả điều trị tốt nhất.

Áp dụng các liệu trình điều trị rạn da bằng công nghệ cao

Sử dụng thuốc hoặc kem bôi trị rạn da thường đem lại tác dụng khá chậm, tùy vào loại thuốc và cơ địa của từng người có đáp ứng dùng thuốc hay không. Vì vậy, nhiều người bị rạn da ở tuổi dậy thì thường tìm đến những cách nhanh hơn bằng cách áp dụng các liệu trình điều trị công nghệ cao trong trường hợp các vết rạn da nghiêm trọng, diễn tiến nhanh chóng.

Ưu điểm của những phương pháp này là đem lại hiệu quả cao cho những trường hợp bị rạn da bẩm sinh, vết rạn sâu… và thời gian đạt được hiệu quả cũng nhanh hơn. Một số biện pháp phổ biến như:

• Chiếu tia laser trị rạn da: Laser là một trong những liệu pháp có khả năng hỗ trợ làm mờ các vết rạn da hiệu quả. Liệu pháp này sử dụng tia ánh sáng laser cường độ cao để tác động lên vùng da bị rạn, kích thích sự phục hồi và hình thành collagen, sợi eslatin trong cơ quan, từ đó giúp da trở nên sáng hơn, săn chắc căng mịn và loại bỏ những vết rạn nứt hiệu quả.
• Phác đồ Microdermabrasion: Đây là liệu pháp mài da vi điểm này được áp dụng chuyên để mài mòn lớp biểu bì bị tổn thương và kích thích hình thành các tế bào da mới khỏe mạnh hơn, loại bỏ các vết sạm nám đen trên bề mặt da.

Những phương pháp này được đánh giá đem lại hiệu cao và nhanh chóng nhưng chi phí lại thường cao hơn so với những phương pháp điều trị khác.

Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống khoa học

Đối với độ tuổi dậy thì, nếu phát hiện sớm những vết rạn da sẽ giúp việc điều trị dễ dàng hơn so với việc rạn da lâu năm rất khó trị khỏi hoàn toàn. Và để hỗ trợ điều trị cũng như phòng ngừa rạn da ở tuổi dậy thì, bạn nên chú ý thực hiện một chế độ ăn uống khoa học lối sống lành mạnh và kiểm soát cân nặng trong mức cho phép.

Đối với cân nặng, cần kiểm soát chặt chẽ tuyệt đối không được để xảy ra tình trạng tăng cân quá nhanh, đột ngột hay béo phì trong thời gian ngắn. Một khi cân nặng tăng lên nhanh chóng sẽ làm tăng nguy cơ hình thành các vết rạn da. Vì vậy, khi kiểm soát được cân nặng cũng đồng nghĩa với việc giúp làm thuyên giảm các vết rạn da, kiểm soát chúng không phát triển nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, khi bị rạn da ở tuổi dậy thì nên xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học, ưu tiên bổ sung những loại thực phẩm giàu vitamin như rau củ quả, trái cây tươi vừa bổ vừa cung cấp đầy đủ nước có cơ thể, hỗ trợ tái tạo làn da thêm mềm mịn, căng đàn hồi và tươi trẻ hơn. Lưu ý, kiểm soát chặt chẽ khẩu phần ăn hằng ngày, đảm bảo vừa đủ chất để cơ thể trẻ trong độ tuổi dậy thì phát triển vừa tránh gây dư thừa chất béo, khiến cân nặng tăng nhanh.

Uống nhiều nước mỗi ngày, ít nhất 1.5 – 2.5 lít nước để cung cấp đủ nước cho cơ thể hoạt động cũng như giúp làn da khỏe mạnh hơn. Ngoài ea, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, đây là cách không chỉ giúp hỗ trợ tăng chiều cao mà còn giúp kiểm soát cân nặng, tránh gây thừa cân béo phì làm ảnh hưởng đến sự săn chắc của làn da, giảm thiểu nguy cơ hình thành các vết rạn da khi đến tuổi dậy thì.

Rạn da ở tuổi dậy thì là một trong những vấn đề thường gặp và không phải bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên, để khắc phục được tình trạng này cần kiên trì lâu dài mới có thể làm mờ vết rạn. Bên cạnh đó, hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa như ăn uống, kiểm soát cân nặng cũng như bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên, bảo vệ sức khỏe làn da, chống rạn hiệu quả.