Thoát vị đĩa đệm ở phụ nữ mang thai và cách xử lý an toàn

Thoát vị đĩa đệm ở phụ nữ mang thai khiến cho hành trình làm mẹ trở nên khó khăn và gặp nhiều đau đớn hơn. Không những vậy, điều này còn khiến mẹ bầu cảm thấy lo lắng vì không biết có gây ảnh hưởng đến thai nhi hay không và phải làm sao để xử lý an toàn tình trạng này? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để có thêm những kiến thức về căn bệnh này mẹ nhé!

Thoát vị đĩa đệm khi mang thai là gì?

Hầu hết các chị em phụ nữ đều phải đối mặt với những cơn đau nhức lưng trong quá trình mang thai. Tình trạng này vô cùng phổ biến và hầu như đều xuất hiện vào giai đoạn thứ 3 của thai kỳ, thậm chí có những trường hợp xuất hiện các cơn đau trong suốt 9 tháng 10 ngày mang thai.

Và một trong số những cơn đau có thể xảy ra đó chính là triệu chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm. Bởi vì hệ thống xương khớp ở vùng thắt lưng và xương chậu của bất kỳ người phụ nữ mang thai nào cũng phải có sự giãn nở nhất định để tạo khoảng trống cho sự phát triển và tăng trưởng nhanh chóng của thai nhi.

Chính vì vậy, các đốt sống lưng và dây chẳng phải giãn nở tối đa theo kích thước của thai nhi. Tình trạng này kéo dài trong suốt thai kỳ khiến cho chúng ngày càng bị suy yếu và dần mất đi khả năng chống đỡ cột sống, hậu quả là mẹ bầu bị thoát vị đĩa đệm.

Hơn nữa, đối với những trường hợp chị em phụ nữ đã bị thoát vị đĩa đệm trước khi mang thai thì bước vào thai kỳ sẽ càng khiến cho tình trạng đau nhức lưng càng nặng nề hơn nữa. Lúc này, lớp nhân nhầy bên trong đĩa đệm sẽ bị đẩy lệch hẳn ra khỏi vị trí ban đầu và gây chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh và hậu quả là khiến mẹ bầu phải đối mặt với cơn đau nhức dai dẳng, triền miên.

Nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm khi mang thai

Theo các chuyên gia thì có rất nhiều nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm khi mang thai, có thể kể đến một số nguyên nhân cơ bản như:

Sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai

Khi mang thai, hormone trong cơ thể của mẹ bầu cũng thay đổi bất thường, cụ thể đó là sự gia tăng nồng độ hormone hCG trong cơ thể. Theo nghiên cứu của các chuyên gia thì hormone hCg sẽ tăng gấp đôi cứ sau 48 tiếng trong thai kỳ sớm và đạt mức tối đa vào giai đoạn tuần thứ 8 – 10 của thai kỳ.

Đây chính là một trong những lý do làm ảnh hưởng đến toàn bộ vùng cột sống thắt lưng và khung chậu của mẹ bầu nhằm tạo ra không gian để thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Lúc này, các đốt cột sống và dây chằng giãn nở tối đa, càng về giai đoạn cuối của thai kỳ thì tình trạng đau nhức do thoát vị đĩa đệm càng nhiều khiến mẹ mệt mỏi hơn.

Tăng cân quá nhanh trong thai kỳ

Bất kỳ chị em nào đã từng mang thai chắc chắn sẽ biết rằng quá trình tăng cân của mẹ bầu diễn ra rất nhanh. Đặc biệt là nhiều mẹ bầu có tâm lý ăn thật nhiều với mong muốn thai nhi khỏe mạnh. Tuy nhiên, điều này vô tình khiến cân nặng của mẹ tăng lên không kiểm soát, thậm chí có trường hợp tăng đến hơn 20kg trong thai kỳ.

Chính điều này đã vô tình làm tăng gánh nặng lên cột sống của mẹ, nhất là phần thắt lưng, vị trí của đĩa đệm. Khi cân nặng của mẹ vượt mức cho phép và vượt khỏi khả năng chống đỡ của cột sống sẽ khiến đĩa đệm lệch khỏi vị trí và gây ra thoát vị đĩa đệm khi mang thai.

Hoạt động sai tư thế

Các tư thế ngồi, đứng hay nằm của phụ nữ mang thai cũng ảnh hưởng rất nhiều đến sự khỏe mạnh của cột sống lưng. Tuy nhiên, theo thống kê cho thấy có khá nhiều chị em phụ nữ mang thai thường có thói quen đứng hoặc ngồi sai tư thế, cong lưng hoặc ưỡn lưng, gồng người về phía sau, nhất là vào giai đoạn cuối thai kỳ.

Chính những thói quen này đã vô tình làm tổn thương các đốt sống lưng và kết hợp với những nguyên nhân về cân nặng của mẹ hay kích thước của thai nhi thì chắc chắn bị thoái hóa, thoát vị đĩa đệm khi mang thai là điều không thể tránh khỏi.

Triệu chứng thoát vị đĩa đệm khi mang thai

Mặc dù mang thai là thiên chức hạnh phúc của người phụ nữ nhưng quá trình mang thai lại khiến mẹ đối mặt với nhiều sự mệt mỏi, đau đớn. Đối với trường hợp đau nhức lưng do thoát vị đĩa đệm, mẹ bầu thường hay nhầm lẫn bệnh này với triệu chứng đau lưng thông thường khi mang thai.

Vì vậy, mẹ hãy chú ý kỹ những dấu hiệu sau để giúp dễ dàng nhận biết bệnh mà mình đang gặp phải:

• Xuất hiện các cơn đau nhói liên tục ở cột sống, nhất là tại vùng thắt lưng.
• Khi thoát vị đĩa đệm chèn ép và gây đau thần kinh tọa sẽ khiến cơn đau lan rộng xuống cẳng chân, ngón chân, bắp chân và cả bàn chân.
• Tay chân và lưng căng cứng, tê bì, đau mỏi vai gáy và gặp khó khăn trong việc vận động.
• Dù đứng hay ngồi mẹ đều cảm thấy đau nhức dữ dội.

Thoát vị đĩa đệm có nên mang thai không?

Theo các chuyên gia xương khớp thì chứng thoát vị đĩa đệm hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, quá trình hay con hay khả năng sinh sản của phụ nữ. Nó chỉ gây ra những cơn đau nhức râm ran cho đến dữ dội khiến mẹ mệt mỏi, suy giảm chất lượng cuộc sống do sức ép của thai nhi lên vùng cột sống lưng.

Bên cạnh đó, khi bị thoát vị đĩa đệm khi mang thai cũng làm hạn chế các phương pháp giúp giảm đau và điều trị. Trong đó, phụ nữ mang thai tuyệt đối không được sử dụng thuốc giảm đau trong giai đoạn này vì tác dụng phụ của thuốc sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ dị tật.

Chính vì vậy, nếu có đủ thời gian và điều kiện thì tốt nhất chị em nên điều trị dứt điểm căn bệnh thoát vị đĩa đệm trước khi quyết định mang thai. Đối với trường hợp mong muốn mang thai trong khi đang điều trị bệnh thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để tìm ra phương pháp an toàn nhất cho cả mẹ và con.

Ngoài ra, đối với trường hợp mẹ bầu chuẩn bị lâm bồn trong trạng thái cột sống bị tổn thương do thoát vị đĩa đệm thì có thể sẽ được chỉ định sinh mổ thay vì sinh thường. Điều này sẽ phụ thuộc vào quyết định của bác sĩ sau khi thăm khám.

Cách xử lý thoát vị đĩa đệm khi mang thai

Mang thai là giai đoạn cực kỳ nhạy cảm nên việc điều trị bệnh cũng phải hết sức lưu ý. Theo thống kê thì có đến khoảng 80% phụ nữ mang thai không áp dụng các phương pháp chữa đau lưng trong suốt thai kỳ mà cố gắng chịu đựng tình trạng này.

Có thể đây là cách tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi nhưng nó lại không tốt cho sức khỏe của người mẹ. Bởi sự tăng trưởng của thai nhi tỷ lệ thuận với cơn đau của mẹ, khi thai nhi càng lớn thì mẹ càng bị các cơn đau làm cho mệt mỏi hơn, dẫn đến ăn ngủ không ngon, suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Vì vậy, thay vì chịu đựng những cơn đau lưng do thoát đĩa đệm thì mẹ có thể áp dụng một số cách xử lý an toàn sau đây:

Vật lý trị liệu

Trong thai kỳ, tuyệt đối không được sử dụng thuốc giảm đau hay các loại thuốc đặc trị vì có thể gây ảnh hưởng đến thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu có thể chọn những phương pháp sử dụng vật lý trị liệu như:

Châm cứu, bấm huyệt

Đây là liệu pháp thuộc ngành Y học cổ truyển giúp giảm đau hiệu quả và đặc biệt là rất an toàn cho mẹ và thai nhi. Sự tác động nhẹ nhàng lên các huyệt đạo đạo và dây thần kinh sẽ giúp đả thông khí huyết, kích thích máu huyết lưu thông, giảm đau lưng hiệu quả.

Tuy nhiên, mẹ bầu cần hết sức lưu ý nên chọn đơn vị châm cứu hoặc bấm huyệt uy tín, đảm bảo an toàn. Vì chỉ cần một sơ suất nhỏ trong quá trình châm cứu hay bấm huyệt cũng có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Ngoài ra, mẹ không nên thực hiện liệu phương pháp này tại nhà.

Chườm nóng

Chườm nóng là phương pháp giúp đẩy lùi các cơn đau xuất hiện đột ngột rất hiệu quả. Hơi nóng sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, từ đó làm dịu các cơn đau. Mẹ hãy sử dụng túi chườm chuyên dụng để áp vào vùng lưng khoảng 20 phút trước khi đi ngủ. Ngoài ra, có thể áp dụng một số bài thuốc dân gian như chườm lá ngải cứu, xương rồng đắp lưng để giúp giảm đau.

Massage

Mẹ có thể nhờ người thân hoặc các nhân viên tại các spa massage thực hiện xoa bóp nhẹ nhàng vào vùng cổ vai gáy, vùng lưng, hông để giúp giảm đau, làm dịu và giãn cơ, khai thông khí huyết, hỗ trợ giảm đau và tăng cườn các dưỡng chất tốt cho sức khỏe xương khớp.

Tập thể dục

Vận động và tập thể dục sẽ đem lại hiệu quả trị bệnh thoát vị đĩa đệm tốt hơn việc mẹ cứ nằm một không hoạt động. Hãy thực hiện các bài tập đơn giản, nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga, bơi lội…để vừa giúp giảm đau lưng, cải thiện xương khớp, tránh bị cứng cơ vừa giúp hỗ trợ sinh sản tốt hơn.

Không những vậy, mẹ có thể áp dụng một số bài tập nhẹ nhàng ngay tại nhà nếu không muốn ra ngoài như: bài tập dựa lưng vào tường, bài tập với bóng…

Thay đổi tư thế nằm

Bên cạnh việc thực hiện giảm đau bằng các cách vật lý trị liệu thì mẹ cũng cần lưu ý về tư thế nằm, ngồi, đứng của mình. Tư thế nằm ngủ tốt nhất là nằm nghiêng sang bên trái, tư thế này sẽ giúp tăng các dưỡng chất được đưa đến thai nhi, tăng tuần hoàn máu và giảm áp lực lên vùng thắt lưng, giúp mẹ ngủ ngon hơn.

Tuy nhiên, mẹ nhớ không nên nằm quá lâu một tư thế mà hãy cố gắng thay đổi qua lại để tránh tình trạng tê bì tay chân trong lúc ngủ. Mẹ có thể chọn mua các loại gối ngủ cho bà bầu để hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn và giảm đau lưng do thoát vị đĩa đệm hiệu quả.

Ngoài tư thế nằm thì mẹ bầu cần chú ý các tư thế đứng, ngồi hay tư thế khi mang xách đồ vật. Chú ý không nên ưỡn ngực, gồng người để cong lung hay đưa người về phía sau, không nên mang vác vật nặng, với tay lên cao…vì rất dễ tác động đến cấu trúc cột sốngs khiến tình trạng thoát vị đĩa đệm nặng hơn.

Sử dụng đai hỗ trợ

Nếu mẹ bầu bị thoát vị đĩa đệm cho sự tăng trưởng của thai nhi thì mẹ hãy tìm mua sản phẩm đai hỗ trợ giúp nâng đỡ bụng, giúp lưng không bị cong lại do bụng quá to. Sản phẩm đau đeo bụng này có rất nhiều hình dạng và kích thước khác nhau nên mẹ bầu hoàn toàn có thể sử dụng ở bất cứ giai đoạn nào.

Ăn uống đủ chất

Một chế độ dinh dưỡng đủ chất trong quá trình mang thai không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh mà còn giúp thai nhi phát triển đúng hướng. Riêng đối với mẹ bầu bị thoát vị đĩa đệm thì ngoài việc bổ sung các nhóm chất quan trọng như đạm, béo, tinh bột, vitamin hằng ngày thì mẹ cần tập trung bổ sung thêm:

• Các loại thực phẩm giàu canxi, vitamin D như các loại hạt, các loại đậu, sữa, sữa chua, phô mai, hạnh nhân, các loại rau lá xanh, ngũ cốc…
• Uống thật nhiều nước mỗi ngày để kích thích khả năng tăng cường trao đổi chất, cải thiện hệ tiêu hóa, cung cấp các dưỡng chất nuôi mô xương khớp.
• Nếu có thể hãy phơi nắng mỗi ngày trong thời gian ngắn sẽ giúp cơ thể sản xuất vitamin D tự nhiên tốt cho xương khớp.
• Sử dụng viên uống vitamin D theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Ngoài ra, lưu ý thói quen ăn uống sao cho khoa học, tránh ăn các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, tránh xa các chất kích thích như rượu, bia, trà, café…

Giữ tâm lý thoải mái

Chắc chắn rằng khi mắc bệnh trong thai kỳ sẽ khiến mẹ bầu mang theo tâm lý sợ hãi, bất an, nhất là khi các cơn đau của bệnh thoát vị đĩa đệm đến đột ngột càng khiến mẹ thêm lo lắng. Tuy nhiên, tâm lý của mẹ cũng gây ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của thai nhi.

Hãy cố gắng giữ cho bản thân một tâm lý lạc quan, thoải mái nhất có thể, nếu bị đau thì hãy ngồi hoặc nằm xuống nghỉ ngơi và thả lỏng. Để tránh bất ngờ thì mẹ hãy chuẩn bị tâm lý sẵn rằng các cơn đâu sẽ càng nhiều hơn khi thai nhi càng lớn hơn, điều này sẽ giúp mẹ giảm bớt lo lắng và tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe bản thân.

Quan hệ vợ chồng

Theo các chuyên gia thì việc quan hệ vợ chồng trong thời kỳ mang thai cần hết sức lưu ý. Để tránh gây nguy hiểm, tác động xấu đến thai nhi hay khiến mẹ bầu khó chịu thì cần chọn lựa tư thế quan hệ cho phù hợp, nhất là tránh tác động vào vùng thắt lưng, cột sống.

Các biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm khi mang thai

Một số lời khuyên từ các chuyên gia để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm khi mang thai mà các chị em có thể thực hiện gồm:

• Trước khi mang thai: Sinh hoạt theo một nếp sống khoa học, tập luyện vận động và ăn uống lành mạnh để đảm bảo có một sức khỏe tốt nhất, chuẩn bị cho quá trình mang thai diễn ra suôn sẻ.
• Tắm bằng nước nóng để thư giãn đốt sống lưng sau một ngày làm việc, hoạt động mệt mỏi.
• Có thể kết hợp xoa bóp, massage nhẹ nhàng vùng thắt lưng để giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.
• Chú ý tránh gây ra chấn thương ở vùng thắt lưng trong quá trình tập thể thao hay làm việc.
• Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở vùng thắt lưng thì mẹ hãy đến bệnh viện khám ngay để có hướng điều trị kịp thời ngay khi bệnh vừa khởi phát.

Có thể thấy, những triệu chứng của thoát vị đĩa đệm khi mang thai khá giống với những cơn đau nhức mỏi lưng thông thường trong thai kỳ. Điều này khiến mẹ bầu chủ quan và lơ là trong việc xử lý, cứ nghĩ rằng cứ sinh xong là sẽ khỏi. Tuy nhiên, chính tâm lý này khiến bệnh ngày càng nặng và khó điều trị hơn. Vì vậy, hãy thăm khám thường xuyên kết hợp với việc khám thai để đảm bảo quá trình mang thai của mẹ diễn ra suôn sẻ, nếu có cũng sẽ được xử lý an toàn và kịp thời.

Có thể bạn quan tâm

• Mẹo chữa thoát vị đĩa đệm bằng lá lốt bạn nên thử
• Thoái hóa cột sống khi mang thai và những điều mẹ bầu nên lưu ý