Tóc bạc sớm: Nguyên nhân và cách điều trị

Thông thường, khi bước qua tuổi 40 tóc chúng ta mới bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu lão hóa như tóc mảnh đi, sợi tóc thô, bạc màu… Thế nhưng, tình trạng tóc bạc sớm lại xuất hiện nhiều ở người trẻ tuổi ngay cả khi họ chỉ mới 20, 30 tuổi, thậm chí có những trường hợp, tóc bạc gần như cả đầu trước 20. Tình trạng này được gọi là chứng tóc bạc sớm, dưới đây là một số thông tin về nguyên nhân bạc tóc sớm và cách điều trị có thể bạn chưa biết. 

Hiểu thế nào về chứng tóc bạc sớm?

Thực tế, bản thân sợi tóc không hề có màu sắc, thứ chúng ta gọi là màu tóc như đen, vàng, nâu, hung… thực chất là các tế bào tạo chất có màu sắc, gọi là tế bào sắc tố và chất có màu sắc tố là melanin tạo thành. Các tế bào sắc tố này phân tán rải rác trong da và tập trung nhiều ở các nang lông (nơi mọc ra các sợi tóc). Trước khi đổ vào các tế bào sừng được hình thành khi các sợi tóc, sợi lông mọc ra thì các sắc tố sẽ được chứa trong các túi đựng, rồi đổ vào sợi tóc tạo nên màu của tóc.

Bạc tóc, bạc lông (Poliosis) là tình trạng thiếu hoặc giảm hắc sắc tố melanin trong thân của lông, tóc hay có thể hiểu đây là hiện tượng xảy ra khi lượng melanin được sản xuất ở các nang tóc bị giảm đi. Biểu hiện của bệnh là một, nhiều mảng hay thậm chí toàn bộ lông, tóc trên cơ thể bị trắng đi. Ở người lớn tuổi, vòng đời của sợi tóc sẽ càng ngày càng ngắn đi, tóc rụng sớm thì các tế bào sắc tố cũng làm việc ít đi. Theo các bác sĩ, quá trình mất melanin là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Thế nhưng, với những người không bị lão hóa thì quá trình sản sinh hắc sắc tố melanin trong cơ thể bị rối loạn hoặc gặp vấn đề hoặc ít sắc tố hay thậm chí là hoàn toàn không có sắc tố. 

Các nghiên cứu khoa học cho thấy, mặc dù màu tóc không có nhiều tác dụng trong việc ngăn ngừa tác hại của tia cực tím cho da. Việc bảo vệ da phụ thuộc chủ yếu vào sắc tố da và độ dày của tóc. Tóc bạc sớm là một loại bệnh lành tính, không gây đau đớn, không gây biến chứng hay rối loạn cảm giác, chỉ đơn thuần là ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Do đó, người bệnh không nên quá lo lắng về tình trạng này để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nguyên nhân khiến tóc bạc sớm ở người trẻ

Cho đến nay, người ta vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể khiến tóc bạc sớm ở người trẻ. Một số nghiên cứu khoa học cho rằng, các yếu tố có thể gây ra tình trạng tóc bạc sớm có thể kể đến như: di truyền, dinh dưỡng kém, rối loạn nội tiết, tâm lý căng thẳng, làm việc đầu óc nhiều… Cụ thể:

1. Do gen di truyền

Tóc bạc sớm là bệnh có thể xảy ra ở cả trẻ em lẫn người lớn, do một khiếm khuyết di truyền của việc cấu tạo melanin hay do các nang tóc bị tổn thương hoặc do sự hủy hoại tự nhiên của tế bào hắc sắc tố ở chân tóc. Thông thường, tình trạng tóc bạc sớm có liên quan phần lớn đến yếu tố di truyền. Gen di truyền cũng đóng vai trò quan trọng quyết định đến thời điểm bạc tóc của bạn. 

Gen di truyền là yếu tố tạo sắc tố cho tóc, quyết định màu tóc cũng quyết định thời điểm và mức độ bạc tóc, là yếu tố mà chúng ta không thể thay đổi được. Theo các nghiên cứu, những gia đình có bố mẹ hay người thân bị bạc tóc sớm thì nguy cơ những đứa con của họ bị bạc tóc sớm cũng cao hơn so với những đứa trẻ khác.

2. Do chế độ ăn uống

Một chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu cân bằng, thiếu khoa học cũng là một trong những yếu tố gây ra tình trạng tóc bạc sớm ở nhiều người. Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu vitamin E và vitamin B12, loại vitamin quan trọng cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của tóc, thì sẽ gây ra tình trạng giảm lượng tế bào sản sinh hắc sắc tố Melanin, từ đó khiến tóc dễ bị bạc sớm.

Do đó, bạn để tóc khỏe mạnh, không bị bạc sớm, bạn cần xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, duy trì thói quen ăn uống điều độ. Nên tích cực bổ sung đầy đủ các loại vitamin cho cơ thể, nhất là vitamin B12, vitamin C và vitamin E. Như vậy sẽ giúp nâng cao hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe, giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của răng và tóc.

3. Do rối loạn tuyến yên, tuyến giáp

Một trong những yếu tố khiến tóc bạc sớm không thể bỏ qua đó là bệnh rối loạn tuyến yên, tuyến giáp. Đây là bệnh gây ra tình trạng rối loạn hormone, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sản xuất hắc sắc tố melanin, khiến tóc không được phát triển đúng cách. Từ đó là tóc dễ gãy, khô, hay bị chẻ ngọn và bạc sớm. Ngoài ra, một số bệnh lý chuyển hóa như suy/cường tuyến thượng thận, đái tháo đường, nồng độ cholesterol cao, men gan… cũng có thể gây nguy cơ tóc bạc sớm ở người trẻ. 

4. Do tâm lý căng thẳng, mệt mỏi kéo dài

Những người làm việc đầu óc nhiều, thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi kéo dài là những đối tượng dễ bị bạc tóc sớm. Lý do là khi bạn thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, các mạch máu sẽ bị co lại, điều này khiến cho tình trạng lưu thông máu lên các nang tóc bị ảnh hưởng. Nếu tóc không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất, chúng sẽ dần suy yếu và trở nên bạc sớm hơn bình thường.

5. Chăm sóc tóc không tốt

Khi mái tóc không được chăm sóc cẩn thận, tóc dễ bị hư hại, nhất là khi bạn lạm dụng các sản phẩm chăm sóc tóc, thuốc uốn tóc, thuốc nhuộm, thuốc tẩy tóc, dầu gội, dầu xả… Những sản phẩm chăm sóc tóc đã kể trên đều chứa hydrogen peroxide, là chất gây hại cho tóc. Hơn nữa, các sản phẩm chăm sóc tóc bằng hóa học thường chứa hóa chất có hại cho cơ thể và dễ bị tích tụ lại.

Ngoài ra, bạn cũng tránh sấy tóc, ép tóc thường xuyên vì dễ làm tóc hư tổn. Nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình sản sinh các tế bào melanin. Do đó, để tránh làm tóc bị hư tổn, bạn nên chăm sóc bằng những liệu pháp tự nhiên, lau khô tóc tự nhiên, tránh sấy tóc thường xuyên để không làm tóc bạc, gãy rụng sớm.

6. Thói quen sinh hoạt không tốt

Một số thói quen xấu cũng là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến mái tóc, khiến tóc bạc sớm ở nhiều người là:

• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá khiến cho chất nicotine trong thuốc xâm nhập vào cơ thể, làm chậm quá trình lưu thông máu, khiến các dưỡng chất nuôi dưỡng chân tóc bị thiếu hụt. Hơn nữa, trong khói thuốc lá còn chứa khí carbon monoxide, có thể tác động trực tiếp đến nang tóc, khiến tóc dễ suy yếu và bị bạc màu.

• Thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích: Uống nhiều rượu bia trong thời gian dài cũng là một trong những nguyên nhân khiến tóc bạc sớm. Rượu bia, thức uống có cồn có nồng độ cồn ethanol cao, có thể làm các cơ quan trong cơ thể tổn thương, đẩy nhanh quá trình lão hóa từ đó khiến tóc bạc sớm.

Cách điều trị tóc bạc sớm

Theo các chuyên gia, cho đến ngày nay, vẫn chưa tìm được nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng bạc tóc sớm. Do đó, hiện nay y học cũng chưa tìm được phương thuốc cụ thể có thể giúp làm thay đổi vĩnh viễn màu tóc do chứng bạc lông tóc gây ra. Phương pháp được cho là đơn giản và hữu hiệu lại ít tốn kém nhất chính là dùng các phương tiện che phủ tóc bạc hay nhuộm tóc để che đi phần tóc bị bạc sớm. 

Như đã đề cập, bạc tóc sớm là bệnh lý lành tính, không hề gây đau đớn biến chứng hay rối loạn cảm giác cho người bệnh mà chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Vì chưa tìm được nguyên nhân gây bệnh nên cũng chưa có thuốc đặc trị. Các biện pháp điều trị hiện nay chủ yếu là bổ sung vitamin B, vitamin E, thuốc bổ hay sử dụng một số phương pháp trị rụng tóc bằng nguyên liệu thiên nhiên như dùng hà thủ ô, mần trầu, cỏ nhọ nồi… 

Tuy nhiên, việc sử dụng các biện pháp dân gian, truyền khẩu như cỏ nhọ nồi, hà thủ ô, đậu đen xanh lòng hay các thực phẩm chức năng như herba hair, black forever, cheviton… chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị. Các phương pháp này chưa được kiểm chứng cũng chưa xác định được hiệu quả trong việc điều trị tóc bạc. 

Lời khuyên cho người bị bạc tóc sớm

Tình trạng bạc tóc sớm tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh, thế nhưng lại ảnh hưởng đến sắc đẹp, thẩm mỹ… khiến người bệnh thiếu tự tin trong công việc. Để cải thiện tình trạng tóc bạc sớm, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Một số trường hợp tóc bạc sớm không chỉ đơn thuần là sợi tóc bị bạc mà là dấu hiệu của các bệnh lý như xơ cứng mô sụn, bạch biến gây ra tình trạng mất sắc tố tóc.
• Đặc biệt, nếu trẻ em bị tóc bạc sớm, có thể đây là dấu hiệu của các bệnh như rối loạn tuyến giáp, rối loạn nội tiết, khối u hay bệnh co giật, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc. 

• Nên xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là các loại trái cây và rau xanh. Nên tăng cường bổ sung vitamin, vitamin B, chất khoáng như sắt, đồng, kẽm và protein để giúp da đầu khỏe mạnh, điều hòa khả năng tiết dầu, ngăn chặn quá trình lão hóa, cải thiện kết cấu và làm tăng độ bóng của tóc.
• Có thể áp dụng các biện pháp điều trị rụng tóc bằng các nguyên liệu thiên nhiên như hà thủ ô, mần trầu, hương nhu, bồ kết, cỏ nhọ nồi, mè đen, đậu đen xanh lòng… Tuy nhiên, các biện pháp này thường có tác dụng chậm, hiệu quả tùy thuộc vào cơ địa, cách thực hiện của mỗi người, nên kiên trì để thấy hiệu quả. 
• Hạn chế sử dụng thuốc nhuộm tóc, các tác động nhiệt hay các sản phẩm có hại cho tóc. Nên đội nón hoặc mũ để bảo vệ tóc khi ra ngoài, cần xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học.
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, tránh áp lực trong thời gian dài, giữ tâm lý vui vẻ, lạc quan, thoải mái và hạn chế căng thẳng.

Tóm lại, có rất nhiều yếu tố gây ra tình trạng tóc bạc sớm và chưa có nghiên cứu nào xác định cụ thể nguyên nhân cũng như cách điều trị cho căn bệnh này. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu thêm về căn bệnh này cũng như có biện pháp xử lý phù hợp cho tình trạng bạc tóc sớm của mình.