U xơ tuyến tiền liệt có nguy hiểm không? Khi nào nên mổ ?

U xơ tiến tuyền liệt là căn bệnh không nguy hiểm nếu phát hiện kịp thời, khi có những dấu hiệu trở nặng thì nên mổ ở các cơ sở y tế uy tín.

U xơ tuyến tuyền liệt là sự gia tăng kích thước tuyến tiền liệt gây chèn ép bàng quang và niệu đạo, gây nên các triệu chứng như khó tiểu, bí tiểu, tiểu khó, ngoài ra còn gây các vấn đề về bàng quang hay thận. Tuy nhiên căn bệnh này không nguy hiểm ở giai đoạn đầu.

Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một cơ quan chỉ có ở nam giới, có kích thước nhỏ khoảng 2 cm đường kính, trọng lượng từ 15-25 gram. Tuyến tiền liệt nằm trên hoành chậu hông, ở dưới bàng quang, phía trước trực tràng, bao quanh niệu đạo (ống dẫn nước tiểu), có công dụng tiết chất nhầy trắng để trung hòa môi trường axit của tinh dịch.

63,8% nam giới ở độ tuổi trên 50 tại Việt Nam mắc phải căn bệnh u xơ tuyến tiền liệt và có tới 90% nam giới trên 80 tuổi mắc phải căn bệnh này. Nam giới trẻ hơn 40 thì hiếm khi có dấu hiệu nghiêm trọng.

U xơ tuyến tiền liệt thường phổ biến ở đàn ông châu Á hơn đàn ông da trắng và châu Phi, nếu những người trong gia đình mắc bệnh thì khả năng mắc bệnh này cao.

Nam giới bị bệnh béo phì, bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, người có thói quen dùng các chất kích thích rượu bia thuốc lá, quan hệ tình dục tần suất cao, ăn nhiều thực phẩm cay nóng,… có nguy cơ cao mắc căn bệnh này khi lớn tuổi.

Các giai đoạn của u xơ tuyến tuyền liệt

Khi mới sinh tuyến tiền liệt nhỏ bằng hạt đậu, khi trưởng thành thì có kích cỡ ổn định nhưng khi qua tuổi 50 thì tuyến này bắt đầu có sự gia tăng kích thước bất thường, gọi là tăng sinh phì đại lành tính tuyến tiền liệt, tuy nhiên không phải ung thư.

Giai đoạn đầu chưa có tổn thương các tế bào: Chính vì bao quanh niệu đạo nên những bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt thường gắn liền với các vấn đề về bàng quang, bệnh nhân thường có các dấu hiệu như đi tiểu khó, nước tiểu nhỏ giọt, són tiểu, bí tiểu, đi tiểu nhiều lần trong ngày, đặc biệt là gần sáng. Nếu nặng hơn thì đôi khi tiểu ra máu, nhiễm trùng đường tiểu, viêm bàng quang, sỏi thận, … Diễn tiến của bệnh tương đối chậm do đó bệnh nhân khó phát hiện

Giai đoạn đã có tổn thương thực thể: bệnh nhân đi tiểu nhiều lần trong ngày, vừa tiểu xong nhưng cảm thấy không hết nước tiểu, sau đó một lúc phải đi tiểu thêm, kèm theo sự tồn đọng nước tiểu trên 100ml, với các dấu hiệu như tiểu đục, tiểu buốt.

Giai đoạn có tổn thương thực thể nặng: đã có ảnh hưởng đến thận, lúc này bàng quang có sự ứ đọng nước tiểu cao kèm theo tình trạng nhiễm khuẩn, bệnh nhân đi tiểu rất nhiều lần tuy nhiên tiểu rất khó, đi tiểu ra máu, bí tiểu. Ngoài ra bệnh nhân còn có các dấu hiệu như thiếu máu, tăng huyết áp, phù nề, mất ngủ… Đây là tình trạng bệnh nặng do bị suy thận.

Điểm chung của 3 giai đoạn trên là tình trạng bí tiểu nhẹ cho đến nặng, làm bệnh nhân đau bụng dữ dội nhất là vùng bụng dưới.

U xơ tuyến tuyền liệt có nguy hiểm không?

Do nước tiểu ứ đọng nên tạo ra sự nhiễm khuẩn ở bàng quang gây ra các căn bệnh về đường tiết niệu như viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu, viêm mào tinh hoàn…, ngoài ra trong tình trạng bệnh nặng thì gây ra nhiễm khuẩn thận, viêm bể thận. Nếu không kịp thời chữa trị thì sẽ dẫn đến suy thận mạn tính.

U xơ tiến tuyền liệt nếu không phát hiện kịp thời có thể diễn tiến thành ung thư tuyến tuyền liệt. Khi bị ung thư tiến tuyền liệt thì nếu không chữa trị kịp thời, khả năng di căn và tử vong rất cao, do đó nên xem xét những dấu hiệu đầu tiên để kịp thời chữa trị.

U xơ tuyến tiền liệt hoàn toàn có thể chữa trị được, đây không phải là bệnh lý ác tính mà là sự phì đại lành tính của tiến tuyền liệt khi nam giới lớn tuổi.

Khi nào nên mổ u xơ tuyến tiền liệt?

Như đã nói trên, u xơ tuyến tuyền liệt lành tính là do tuổi tác, do đó không phải tất cả bệnh nhân bị u xơ tiến tuyền liệt đều phải chữa trị. Đối với những người không có các triệu chứng nguy hiểm thì không cần phải mổ nhưng cần được kiểm tra định kỳ để phòng ngừa những triệu chứng trở nặng, gây trở ngại trong sinh hoạt.

Thăm khám

Để khám tuyến tiền liệt, phương pháp thông thường nhất là thăm khám qua đường hậu môn, bác sĩ sẽ xem xét hình thái và số lượng nhân, nhân độc hay nhiều nhân, u xơ một bên hay hay bên.

Những phương pháp khác đó là siêu âm, chup cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ hạt nhân, trong đó siêu âm là dễ dàng hơn cả vì có thể biết chính xác vị trí, khối lượng, mức độ chèn ép lên niệu đạo, từ đó đánh giá đúng mức độ căn bệnh là nặng hay nhẹ.

Sau đó, bác sĩ sẽ xét nghiệm PSA để xem bệnh nhân có bị ung thư tiến tuyền liệt hay không, rồi tùy theo kích thước của khối u, thể trạng bệnh nhân, các biến chứng của bệnh…bác sĩ sẽ đưa phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân, điều trị nội khoa hay phẫu thuật phì đại tuyến tuyền liệt.

Nếu phát hiện u xơ trở nặng

Cách phổ biến hiện nay là điều trị nội khoa bằng thuốc và theo dõi định kỳ sự tiến triển của bệnh. Nếu căn bệnh trở nặng, thậm chí dẫn đến ung thư thì sẽ chỉ định phẫu thuật, phòng ngừa di căn đến các cơ quan khác. Nếu phát hiện bệnh sớm ở giai đoạn đầu của ung thư thì khả năng sống rất cao, tuy nhiên nhiều người thường bỏ qua các triệu chứng, do đó u xơ tuyến tuyền liệt biến chuyển thành ung thư giai đoạn nặng.

Khi căn bệnh trở nặng không thể điều trị bằng thuốc thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để cắt bỏ với các trường hợp như bí tiểu hoàn toàn dù đặt ống thông niệu đạo, hay bí tiểu không hoàn hoàn gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu, gây viêm bể thận, sỏi thận, sỏi bàng quang. Ngoài ra nếu bệnh nhân bị mất ngủ thường xuyên thì bác sĩ cũng chỉ định phẫu thuật cắt bỏ.

Phương pháp cắt bỏ u xơ

Có nhiều phương pháp phẫu thuật nhưng phương pháp nội soi cắt bỏ u xơ tuyến tiền liệt qua đường niệu đạo là phổ biến hơn cả, tuy nhiên gây nên những biến chứng như chảy máu trong, dễ nhiễm trùng sau hậu phẫu, ngoài ra còn gây ra cản trở việc sinh hoạt hằng ngày, gây rối loạn chức năng sinh lý, rối loạn cương dương, thậm chí gây liệt dương.

Đối với các biến chứng liên quan đến tiểu tiện thì có thể đặt ống thoát nước tiểu qua đường niệu đạo, biến chứng nhiễm trùng thì có thể điều trị bằng thuốc, các biến chứng khác thì sẽ được điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.

U xơ tuyến tiền liệt là căn bệnh phổ biến và không nguy hiểm, tuy nhiên nên thay đổi lối sống, thường xuyên vận động thể dục thể thao, tránh xa các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, giữ tinh thần luôn khỏe mạnh, bình an, đây là liều thuốc tốt nhất cho căn bệnh này. Khi có những dấu hiệu đầu tiên của bệnh thì nên đến các cơ sở y tế thăm khám kịp thời, tránh bệnh chuyển qua giai đoạn nặng.