Vi khuẩn HP sống được trong môi trường nào? Tồn tại bao lâu?

Phạm Trang 18/08/2023

Đánh Giá

4.4/5 - (38 bình chọn)

Vi khuẩn HP là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là bệnh ở dạ dày. Để tìm hiểu về môi trường sống cũng như “tuổi thọ” của khuẩn này trong môi trường, bạn hãy tham khảo thông tin trong bài viết sau.

Vi khuẩn HP sống trong môi trường nào — Trong môi trường dạ dày, vi khuẩn HP có thể sinh sống trong vòng nhiều năm

Vi khuẩn HP là gì?

Vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) thuốc nhóm vi khuẩn sinh sống và phát triển trong dạ dày người. Chúng là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề như trào ngược dạ dày, viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng… Sở dĩ vi khuẩn HP sống được trong môi trường acid là do chúng tiết ra một loại enzyme là Urease. Enzym này trung hòa độ acid trong dạ dày và làm thay đổi môi trường tự nhiên ở dạ dày chúng ta.

Mặc dù chúng có thể gây ra rất nhiều vấn đề ở dạ dày nhưng vi khuẩn HP không phải là nguyên nhân gây ra ung thư dạ dày. Theo nghiên cứu, chỉ có khoảng 1% số trường hợp nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori có nguy cơ mắc ung thư. Tuy nhiên chúng lại là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới viêm dạ dày mạn tính tiến triển thành viêm loét dạ dày, viêm loét tá tràng.

Vi khuẩn HP có sức sống mạnh mẽ, chúng vẫn có thể sống trong những môi trường trung gian trước khi được đưa vào cơ thể người. Bạn hoàn toàn có khả năng lây nhiễm vi khuẩn từ cộng đồng, đặc biệt là khi sử dụng cùng nguồn nước hoặc dùng chung ly, cốc, chén bát ở nơi công cộng. Thông thường khuẩn HP lây qua 3 con đường chính là:

Đường miệng – miệng: Con đường lây truyền vi khuẩn HP phổ biến nhất, chúng có thể xâm nhập vào cơ thể người lành thông qua tiếp xúc nước bọt hoặc là dịch tiết đường tiêu hóa. Đối với những gia đình có người nhiễm vi khuẩn HP thì khả năng các thành viên trong gia đình bị bệnh là rất cao.
Đường phân – miệng: Con đường lây nhiễm này có thể xảy ra gián tiếp khi chúng ta ăn phải rau củ hữu cơ được bón phân nhiễm khuẩn HP. Vi khuẩn đào thải qua phân và là nguồn lây lan sang cộng đồng, chúng cũng dễ bị lây nhiễm qua thói quen ăn đồ sống, hoặc khâu sơ chế chưa đảm bảo vệ sinh.
Đường khác: Mặc dù hiếm khi xảy ra nhưng vi khuẩn HP còn lây nhiễm qua đường nội soi dạ dày, soi tai mũi họng, hoặc thông qua các dụng cụ nha khoa,… Do đó khi cần thực hiệu các thủ thuật này, bạn nên chọn những cơ sở y tế uy tín để đảm bảo vô trùng khi thăm khám, đồng thời tránh lây nhiễm HP.

Vi khuẩn HP sống được trong môi trường nào?

Vi khuẩn HP ký sinh trong dạ dày gây bệnh viêm loét dạ dày tá tràng

Dạ dày và ruột là những điều kiện sinh sống lý tương của vi khuẩn HP. Một số nghiên cứu tìm thấy vi khuẩn HP tại miệng (cao răng, nước bọt), tá tràng, đại tràng, túi thừa Meckel, và những nơi có dị sản dạ dày… Tuy nhiên đa số vi khuẩn thường trú ngụ ở dạ dày vì điều kiện thuận lợi và đây cũng là cơ quan nhiều dinh dưỡng nhất đối với chúng.

Trong dạ dày, nguồn axit đậm đặc có thể tiêu diệt mọi loại nấm và ký sinh thì vi khuẩn HP là loài duy nhất có thể tồn tại và phát triển được. Chúng có khả năng sống mãnh liệt và phát triển mạnh trong dạ dày con người. Tuy nhiên chúng với có thể sinh tồn trong môi trường tự nhiên, nhưng ở điều kiện bên ngoài sức sống của chúng khá yếu ớt và thời gian sống ngắn.

Hình dáng của vi khuẩn HP được cấu tạo bởi thân và hệ thống lông roi linh hoạt. Cơ thể này giúp vi khuẩn HP tự vệ trước những tác động của acid dịch vị. Chúng di chuyển rất nhanh trong môi trường dạ dày, và đồng thời khuẩn này còn tiết men giúp điều chỉnh pH của môi trường bao quanh vi khuẩn. Đây cũng là nguyên nhân khí chúng có thể sinh tồn mạnh mẽ trong môi trường dạ dày lúc nào cũng đầy dịch vị acid.

Vi khuẩn HP có thể phát triển mạnh tại lớp giữa chất nhầy và niêm mạc dạ dày. Ngoài việc ký sinh và phát triển trong cơ thể, chúng còn tự tạo ra chất đối kháng. Các chất này sẽ giúp chúng không bị ảnh hưởng bởi hệ thống miễn dịch của cơ thể cơ thể.

Tại các kênh rạch, ao hồ, thức ăn, phân, nguồn nước… có ghi nhận một lượng vi khuẩn HP nhất định. Trong điều kiện tự nhiên, vi khuẩn HP tồn tại ở dạng xoắn khuẩn và khuẩn cầu. Vi khuẩn HP chỉ tồn tại trong nước trong khoảng thời gian ngắn nếu ở dạng xoắn, còn ở dạng cầu vi khuẩn HP có thể tồn tại trong nước đến một vài năm.

Vi khuẩn HP sống được bao lâu?

Thời gian sống của vi khuẩn HP phụ thuộc vào môi trường mà chúng sinh sống. Cũng như các tác động từ con người, trong ăn uống, tâm lý, sử dụng thuốc,… những yếu tố này đều quyết định tuổi thọ của chúng. Tuy nhiên có thể khẳng định rằng trong điều kiện môi trường lý tưởng nhất ở dạ dày, vi khuẩn HP có thể sống âm thầm hơn 10 năm cho đến khi người bệnh phát hiện mình bị nhiễm khuẩn.

Thời gian sống của vi khuẩn HP trong môi trường dạ dày

Môi trường dạ dày là nơi sinh sống hoàn hảo nhất cho vi khuẩn HP. Chúng bắt đầu xâm nhập vào cơ thể từ khi chúng ta còn nhỏ, sau đó nếu không có tác động gì đến nó thì khuẩn này vẫn sống và tăng lên. Cho đến khi người bệnh phát hiện các triệu chứng, số lượng vi khuẩn nhân lên đáng kể thì chúng mới bị tiêu diệt. Nhưng khả năng tái bệnh vẫn rất cao.

Các nghiên cứu cho rằng vi khuẩn HP sẽ không bao giờ tự chết đi do chúng có cơ chế miễn dịch riêng đáng nể. Thời gian tồn tại của vi khuẩn có thể kéo dài đến hàng chục năng khi không có bất kỳ yếu tố nào thay đổi môi trường sống của chúng. Do đó nếu như trong gia đình bạn có bố, mẹ hoặc anh chị em bị nhiễm vi khuẩn HP thì có thể bạn cũng đang nhiễm bệnh. Khác biệt ở chỗ tuổi thọ và số lượng của chúng chưa đủ để hình thành các triệu chứng có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Thời gian sống của vi khuẩn HP trong môi trường bên ngoài?

Ngoài môi trường dạ dày, vi khuẩn HP không sống được nhiều hơn 1 năm mà tuổi thọ của chúng bị giới hạn bởi khoảng thời gian nhất định. Thường tìm thấy vi khuẩn HP trong môi trường đất, không khí và nước. Cụ thể ở từng môi trường các khuẩn này có tuổi thọ khác nhau:

Trong môi trường đất: Thời gian sinh sống của vi khuẩn HP trong môi trường đất sau khi chúng ra khỏi cơ thể là vài giờ. Khi ra khỏi môi trường ngoài chúng sẽ biến đổi cấu trúc để tồn tại được lâu hơn. Vì vậy dù ở trong môi trường đất nhưng chúng vẫn có thể lây nhiễm cao cho người khác nếu không may người lành có tiếp xúc với môi trường có vi khuẩn HP.
Trong môi trường không khí: Vi khuẩn HP tồn tại trong không khí bằng nguồn chất dinh dưỡng dự trữ, tuy nhiên môi trường không khí không thuận lợi để sinh sôi. Vi khuẩn HP chỉ tồn tại trong không khí cho tới khi tìm được vật chủ khác. Thời gian sống của vi khuẩn HP trong không khí phụ thuộc vào độ ẩm và nhiệt độ. Sau khi ra khỏi chủ thể, trung bình chúng có thể sống từ 60 phút tới 4 giờ đồng hồ.
Trong môi trường nước: Sau môi trường lý tưởng của dạ dày thì môi trường nước là điều kiện phát sinh lâu nhất của vi khuẩn HP. Đối với nhóm vi khuẩn HP ở dạng cầu, chúng có thể sinh sôi trong vòng 1 năm, khi đun nước đến 100 độ, vi khuẩn HP sẽ chết. Do đó để phòng tình tránh nhiễm khuẩn HP thì đun sôi nước trong ăn uống là cách tốt nhất.

Đa số vi khuẩn HP vẫn có một khoảng thời gian tồn tại nhất định sau khi chúng bị loại bỏ khỏi chủ thể. Trong môi trường nước, đất, vi khuẩn HP có khả năng lây nhiễm rất cao nếu bạn vô tình tiếp xúc với nguồn bệnh. Do đó cách phòng nhiễm bệnh tốt nhất là chú ý vệ sinh nguồn nước, thực phẩm để giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh.

Điều trị vi khuẩn HP như thế nào?

vi khuẩn hp sống được trong môi trường nào — Điều trị vi khuẩn HP có thể được điều trị bằng các loại kháng sinh đặc trị

Những bệnh lý liên quan đến dạ dày chủ yếu đến từ vi khuẩn HP và thói quen ăn uống. Đối với nguyên căn bệnh do vi khuẩn, bạn sẽ được chỉ định dùng thuốc đặc trị vi khuẩn HP, đồng thời kết hợp phòng tránh nguy cơ tái phát vi khuẩn. Bệnh có thể được điều trị dứt điểm nếu số lượng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa được tiêu diệt hoàn toàn:

Sử dụng thuốc điều trị bệnh dạ dày do vi khuẩn HP được chỉ định cho đối tượng bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng, bệnh nhân ung thư dạ dày đã được điều trị, người bị thiếu máu do thiếu sắt, hoặc nếu bạn đang bị xuất huyết giảm tiểu cầu.
Kết hợp điều trị bệnh và dự phòng nhiễm bệnh cho các thành viên trong gia đình, phòng tránh ung thư dạ dày. Đặc biệt là những người nhiễm HP trong trường hợp gia đình có bệnh nhân mắc bệnh ung thư dạ dày, người bị polyp rong dạ dày, người bị viêm teo niêm mạc dạ dày. Bằng cách sử dụng nhóm thuốc chống viêm không steroid(NSAIDs) kéo dài hoặc người mong muốn diệt trừ HP.
Phương pháp điều trị nội khoa được áp dụng để loại bỏ vi khuẩn HP. Bằng cách kết hợp các loại kháng sinh kèm theo 1 loại thuốc giảm tiết acid dịch vị. Khi sử dụng thuốc người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng phụ như đi ngoài phân đen, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, rối loạn vị giác (miệng có vị kim loại) , lưỡi màu đen và phản ứng cai rượu (hiệu ứng antabuse).
Trong những trường hợp vi khuẩn HP gây ra các biến chứng viêm loét nghiêm trọng ở thành dạ dày, bệnh nhân sẽ được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp để vừa loại bỏ được khuẩn, vừa khắc phục mầm bệnh an toàn

Hi vọng bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ vi khuẩn HP sông được trong môi trường nào cũng như thời gian sinh tồn trong tự nhiên của chúng. Từ đó chủ động phòng tránh nhiễm khuẩn và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.