Viêm da tiết bã có tự hết không? Phòng bệnh như thế nào?

Viêm da tiết bã là bệnh lành tính và hầu như không gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên phần lớn các trường hợp mắc bệnh đều không thể tự khỏi mà bắt buộc phải can thiệp các biện pháp y tế và chăm sóc khoa học.

Bệnh viêm da tiết bã có tự hết không?

Viêm da tiết bã hay còn gọi là viêm da dầu/ chàm da mỡ là bệnh viêm da mãn tính, có thể xảy ra ở cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người trưởng thành. Cơ chế hình thành bệnh có liên quan đến sự phát triển quá mức của nấm men Malassezia và hoạt động rối loạn của hệ miễn dịch. Tuy nhiên trên thực tế, bệnh chỉ khởi phát khi có một số yếu tố tác động (bao gồm yếu tố ngoại sinh và nội sinh).

Viêm da tiết bã có triệu chứng tiển triển chậm hơn so với các bệnh da liễu mãn tính khác như viêm da cơ địa, chàm, viêm da tiếp xúc,… Bệnh đặc trưng bởi tổn thương da có dạng dát/ ban đỏ, bề mặt thương tổn tiết dầu, ẩm, dính và có nhiều vảy bong màu trắng/ nâu vàng.

Viêm da tiết bã hầu như không gây ngứa ngáy, khó chịu và nóng rát. Do đó bệnh chỉ ảnh hưởng đến chức năng thẩm mỹ và ít khi gây ra tổn thương thứ phát hay bội nhiễm da.

Mặc dù là bệnh lành tính và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên phần lớn các trường hợp bị viêm da tiết bã đều không thể tự khỏi. Hiện nay các biện pháp điều trị được áp dụng chỉ có tác dụng làm giảm thương tổn da, ngăn ngừa tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ở một số ít trường hợp, viêm da tiết bã chỉ bùng phát 1 lần duy nhất và có thể tự khỏi mà không cần can thiệp biện pháp y tế. Tuy nhiên tình trạng chủ yếu xảy ra ở trẻ sơ sinh (trong 0 – 3 tháng tuổi) và rất hiếm khi xảy ra ở người trưởng thành.

Người trưởng thành có hệ miễn dịch khỏe mạnh và đáp ứng tốt với các biện pháp điều trị nên triệu chứng thường thuyên giảm nhanh chóng. Tuy nhiên ở nhóm đối tượng này, bệnh chịu tác động của nhiều yếu tố (sử dụng thuốc, nội tiết tố, tâm lý, chế độ dinh dưỡng,…) nên có khả năng tái phát rất cao. Vì vậy bên cạnh việc điều trị, cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa nhằm giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa viêm da tiết bã tái phát

Hiện tại các chuyên gia Da liễu vẫn chưa thể tìm được nguyên nhân chính xác gây ra viêm da tiết bã. Do đó để hạn chế tình trạng tái phát, cần nâng cao sức đề kháng, cải thiện sức khỏe tổng thể và loại trừ các yếu tố thuận lợi.

1. Chăm sóc da đúng cách

Làn da tiết nhiều dầu, vệ sinh da kém, hàng rào bảo vệ da suy yếu,… là các yếu tố thuận lợi để nấm men phát triển và gây ra bệnh viêm da tiết bã nhờn. Vì vậy để giảm nguy cơ bệnh tái phát, bạn cần thiết lập quy trình chăm sóc da đúng cách:

• Vệ sinh da từ 1 – 2 lần/ ngày. Riêng với vùng da mặt, cần rửa mặt với nước sạch hoặc sử dụng giấy thấm dầu thường xuyên nếu da tiết quá nhiều bã nhờn.
• Dùng kem dưỡng có kết cấu lỏng, dễ thấm và thành phần lành tính từ 1 – 2 lần/ ngày. Dưỡng ẩm cho da đều đặn không  chỉ duy trì làn da mềm mịn, trắng sáng mà còn giúp củng cố hàng rào bảo vệ da.
• Sử dụng kem chống nắng và che chắn da khi hoạt động ngoài trời. Tia cực tím từ ánh nắng có thể gây tăng thân nhiệt và kích thích hoạt động của tuyến bã nhờn, dẫn đến tình trạng da bài tiết nhiều dầu, tạo điều kiện cho vi nấm phát triển và gây bùng phát bệnh.
• Nếu viêm da tiết bã xảy ra ở vùng da đầu, cần gội đầu 2 ngày/ lần với sản phẩm nhẹ dịu và lành tính. Bên cạnh đó, nên thao tác nhẹ nhàng trong quá trình gội đầu để tránh trầy xước da đầu và hư hại nang tóc.
• Hạn chế sử dụng nhiệt và hóa chất lên da đầu.
• Thận trọng khi lựa chọn các sản phẩm làm sạch và chăm sóc da, đồng thời cần hạn chế trang điểm nếu không thực sự cần thiết.
• Tránh mặc quần áo bó sát và có chất liệu dày, cứng. Thay vào đó nên mặc trang phục có kích cỡ phù hợp với cân nặng, có chất liệu vải mềm, nhẹ và thấm hút mồ hôi.

2. Thiết lập chế độ sinh hoạt khoa học

Thiết lập chế độ sinh hoạt khoa học có thể giảm thiểu một số yếu tố thuận lợi gây ra bệnh viêm da tiết bã như căng thẳng thần kinh và rối loạn nội tiết tố. Bên cạnh đó, thói quen sinh hoạt điều độ còn giúp nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng và giảm thiểu nguy cơ bùng phát các bệnh da liễu mãn tính.

Vì vậy để giảm thiểu nguy cơ tái phát viêm da tiết bã, bạn cần:

• Ngủ trước 23 giờ và cần đảm bảo giấc ngủ kéo dài từ 6 – 8 giờ. Cần hạn chế tình trạng thức khuya và thiếu ngủ trong thời gian dài.
• Chỉ làm việc/ học tập trong 7 – 9 giờ/ ngày và nên dành thời gian nghỉ ngơi để giải tỏa căng thẳng.
• Tập luyện từ 15 – 30 phút/ ngày có thể tăng cường sức đề kháng, ổn định hoạt động của hệ miễn dịch và giảm nguy cơ bùng phát bệnh.

3. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Song song với chế độ sinh hoạt điều độ, bạn cần thiết lập chế độ ăn uống khoa học nhằm nâng cao sức khỏe tổng thể, nuôi dưỡng làn da từ sâu bên trong và giảm thiểu hoạt động rối loạn của tuyến bã nhờn.

Các nhóm thực phẩm người bị viêm da tiết bã nên bổ sung:

• Rau xanh và trái cây: Nhóm thực phẩm này cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và nước cho cơ thể. Các thành phần này không chỉ cải thiện hoạt động của hệ miễn dịch mà còn duy trì độ ẩm cho da. Bên cạnh đó, khoáng chất và nước trong rau xanh còn hỗ trợ điều hòa hoạt động của tuyến bã nhờn, giúp giảm thiểu lượng dầu thừa được bài tiết và hạn chế nguy cơ tái phát bệnh.
• Nước: Uống đủ nước là một trong những thói quen tốt mà người bị viêm da tiết bã cần thực hiện. Nước không chỉ cân bằng điện giải và hỗ trợ quá trình trao đổi chất mà còn làm dịu da, giảm dầu thừa và tăng sức đề kháng của da trước các yếu tố có hại.
• Một số loại gia vị tự nhiên: Có thể bổ sung một số loại gia vị tự nhiên như gừng, quế, nghệ, thìa là, hương thảo,… vào chế độ ăn hàng ngày. Các loại gia vị này không chỉ kích thích vị giác, cân bằng hương vị món ăn mà còn giúp chống lại các gốc tự do và duy trì làn da khỏe mạnh.
• Thực phẩm giàu probiotic: Probiotic (lợi khuẩn) không chỉ tốt cho đường ruột mà còn hỗ trợ nuôi dưỡng làn da và tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch. Vì vậy bổ sung nhóm thực phẩm này thường xuyên có thể giảm nguy cơ tái phát viêm da tiết bã nhờn.

Bên cạnh những thực phẩm nên bổ sung, người bị viêm da tiết bã cũng cần hạn chế một số nhóm thực phẩm sau:

• Thực phẩm chứa chất béo bão hòa: Chất béo bão hòa thường có trong thức ăn nhanh, thịt đỏ và mỡ động vật. Loại chất béo này không chỉ làm tăng cholesterol và tích trữ triglyceride trong gan mà còn tăng hoạt động của tuyến dầu và tạo điều kiện để nấm men phát triển.
• Thực phẩm chứa nhiều đường, muối và gia vị cay nóng: Các loại gia vị này khiến nang lông có xu hướng bài tiết nhiều dầu, tạo điều kiện cho vi nấm phát triển và thúc đẩy sự tăng sinh của tế bào thượng bì. Do đó để giảm thiểu nguy cơ viêm da tiết bã tái phát, cần hạn chế thực phẩm chứa nhiều muối, đường và gia vị cay nóng trong chế độ ăn hằng ngày.
• Thực phẩm có khả năng dị ứng cao: Bổ sung các loại thực phẩm có khả năng dị ứng cao như hải sản, đậu phộng, sữa bò, lúa mì, mè,… có thể kích thích phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch và tạo điều kiện để viêm da tiết bã bùng phát mạnh.
• Thức uống chứa cồn và chất kích thích: Sử dụng đồ uống chứa cồn và chất kích thích (rượu, bia, trà và cà phê) có thể khiến da đỏ, nhạy cảm và dễ bị kích thích bởi các yếu tố có hại. Hơn nữa, thường xuyên dung nạp nhóm đồ uống này còn gây suy giảm sức khỏe, tạo điều kiện cho viêm da tiết bã và các bệnh da liễu mãn tính tái phát.

4. Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích

Căn nguyên của viêm da tiết bã là do hoạt động quá mẫn của hệ miễn dịch và sự phát triển của nấm men Malassezia. Tuy nhiên trên thực tế, bệnh chỉ khởi phát khi có các yếu tố kích thích.

Chính vì vậy để giảm nguy cơ bệnh tái phát, bạn cần loại trừ các yếu tố sau:

• Hạn chế dùng các loại thực phẩm và đồ uống dễ gây dị ứng như rượu bia, hải sản, các loại đậu, lúa mì, sữa bò và nấm.
• Tránh tiếp xúc với phấn hoa, hóa chất, ánh nắng mặt trời có cường độ mạnh (10:00 – 16:00), lông động vật, nấm mốc, mạt bụi,…
• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá bởi khói thuốc không chỉ gây hại đến hệ hô hấp mà còn tác động xấu đến sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.
• Thận trọng khi sử dụng một số loại thuốc điều trị như kháng sinh, thuốc kháng viêm và giảm đau. Ngoài các tác dụng như mong muốn, những loại thuốc này có thể gây ức chế miễn dịch và kích thích triệu chứng của viêm da tiết bã bùng phát.

5. Kiểm soát các bệnh lý nguyên nhân

Ngoài các nguyên nhân và yếu tố rủi ro trên, viêm da tiết bã còn có thể là hệ quả do một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Do đó để giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát, cần kiểm soát các bệnh lý nguyên nhân sau:

• Rối loạn nội tiết tố
• Các vấn đề về thần kinh như trầm cảm, stress, bệnh Parkinson,…
• Các bệnh da liễu như chàm, gàu, vảy nến,…

Trên đây là những thông tin giải đáp vấn đề “Viêm da tiết bã có tự hết không?” và các biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát. Mặc dù là bệnh lành tính nhưng nếu không chủ động trong việc khắc phục và ngăn ngừa, viêm da tiết bã có thể tái phát nhiều lần, gây phiền toái trong cuộc sống và ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình.

Tham khảo thêm: Bị viêm da tiết bã nhờn ở trên đầu phải làm sao?