Bệnh viêm xoang có di truyền không? [Chuyên gia tư vấn]

Chỉ những người đã hoặc đang mắc bệnh viêm xoang mới có thể hiểu được cảm giác khó chịu và sự ảnh hưởng của nó đến công việc, sinh hoạt hằng ngày. Chính điều này khiến nhiều người lo lắng không biết bệnh viêm xoang có di truyền không, vì sợ sẽ di truyền cho con cái. Vậy thực hư vấn đề này ra sao?

Theo thống kê tại các bệnh viện thì cho đến hiện nay, số ngườ đã và đang mắc phải căn bệnh viêm xoang đang ở mức báo động. Trung bình mỗi ngày tại bệnh viện Tai – Mũi – Họng thành phố Hồ Chí Minh tiếp nhận từ 700 – 800 ca bệnh khám và chữa trị viêm xoang. Con số này cho thấy bệnh viêm xoang đang trở thành một trong những căn bệnh phổ biến nhất hiện nay.

Bệnh viêm xoang là gì? Tại sao có nhiều người mắc bệnh viêm xoang?

Bệnh viêm xoang là tình trạng một hoặc nhiều xoang mũi bị tắc nghẽn và chứa đầy chất lỏng kết hợp với sinh trưởng của các loại virus, vi khuẩn gây bệnh dẫn đến sưng viêm và hậu quả cuối cùng là gây ra bệnh viêm xoang.

Viêm xoang thường xảy ra đột ngột và kéo dài trong một thời gian ngắn khoảng 4 tuần được gọi là viêm xoang cấp tính. Còn trường hợp viêm xoang kéo dài hơn 3 tháng không thuyên giảm hay hết rồi tái lại thì được gọi là viêm xoang mãn tính.

Bệnh viêm xoang được chia thành nhiều dạng khác nhau như bệnh viêm xoang thường, viêm xoang mũi dị ứng, viêm xoang do nhiễm nấm, viêm xoang do răng, viêm xoang ở trẻ em…

Các chuyên gia đánh giá bệnh viêm xoang là căn bệnh của thời đại công nghiệp hóa, khi mà sự xuất hiện của các yếu tố ô nhiễm môi trường, vi khuẩn, nấm gây bệnh tồn tại ở khắp mọi nơi và chờ đợi thời cơ phát triển thành bệnh.

Theo một cuộc khảo sát về khí hậu thế giới thì khí hậu Việt Nam được đánh giá là 1 trong 10 quốc gia có môi trường không khí tệ nhất thế giới, xếp hạng 123 trong tổng số 132 nước. Có thể thấy, ở những thành phố lớn thì nguy cơ mắc bệnh càng cao.

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân có thể gây ra viêm xoang như:

• Do cơ địa của nhiều người dễ bị dị ứng, người có sức đề kháng và hệ miễn dịch kém, đường hô hấp bị suy yếu khiến vi khuẩn, virus dễ xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.
• Do bị sâu răng hoặc do chấn thương gây ra tổn thương lớp niêm mạc trong xoang.
• Do tuyến chất nhầy hoạt động quá công suất dẫn đến bị suy yếu khiến hệ thống vận chuyển các chất nhầy cũng kém đi.

Triệu chứng của bệnh viêm xoang

Một số triệu chứng điển hình của bệnh viêm xoang như:

• Giảm chức năng khứu giác: Mũi của người bị bệnh viêm xoang sẽ bị mất cảm giác, không thể phân biệt được mùi do tình trạng viêm xoang đã chuyển biến nặng, sưng phù không còn nhận biết được mùi vị nữa.
• Đau đầu: Tùy thuộc vào từng trường hợp mà vị trí đau đầu của mỗi người sẽ khác nhau, có thể là đau nửa đầu, đau vùng mặt, vùng trán hoặc đau giữa 2 lông mày. Các cơn đau thường xảy ra vào nửa đêm cho đến gần sáng.

• Chảy dịch nhầy: Tùy vào vị trí của các ổ xoang mà dịch nhầy có thể chảy ra ở mũi hoặc họng của người bệnh. Dịch nhầy thường có màu trắng đục, màu xanh, màu vàng nhạt tùy theo thời gian mắc bệnh, có mùi hôi khó chịu.
• Ngoài ra, người bệnh cũng sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, sốt cao, hơi thở có mùi hôi…

Bệnh viêm xoang có di truyền hay không?

Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp trong một gia đình có nhiều người bị viêm xoang cùng một lúc. Điều này vô tình khiến nhiều người nghĩ rằng có lẽ viêm xoang là một căn bệnh di truyền. Tuy nhiên, theo lý giải của các chuyên gia thì thực chất bệnh viêm xoang không phải là bệnh có khả năng di truyền.

Nguyên nhân được lý giải như sau:

• Viêm xoang là bệnh được gây ra bởi các loại vi khuẩn, virus kèm theo đó là sự ô nhiễm môi trường và sức đề kháng kém khiến bệnh ngày càng phát triển nặng hơn.
• Trường hợp viêm xoang cấp tính ban đầu khi không được điều trị kịp thời và đúng cách thì sau khoảng 2 tháng lại tái phát và chuyển sang giai đoạn mãn tính.
• Bệnh viêm xoang mãn tính có thể được gây ra bởi tình trạng nhiễm trùng nhưng trong vài trường hợp cũng có thể xảy ra do sự cuất hiện của khối u bên trong xoang hoặc vẹo vách ngăn mũi.
• Khi bị viêm xoang, các màng nhầy của mũi, họng, xoang bị sưng to và vô tình gây cản trở các lỗ xoang và không cho chất nhờn thoát ra ngoài.
• Khi xoang bị chặn lại sẽ khiến cho môi trường bên trong xoang bị ẩm ướt, khiến tình trạng nhiễm trùng ngày càng nghiêm trọng hơn.
• Những chị em phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu nếu mắc bệnh viêm xoang có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Từ những lý giải trên có thể thấy rằng bệnh viêm xoang xuất phát từ việc nhiễm trùng bởi các yếu tố bên ngoài hay do cơ địa của người bệnh kém đi chứ không phải do di truyền.

Bản chất của di truyền đó là sự chuyển tiếp gen của cha mẹ tới con cái, gen này quy định hình thể bên ngoài như màu tóc, chiều cao, nhóm máu…Vì vậy, bệnh di truyền là những bệnh xảy ra do tình trạng bất thường của gen hoặc nhiễm sắc thể chứ không liên quan đến các yếu tố bên ngoài môi trường.

Bệnh viêm xoang có lây không? Bệnh lây qua đường nào?

Theo như cấu tạo của cơ thể, xoang chính là các hốc rỗng ở 2 bên má, 2 bên cánh mũi, phía sau mũi và vùng trán. Bình thường, những hốc xoang này chứa đầu không khí và được bao bọc bởi một lớp chất nhầy mỏng. Tuy nhiên, khi bị vi khuẩn xâm nhập và gây ra viêm nhiễm tại đây sẽ khiến các mô xung quanh bị sưng tấy và hậu quả là gây ra bệnh viêm xoang.

Thông thường, ở một số trường hợp bị viêm xoang mãn tính có thể liên quan đến tình trạng polyp mũi hoặc xuất hiện dị tật vách ngăn mũi. Những yếu tố nguy cơ như môi trường ô nhiễm, không khí khô, thực phẩm ô nhiễm đều có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Chính vì vậy cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm giữa người với người. Tuy nhiên, sự lây nhiễm sẽ phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây ra bệnh. Cụ thể như sau:

• Virus: Virus chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm xoang, đầu tiên virus sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh cảm lạnh và khi cảm lạnh biến chứng sẽ trở thành bệnh viêm xoang. Đối với nguyên nhân này, người bệnh chỉ cần hắt hơi, hắt xì hoặc nói chuyện khoảng cách gần cũng sẽ dễ lây bệnh viêm xoang.
• Vi khuẩn: Khi các hốc xoang bị tắc nghẽn và ứ đọng đầy chất nhầy cũng là lúc vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng hình thành bệnh viêm xoang. Tuy nhiên, so với nguyên nhân gây viêm xoang do virus thì vi khuẩn thường ít có khả năng lây lan từ người này sang người khác.
• Do môi trường sống: Môi trường sống quá ô nhiễm, chứa đầy vi khuẩn, nấm và tồn tại nhiều yếu tố nguy cơ như khói thuốc lá, hóa chất, khói xe bụi đường…tại các thành phố lớn sẽ dễ gây ra bệnh viêm xoang. Tuy nhiên, những người bị viêm xoang do các nguyên nhân này sẽ không có khả năng làm lây lan bệnh.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia Tai – Mũi – Họng thì đối với những người có sức đề kháng, hệ miễn dịch tốt thì hoàn toàn có thể tự miễn và ngăn chặn được sự xâm nhập của các mầm bệnh cũng như khả năng lây nhiễm từ người sang người. Chính vì thế, không phải ai cũng có khả năng vị nhiễm bệnh viêm xoang.

Thông thường thì bệnh sẽ có khả năng lây truyền cao ở một số đối tượng gồm:

• Phụ nữ mang thai: Trong quá trình mang thai, cơ thể người phụ nữ thường dễ bị suy giảm sức đề kháng, nội tiết tố suy giảm. Chính điều này khiến mẹ bầu không thể chống lại sự xâm nhập và gây bệnh của virus.
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vô cùng yếu ớt và đang trong giai đoạn hoàn thiện từng ngày. Hơn nữa, lớp niêm mạc xoang của trẻ cũng rất mỏng và dễ bị tổn thương. Vì vậy, khi phải đối diện với người bị viêm xoang có thể trẻ sẽ dễ dàng bị lây nhiễm nếu không được bảo vệ kỹ càng.
• Những người có tiền sử mắc bệnh hô hấp: Những trường hợp đã từng mắc bệnh viêm họng, viêm mũi dị ứng hoặc viêm phế quản thì trong cơ thể thường chứa một lượng virus nhất định. Bình thường, chúng sẽ không có khả năng gây bệnh do không đủ số lượng, tuy nhiên khi tiếp xúc với những người bị viêm xoang có khả năng lây nhiễm bệnh thì số lượng virus trong cơ thể tăng lên và gây bệnh dễ dàng.

Vì vậy, có thể chắc chắn rằng bệnh viêm xoang hoàn toàn không lây từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, nhưng nó lại có thể lây bệnh thông qua đường hô hấp. Các con đường lây truyền bệnh viêm xoang như:

• Lây truyền qua đường hô hấp: Có rất nhiều loại virus, vi khuẩn tổn tại trong không khí, có thể trong số đó tiềm ẩn virus gây bệnh viêm xoang do người bị viêm xoang hắt hơi, ho hoặc hắt xì. Khi những người bình thường không mắc bệnh vô tình hít phải virus này sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc với các bề mặt bị nhiễm virus: Virus viêm xoang có thể bám vào và trú ngụ ở rất nhiều nơi như quần áo, đồ dùng cá nhân hoặc chính cơ thể của người bệnh. Chính vì vậy, nên hạn chế tiếp xúc, bắt tay, nói chuyện khoảng cách gần với người mắc bệnh viêm xoang. Đồng thời, tuyệt đối không sử dụng chung các vật dụng cá nhân với người bệnh.

Các phương pháp điều trị viêm xoang hiện nay

Bệnh viêm xoang nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe của người bệnh. Chính vì vậy, mặc dù bệnh không có khả năng di truyền nhưng bạn vẫn cần hết sức chú ý bảo vệ bản thân tránh xa khỏi các yếu tố nguy cơ làm lây lan bệnh.

Bên cạnh đó, nếu chẳng may mắc bệnh viêm xoang do bị lây bệnh từ người khác thì bạn cần chú ý và thực hiện các cách điều trị tích cực như:

Điều trị viêm xoang tại nhà

Thực hiện điều trị tại nhà bằng các sử dụng các loại thảo dược tự nhiên để vệ sinh mũi, rửa mũi đề tiêu diệt vi khuẩn tận gốc. Khi không còn sự tồn tại của vi khuẩn gây bệnh thì các triệu chứng của bệnh cũng sẽ tự biến mất.

Để thực hiện cách này, bạn chỉ cần chọn các loại thảo dược tự nhiên có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm như lá bưởi, xả để xông hoặc dùng nước muối sinh lý để rửa mũi mỗi ngày là được. Cách này vừa đơn giản, dễ thực hiện, an toàn, không gây tác dụng phụ và lại không quá tốn kém.

Tuy nhiên, cách này chỉ có thể áp dụng trong những trường hợp mắc bệnh ở mức độ nhẹ, vừa khởi phát bệnh không bao lâu.

Sử dụng thuốc kháng sinh

Sử dụng thuốc kháng sinh là phương pháp giúp cải thiện nhanh chóng các triệu chứng của bệnh. Một số loại thuốc được sử dụng phổ biến như amoxicillin, aspirin, ibuprofen, pseudoephedrine, naphazoline,…

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kháng sinh cần phải có sự chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng sử dụng và thời gian sử dụng tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh. Tuyệt đối không tùy ý sử dụng thuốc hay tự ý ngừng thuốc, lạm dụng thuốc cũng có thể gây ra nhờn thuốc và làm tái phát bệnh.

Phẫu thuật xoang mũi

Đối với những người bị viêm xoang giai đoạn nặng, mãn tính kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, việc sử dụng thuốc không đạt hiệu quả trị bệnh thì có thể sẽ được chỉ định thực hiện phẫu thuật trị xoang.

Phương pháp này sử dụng các thiết bị tiên tiến hiện đại, thời gian phẫu thuật nhanh và đem lại hiệu quả cao, thời gian phục hồi sau phẫu thuật cũng nhanh chóng. Tuy nhiên, do chi phí phẫu thuật khá đắt nên rất ít được người bệnh chọn lựa.

Xem thêm: Bài thuốc nam chữa viêm xoang hay nhất

Trị xoang bằng phương pháp Đông y

Bên cạnh phương pháp Tây y thì Đông y cũng là một trong những phương pháp trị xoang hiệu quả được nhiều người tin tưởng áp dụng. Ưu điểm của phương pháp này đó là sử dụng các loại dược liệu tự nhiên, lành tính và an toàn, không gây ra tác dụng phụ cho sức khỏe của người bệnh. Đặc biệt, việc áp dụng các bài thuốc Đông y sẽ giúp tác động trực tiếp vào nguồn căn gây bệnh và điều trị khỏi tận gốc, ngăn ngừa tái phát.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này chính là hiệu quả trị bệnh thường đến khá chậm, phải mất thời gian dài các hoạt chất của thuốc mới thẩm thấu và phát huy tác dụng. Hơn nữa, không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng các bài thuốc Đông y, chỉ những người có cơ địa phù hợp và bệnh ở giai đoạn nhẹ mới có kết quả khả quan.

Một số lưu ý giúp hỗ trợ điều trị viêm xoang hiệu quả

Hiện nay, có rất nhiều cách điều trị viêm xoang, tuy nhiên dù bạn lựa chọn phương pháp nào đi nữa thì cũng cần thực hiện các lưu ý sau để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất:

• Tuyệt đối không sử dụng chung vật dụng cá nhân hoặc tiếp xúc trực tiếp không che chắn với những người mắc bệnh viêm xoang có khả năng lây nhiễm.
• Vệ sinh tai – mũi – họng, đặc biệt là rửa mũi mỗi ngày bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn, virus, bụi bẩn tồn tại bên trong các hốc xoang.
• Giữ không gian sống luôn sạch sẽ, thoáng mát, tránh nuôi động vật có nhiều lông như chó mèo nếu bạn là người dễ bị dị ứng mũi.
• Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất và sinh hoạt lành mạnh, ngủ sớm, tránh thức khuya, tránh stress cũng như tập thể dục thể thao hằng ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Tóm lại, viêm xoang là một trong những bệnh lý về hô hấp gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh, thậm chí là gây nguy hiểm khi xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, bản chất của nó không hề có khả năng di truyền nên bạn không cần quá lo lắng về vấn đề này. Hãy tập trung vào việc thực hiện các phương pháp chữa trị tích cực và phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả.

Có thể bạn quan tâm

• 20 cách chữa viêm xoang hàm tại nhà bằng thuốc Nam
• Top 7 Thuốc trị viêm xoang của Nhật Bản được đánh giá cao