Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính & thông tin cần biết

Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính có thể phát sinh thành nhiều biến chứng nguy hiểm nếu như không được điều trị sớm. Bệnh xảy ra ở các xoang sau nằm sâu trong phía hốc mũi, khó phát hiện do triệu chứng thường âm ỉ, không rõ như các xoang trước. 

Viêm xoang sàng là tên gọi chung của triệu chứng viêm nhiễm các hốc xương nằm tại khu vực mũi, trán. Khi thời tiết thay đổi, bệnh nhân bị viêm xoang đặc biệt là viêm xoang sàng sau sẽ cảm thấy đau nhức khó chịu. Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính có thể gây ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe cũng như giảm chất lượng cuộc sống.

Viêm xoang sàng sau là bệnh gì?

Xương sàng nằm ở vị trí trên hốc mũi, chính giữa hai mắt. Tại vùng phía dưới phần trán chia thành 4 khoang rỗng thông với nhau được gọi là xoang sàng. Nếu có yếu tố bên ngoài tác động xâm nhập sẽ gây viêm nhiễm, đây gọi là triệu chứng viêm xoang sàng.

Viêm xoang sàng sau là hiện tượng hỗ mũi bị tích tụ dịch nhầy lâu ngày và dẫn đến nhiễm trùng, ban đầu có thể là do phù nề mũi làm tắc lỗ thông xoang. Xoang sàng sau là khu vực nằm sâu phía hốc mũi. Do đó các triệu chứng viêm diễn biến âm ỉ, khó nhận biết, biểu hiện bệnh mơ hồ khiến người bệnh chủ quan trong điều trị.

Ở giai đoạn viêm xoang sàng sau mãn tính, bệnh nhân có thể bị viêm thần kinh hậu nhãn cầu. Nếu như bạn nhận thấy mắt mờ, thị lực giảm nhưng triệu chứng mất nhanh chóng, khứu giác, vị giác bị ảnh hưởng là những biểu hiện của viêm xoang sàng sau.  Bệnh có tiến triển phức tạp, có thể gây đau nhức đầu lan ra vùng sau gáy. Tình trạng cơn đau tiến triển dữ dội, có thể kéo dài vào buổi sáng đến buổi trưa. Khi bạn bị sưng tấy mặt, đây là biểu hiện nguy hiểm cho thấy vùng mô quanh xoang sàng sau phù nề từ ổ viêm.

Bệnh viêm xoang sàng sau gây ra những cơn ho kéo dài, chảy dịch mủ gây khó chịu. Khi sử dụng xì mũi, lượng mủ và dịch có thể đi xuống cổ họng và đường hô hấp dưới. Do đó mà người bệnh có thể bị ho, đau, ngứa rát và phát sinh biến chứng viêm họng mạn tính. Nếu như tình trạng xoang sàng sau bị nhiễm trùng  nặng sẽ có mủ nhiều, mủ có màu xanh, vàng hoặc trắng đục khó khạc nhổ ra ngoài.

Viêm xoang sàng gây ra những cơn ho về đêm, đặc biệt ở người già. Bệnh có thể gây suy yếu sức khỏe nghiêm trọng, dễ dẫn đến mất ngủ và suy nhược. Đối với ở trẻ nhỏ, bệnh viêm xoang sàng sau thường bị nhầm lẫn với các cơn co thắt phế quản và ho kéo dài. Trẻ bị khó thở, cáu gắt và thở rít thành từng cơn hen. Nếu bạn xuất hiện những biểu hiện tương tự, hãy tìm đến bác sĩ thăm khám sớm để được điều trị kịp thời, nhanh chóng.

Nguyên nhân gây ra viêm xoang sàng sau

Nguyên nhân khách quan gây viêm xoang sàng sau là do siêu vi trùng ( nấm ) tấn công. Các dị nguyên này là yếu tố xâm nhập mạnh mẽ nhất tác động vào hệ thần kinh, sau đó chúng sẽ phá hủy dây thần kinh và hình thành các vùng viêm nhiễm chèn ép lên dây thần kinh khiến bệnh nhân mất đi khứu giác, mờ mắt,…

Ngoài ra những nguyên nhân chủ quan khiến viêm xoang sàng sau tiến triển còn là do sự chủ quan của người bệnh. Nếu bệnh nhân bị viêm xoang thông thường, việc không điều trị sớm có thể phát sinh thành viêm xoang sàng sau mãn tính. 

Việc lạm dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc cảm, thuốc đau đầu,…uống thuốc không đúng liệu trình, chỉ định của bác sĩ dẫn đến lờn thuốc cũng khiến bệnh trở nên nghiêm trọng. Một số nguyên nhân không phổ biến khác còn là do dị ứng, mặt hoặc mũi bị chấn thương, mũi có polyp, nhiễm trùng răng miệng, cảm lạnh hoặc vật thể lạ trong mũi gây ra bệnh.

Triệu chứng của bệnh viêm xoang sàng mãn tính

Do xoang sàng là khu vực nằm ở rất gần với hệ hô hấp và mắt nên đặc trưng các triệu chứng thường xuất hiện ở khu vực này hơn là các vùng viêm xoang khác. Trước tiên, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau khi bóp vào hai hốc mắt. Bên cạnh đó một số dấu hiệu kém đặc trưng hơn có thể kể đến là:

Đau nhức đầu

Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính gây ra những cơn đau đầu dai dẳng khiến bệnh nhân mệt mỏi. Cơn đau thường xuất hiện ở hai bên thái dương, triệu chứng tiến triển âm ỉ ở cùng sau gáy hoặc vùng đỉnh đầu. Bởi các  lỗ xoang sau liên thông với mũi, do đó khi lượng dịch đặc tắc nghẽn tại đây sẽ gây đau nhức khó chịu đến vùng liên quan. Dịch tắc nghẽn thường là mủ và dịch này không chảy được ra đường mũi mà chảy xuống họng. Điều này khiến bạn phải khạc nhổ liên tục vì cảm giác khó chịu ở cổ họng

Hôi miệng

Hôi miệng là một trong những dấu hiệu cơ bản của viêm xoang sàng sau mãn tính. Bởi khi bị viêm, lượng dịch mủ tồn tại thường xuyên ở họng sẽ gây ra mùi hôi, bạn sẽ cảm thấy hơi thở của mình có mùi mặc dù đã vệ sinh răng miệng rất kỹ trước đó. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt, cũng như giao tiếp cho đến khi mủ được loại bỏ khỏi xoang hoàn toàn.

Tuy nhiên hôi miệng cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác như vệ sinh răng miệng kém, do bệnh ở dạ dày, do thức ăn có mùi hoặc do uống ít nước… Vì thế biểu hiện này không được dùng để chẩn đoán viêm xoang sàng sau nếu bạn trình bày với bác sĩ.

Ho, viêm họng mãn tính

Nguyên nhân gây ho chủ yếu đến từ phần mủ không chảy ra mũi mà chạy thẳng xuống vùng thành họng gây vướng víu. Nếu bạn ngứa họng, đây có thể là dấu hiệu của mủ gây nhiễm khuẩn cổ họng. Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính khiến người bệnh thường xuyên bị ho, ngứa rát cổ họng, khạc đờm nhiều, kèm theo đó là biến chứng viêm họng, viêm thanh quản. Đối với trẻ em, triệu chứng khiến các bé ho nhiều, ho kéo dài về đêm và khó thở do dịch mủ làm tắc nghẽn khí quản.

Mắt mờ

Thị giác sụt giảm có thể là một trong những triệu chứng đặc trưng của bệnh viêm xoang sàng sau. Bạn có thể bị nhòe mắt trong thời gian ngắn, nhưng cũng có khi bị thường xuyên gây giảm thị lực khi bệnh đã biến chứng thành mãn tính. Với các trường hợp viêm xoang sàng nặng ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, bệnh nhân có thể được phẫu thuật để cải thiện tình trạng viêm nhiễm biến chứng nghiêm trọng hơn.

Bên cạnh những dấu hiệu viêm xoang điển hình kể trên, những triệu chứng viêm xoang sàng sau kém đặc trưng hơn có thể xuất hiện như nóng sốt, cảm giác khó chịu khi hít thở, đau nhức vùng mặt…

Biến chứng của bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính 

Ở giai đoạn cấp tính, bệnh viêm xoang sàng sau tương đối không nguy hiểm mà chỉ bộc phát vào thời điểm nhất định. Tùy theo mức độ diễn biến và vị trí viêm nhiễm mà biến chứng của viêm xoang sàng sau mãn tính tác động đến các cơ quan, hệ thần kinh liên quan tại vùng mặt. Bệnh có thể tiến triển phức tạp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách. Bệnh nhân có thể đối mặt với những nguy cơ sau:

• Biến chứng đường hô hấp: Viêm xoang sàng sau chèn ép lên các vách ngăn mũi, tăng tiết dịch và tạo mủ dẫn đến ngạt mũi, tắc mũi, viêm thanh quản, viêm họng,viêm amidan, viêm phế quản, viêm phổi…
• Biến chứng ở giác mạc: Tình trạng viêm xoang sàng kéo dài sẽ lan sang các khu vực lân cận, đặc biệt là vùng mắt. Bệnh nhân có biểu hiện thị lực giảm sút, giác mạc sưng, phù nề, đau nhức mắt và hốc mắt, lồi nhãn cầu, viêm dây thần kinh…
• Biến chứng viêm tai: Bệnh nhân có nguy cơ biến chứng thành bệnh viêm tai giữa cao nếu mủ xâm nhập vào tai. Lượng mủ càng nhiều càng tăng áp lực và làm thủng màng nhĩ, có thể gây điếc tạm thời. Nguy hiểm hơn là biến chứng viêm màng não mủ, có thể dẫn đến tử vong.
• Biến chứng ở tĩnh mạch hang: Nếu ảnh hưởng đến tĩnh mạch háng, bệnh nhân sẽ cảm thấy cơ thể mệt mỏi, sốt rét. Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Những ảnh hưởng khác không đáng lo ngại như sốt nhẹ hoặc cao do viêm nhiễm, khẩu vị kém, mất vị giác, ngủ không ngon và khó tập trung khi làm việc… tuy không nguy hiểm nhưng cần được nhận biết và xử lý đúng đắn.

Chữa bệnh xoang sàng sau mãn tính theo Tây y

Phương pháp điều trị bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính bằng thuốc tây y được áp dụng với đa số các trường hợp mắc bệnh lý này. Do căn bệnh có tiến triển phức tạp, khó có thể can thiệp bằng những biện pháp cải thiện qua hô hấp thông thường nên bệnh nhân cần thăm khám sớm. Tùy vào mức độ bệnh lý mà bạn sẽ được điều trị bằng những cách thức sau:

Điều trị nội khoa

Với các trường hợp viêm xoang sàng sau nhẹ, có thể được điều trị nội khoa bằng thuốc dạng uống, thuốc xịt hoặc thuốc xông mũi.

Nhóm thuốc đặc trị viêm xoang sàng sau

Xoang sàng sau là khu vực nằm trong hốc sau của mũi. Thuốc điều trị phải được dẫn vào bên trong xoang với tác dụng kháng sinh đủ mạnh để tiêu diệt nấm, vi khuẩn tạo dịch mủ gây ứ tắc trong xoang. Đồng thời nhóm thuốc này cũng có tác dụng tăng cường miễn dịch và đề kháng để phòng ngừa tái phát.

Một số loại kháng sinh dùng chữa viêm xoang có thể áp dụng với căn bệnh này như:  Amoxillin, hay Amoxillin – Clavulanate với bệnh nhân chưa kháng nhóm pemixillin. Nếu như bệnh nhân bị dị ứng với penixillin thì nên dùng các loại kháng sinh nhóm Cephalosporine.

Thời gian sử dụng thuốc tùy mức độ viêm nhiễm tại xoang mũi. Tuy nhiên đối với bệnh nhân bị viêm xoang sàng mũi mãn tính,  thời gian sử dụng thuốc có thể kéo dài từ 2- 3 tháng. Đồng thời kết hợp sử dụng thêm thuốc xịt mũi thảo dược thông xoang để loại bỏ bớt phần dịch mũi. 

Một số loại thuốc khác có tác dụng chống nghẹt mũi tức thời, tuy nhiên bạn có thể bị phụ thuộc vào thuốc nếu dùng liên tục trong thời gian dài. Việc sử dụng thuốc điều trị viêm xoang sàng sau cần được hướng dẫn từ bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. 

Biện pháp hỗ trợ điều trị viêm xoang sàng sau

• Phương pháp xông mũi với tinh dầu để làm loãng các chất dịch, đồng thời giúp làm thông thoáng mũi. Một số loại tinh dầu có thành phầm giảm đau, trị liệu song song cơn đau nhức, giúp cơ thể thư giãn.
• Rửa mũi với nước muối sinh lý 1 – 2 lần/ngày để làm sạch vùng khoang mũi, từ đó giúp kháng khuẩn và loại bỏ virus tuyệt đối.
• Giữ ấm vùng mũi để phòng ngừa và cải thiện các vấn đề về hô hấp như cảm cúm, ho…

Điều trị ngoại khoa

Phương pháp điều trị ngoại khoa được chỉ định cho những người bệnh không đáp ứng điều trị nội khoa. Ngoài ra điều trị ngoại khoa còn được áp dụng cho những bệnh nhân bị chấn xương, phù nề do tác động ngoại lực. Hình thức này mang lại nhiều rủi ro vì bệnh nhân có thể mất máu, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, có thể phát sinh biến chứng hậu phẫu.

Do vậy nhìn chung các phương pháp phẫu thuật viêm xoang chỉ được áp dụng khi bệnh đã tiến triển nặng và có nguy cơ đe dọa tính mạng. Hiện nay phương pháp phẫu thuật viêm xoang sàng sau là phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng – FESS. 

Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng giúp phục hồi chức năng lưu thông và dẫn lưu khí của mũi xoang. Sau phẫu thuật người bệnh vẫn có nguy cơ tái phát nếu cơ địa dị ứng, hoặc khả năng miễn dịch kém.

Cách giảm cơn khó chịu do viêm xoang sàng tại nhà

Các đợt bùng phát viêm xoang thường xảy ra trong những thời điểm nhất định. Để cải thiện cơn khó chịu, bạn có thể áp dụng một số phương pháp đối phó nhanh tại nhà sau đây:

• Dùng lá lốt: Thành phần flavonoid là chất kháng khuẩn chính có trong lá lốt, giúp ngăn ngừa chứng viêm nhiễm khá tốt. Mỗi ngày bạn chuẩn bị khoảng 3 lá lốt rửa sạch và ngâm nước muối. Sau đó, vò lá hơi nát rồi chườm vào hai lỗ mũi. Mỗi ngày thực hiện 2 lần. Bạn không nên vò quá nát vì những mảnh lá lốt nhỏ có thể xâm nhập vào trong mũi.
• Dùng rau diếp cá: Cần đảm bảo lá diếp cá được rửa sạch và sát khuẩn hoàn toàn trước khi sử dụng. Bạn đem ngâm lá rau diếp cá trong nước muối 20 phút, để ráo nước rồi đem giã nát lấy nước cốt.  Dùng phần nước này nhỏ 2-3 giọt vào mũi. Mỗi ngày áp dụng một lần để làm sạch các vi khuẩn, nấm ứ đọng trong mũi.
• Dùng cây kim ngân hoa: Người bệnh sắc thuốc uống từ cây kim ngân hoa, đan bì, trần, bì, ké đầu ngựa, mạch môn… Mỗi ngày uống một thang để giải trừ độc tố, thanh nhiệt cơ thể, hạn chế viêm nhiễm. Đây cũng là vị thuốc chữa viêm xoang sàng sau mãn tính được ứng dụng trong Đông y lâu đời.

Phòng ngừa bệnh viêm xoang sàng sau như thế nào?

Viêm xoang sàng sau mãn tính gây ra ít nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Để hạn chế tái phát triệu chứng này, người bệnh cần phải tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Hạn chế tiếp xúc với những yếu tố nguy cơ gây dị ứng như: khói bụi,  hóa chất, phấn hoa, lông động vật, nơi có nhiều mầm bệnh;
• Thường xuyên vệ sinh nhà ở, vệ sinh cá nhân sạch sẽ vì các bệnh tai mũi họng thường hay đi kèm nhau.
• Đánh răng trước và sau khi ngủ dậy, mỗi ngày súc miệng bằng nước muối sinh lý 1 – 2 lần.
• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng xoang mũi trong điều kiện thời tiết giao mùa, trời chuyển lạnh, độ ẩm thay đổi.
• Thực hiện massage mỗi sáng thức dậy cho vùng mũi bằng cách chà xát 2 bàn tay lại với nhau cho nóng, sau đó áp lên vùng cánh mũi, tiếp tục thực hiện trong 5 phút.
• Hạn chế tắm nước lạnh, tốt nhất tắm nước ấm ở nơi kín gió, bạn cần chủ động giữ ấm cho cơ thể vì viêm xoang dễ tái phát khi cơ thể nhiễm lạnh.

Bệnh viêm xoang sàng sau mãn tính là căn bệnh khó nhận biết và điều trị mất nhiều thời gian. Do đó khi bạn nhận thấy một trong những dấu hiệu viêm xoang thì đừng nên chủ quan mà cần thăm khám ngay lập tức. Điều trị bệnh sớm sẽ giúp bạn phòng tránh được những biến chứng đáng tiếc xảy ra.