Mụn thịt quanh mắt: Nguyên nhân và cách trị hiệu quả

Mụn thịt quanh mắt là vấn đề da liễu thường gặp ở nữ giới. Mặc dù không gây đau nhức, viêm đỏ và khó chịu như mụn trứng cá nhưng mụn thịt khiến da sần sùi và thiếu sức sống. Chính vì vậy, tìm hiểu cách điều trị và phòng ngừa tình trạng này là vấn đề rất được quan tâm.

Mụn thịt quanh mắt là bệnh gì?

Mụn thịt thực chất là u tuyến mồ hôi – một dạng u lành tính không ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da. Loại mụn này hình thành khi quá trình tổng hợp collagen trên da bị rối loạn dẫn đến sự tích tụ collagen và keratin dư thừa tạo thành các mụn nhỏ nổi cộm trên bề mặt da, kích thước nhỏ từ 1 – 2mm, màu sắc giống hoặc đậm hơn màu da. Ngoài ra, tuyến mồ hôi hoạt động quá mức cũng gia tăng nguy cơ bị mụn thịt.

Mụn thịt có thể gặp ở bất cứ độ tuổi nào nhưng chủ yếu xảy ra ở người từ 25 – 30 tuổi trở lên và mọc nhiều ở vùng da xung quanh mắt. Nguyên nhân là vùng da này tương đối mỏng và yếu nên khả năng điều tiết cũng kém hơn so với những vùng da khác.

Khác với mụn mủ, mụn viêm, mụn thịt hoàn toàn không gây đỏ ngứa hay khó chịu. Tuy nhiên, sự xuất hiện của mụn thịt ở vùng da xung quanh mắt có thể khiến khuôn mặt trở nên già nua, thiếu sức sống, da không đều màu và kém mịn màng.

Dấu hiệu nhận biết mụn thịt nổi xung quanh mắt

Mụn thịt quanh mắt có hình dáng và màu sắc khác hẳn so với các loại mụn trứng cá thông thường. Do đó, bạn có thể dễ dàng nhận biết loại mụn này thông qua các dấu hiệu sau:

• Vùng da xung quanh mắt mọc các nốt mụn nhỏ, màu trắng hoặc nâu nhạt đến nâu đen
• Kích thước các mụn chỉ khoảng 1mm và thậm chí nhỏ hơn
• Mụn mọc rải rác hoặc tập trung khắp vùng da xung quanh mắt
• Mụn thịt tập trung nhiều ở bọng mắt và mí mắt, đôi khi có thể ảnh hưởng đến vùng da ở trán và má nhưng ít gặp hơn
• Mụn thịt hoàn toàn không có hiện tượng viêm đỏ, sưng hay đau nhức khó chịu như mụn trứng cá

Ban đầu, số lượng mụn thịt tương đối ít nhưng sau đó tăng dần lên và trở nên dày đặc. Ở người lớn tuổi, tình trạng mụn thịt trở nên nghiêm trọng hơn do ống tuyến mồ hồi bị giãn nở quá mức.

Nguyên nhân gây mụn thịt ở mắt

Mụn thịt thực chất là u nang tuyến mồ hôi nên cơ chế hoàn toàn khác so với mụn trứng cá. Loại mụn này có thể hình thành do các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Tuy nhiên, một đặc điểm nổi bật của mụn thịt là chủ yếu gặp ở những vùng da mỏng như vùng da quanh mắt, da vùng trán, má và cổ. Điều này cho thấy cấu trúc da có ảnh hưởng đến quá trình hình thành mụn.

Các nguyên nhân gây mụn thịt quanh mắt thường gặp:

• Đặc tính của vùng da: Vùng da xung quanh có cấu trúc yếu và nhão. Chính vì vậy, tuyến mồ hôi ở vùng da này dễ bị giãn nở và rối loạn nếu hoạt động quá mức. Dần dần tuyến mồ hôi bị phì đại dẫn đến tích tụ bã nhờn, keratin và collagen dư thừa dẫn đến hình thành các nốt mụn thịt xung quanh mắt.
• Rối loạn tuyến mồ hôi: Rối loạn tuyến mồ hôi là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự hình thành của mụn thịt quanh mắt. Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy, sự giãn nở và phì đại của tuyến mồ hôi có liên quan đến di truyền và cấu trúc làn da.
• Di truyền: Mụn thịt, mụn cơm và mụn cóc là các loại mụn có khả năng di truyền cao. Nguyên nhân là do gen quy định hoạt động của tuyến mồ hôi và cấu trúc da. Chính vì vậy, nguy cơ bị mụn thịt quanh mắt có thể tăng lên nếu có ba mẹ gặp phải tình trạng này.
• Chế độ ăn không hợp lý: Chế độ ăn nhiều đường, chất béo bão hòa, thường xuyên sử dụng đồ uống chứa cồn, caffeine và món ăn cay nóng sẽ kích thích tuyến mồ hôi phát triển quá mức. Đồng thời gây rối loạn quá trình tổng hợp collagen và bài tiết keratin. Do đó, ăn uống không hợp lý cũng có thể gia tăng nguy cơ hình thành mụn thịt.
• Sinh hoạt không lành mạnh: Ngoài chế độ ăn, sinh hoạt không lành mạnh cũng là yếu tố gia tăng nguy cơ nổi mụn thịt. Các thói quen sinh hoạt như mất ngủ, thức khuya, dùng thiết bị điện tử thường xuyên, stress quá mức, hút thuốc lá,… cũng có thể khiến hoạt động bài tiết mồ hôi của da bị rối loạn và hệ quả là nổi mụn thịt xung quanh mắt.
• Do chế độ chăm sóc da: Các thói quen chăm sóc da như không tẩy tế bào chết, làm sạch da không kỹ lưỡng,… cũng là nguyên nhân gây mụn thịt. Ngoài ra, các thói quen này còn gia tăng nguy cơ nổi mụn viêm, mụn đầu đen và mụn cám. Đồng thời tăng tốc độ lão hóa, khiến da sạm đen, sần sùi và kém mịn màng.

Trong hầu hết các trường hợp, mụn thịt quanh mắt đều xảy ra do nhiều nguyên nhân và yếu tố kết hợp. Rất ít trường hợp hình thành mụn do một nguyên nhân cụ thể.

Các phương pháp điều trị mụn thịt quanh mắt

Mụn thịt quanh mắt thực chất là một dạng u lành tính, không gây đau, ngứa và không ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da. Tuy nhiên sự xuất hiện của nốt mụn thịt quanh mắt khiến làn da trở nên sần sùi, không đều màu và thiếu sức sống. Do đó, việc loại bỏ mụn thịt là vấn đề được nhiều người quan tâm.

Tuy nhiên, vùng da xung quanh mắt tương đối mỏng nên rất dễ để lại sẹo nếu không điều trị mụn thịt đúng cách. Để lựa chọn được phương pháp phù hợp, bạn cần dựa vào loại da và mức độ mụn thịt.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị mụn thịt quanh mắt an toàn, hiệu quả:

1. Sử dụng kem bôi trị mụn thịt

Đối với những trường hợp mụn thịt có mức độ nhẹ, kích thước nhỏ và nông, có thể sử dụng kem bôi để cải thiện. Vùng da quanh mắt tương đối mỏng và nhạy cảm. Do đó, bạn nên lựa chọn các sản phẩm dành riêng cho vùng da này để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Các sản phẩm điều trị mụn thịt quanh mắt thường chứa các thành phần tẩy tế bào chết như AHA (acid lactic, acid glycolic, acid malic,…), BHA, PHA, retinol. Các hoạt chất này giúp loại bỏ tế bào sừng và keratin tích tụ. Nhờ vậy, các nốt mụn thịt quanh mắt sẽ dần thuyên giảm sau 1 – 2 tháng sử dụng.

Ngoài ra, các sản phẩm điều trị mụn thịt còn được bổ sung các chất dưỡng ẩm và làm sáng da để giảm thâm, cải thiện tình trạng bọng mắt. Tuy nhiên, hạn chế của việc sử dụng các sản phẩm đặc trị là hiệu quả chậm và chỉ mang lại cải thiện với những trường hợp mụn thịt nhẹ. Những trường hợp mụn thịt có kích thước lớn và số lượng mụn nhiều thường không có hiệu quả khi sử dụng.

2. Can thiệp các phương pháp xâm lấn

Thực tế, mụn thịt là loại mụn rất khó cải thiện khi sử dụng các sản phẩm dạng bôi. Do đó, đa phần đều lựa chọn can thiệp các biện pháp xâm lấn để loại bỏ mụn thịt một cách triệt để.

Các biện pháp xâm lấn có thể cải thiện tình trạng mụn thịt quanh mắt:

• Nitơ lỏng: Nito lỏng thường được sử dụng để loại bỏ mụn thịt, nốt ruồi, mụn cóc và mụn cơm. Với nhiệt độ thấp, nito lỏng làm đông các mạch máu nuôi dưỡng mụn cơm. Sau một thời gian ngắn, mụn cơm sẽ dần khô lại và bong tróc ra khỏi da. Biện pháp này tương đối hiệu quả với mụn thịt quanh mắt nhưng nguy cơ để lại sẹo trắng cao.
• Laser đốt mụn thịt: Ngoài dùng nito lỏng, bạn cũng có thể cân nhắc phương pháp laser đốt mụn thịt. Phương pháp này sử dụng tia laser tác động vào mụn thịt để làm tiêu keratin và collagen tích tụ bên trong da. Sau khoảng 5 – 7 ngày, mụn thịt dần khô lại và bong tróc ra khỏi bề mặt da. So với dùng nito lỏng, phương pháp này mang lại hiệu quả cao hơn và ít để lại sẹo trắng. Tuy nhiên, cần chăm sóc đúng cách sau khi đốt laser để da phục hồi hoàn toàn, hạn chế bị sẹo lồi và sẹo thâm.
• Hút chân không: Hút chân không cũng là một trong những phương pháp điều trị mụn thịt khá phổ biến. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang lại hiệu quả đối với mụn thịt có kích thước nhỏ. Đối với mụn thịt lớn, hút chân không có thể để lại vết thâm và sẹo mờ.

Hiện nay, phương pháp điều trị mụn thịt quanh mắt được ưa chuộng nhất là đốt laser. Phương pháp này có hiệu quả với cả mụn thịt nhẹ đến nặng. Hơn nữa, nếu được chăm sóc đúng cách, vùng da đốt laser gần như không gặp phải tình trạng thâm sẹo sau khi thực hiện.

3. Các biện pháp tự nhiên

Nếu e ngại khi can thiệp các phương pháp thẩm mỹ, bạn cũng có thể cải thiện tình trạng mụn thịt bằng một số nguyên liệu tự nhiên. Các biện pháp này có tác dụng khá chậm nhưng an toàn, lành tính và không tốn kém.

Các biện pháp tự nhiên giúp cải thiện tình trạng mụn thịt quanh mắt:

• Dầu tràm trà: Dầu tràm trà được biết đến với khả năng kháng khuẩn, chống nấm, kháng virus và tiêu viêm. Với mụn thịt, dầu tràm có thể làm khô mụn thịt bằng cách tiêu bã nhờn. Do đó, bạn có thể cải thiện mụn thịt quanh mắt bằng cách thoa dầu tràm trà lên nốt mụn 2 lần/ ngày. Sau khoảng 2 – 3 tuần, các nốt mụn sẽ dần khô lại và bong ra khỏi bề mặt da.
• Giấm táo: Acid acetic trong giấm táo có khả năng tẩy tế bào chết và làm sạch sâu nang lông. Chính vì vậy, bạn có thể áp dụng các công thức trị mụn thịt bằng giấm táo để loại bỏ các nốt mụn xấu xí ở vùng da xung quanh mắt. Khi sử dụng giấm táo, nên pha loãng với nước hoặc dầu ô liu/ dầu dừa theo tỷ lệ 1:1 để tránh gây kích ứng và đỏ rát da.
• Dùng dầu thầu dầu: Dầu thầu dầu có màu vàng, chứa nhiều hợp chất tự nhiên với đặc tính kháng khuẩn, chống nấm và làm sạch bã nhờn sâu trong lỗ chân lông. Để cải thiện tình trạng mụn thịt quanh mắt, bạn nên dùng dầu thầu dầu thoa nhẹ nhàng lên mụn thịt và rửa sạch sau 10 phút. Dầu thầu dầu có chứa độc tính nên khi dùng cần chú ý để dầu dính vào mắt, mũi và miệng.
• Nước cốt chanh: Nếu không có sẵn những nguyên liệu trên, bạn có thể dùng nước cốt chanh pha loãng với nước theo tỷ lệ 1:1 để cải thiện mụn thịt. Acid citric trong nguyên liệu này có tác dụng tẩy tế bào chết và làm khô mụn thịt. Do đó, áp dụng cách chữa mụn thịt bằng nước cốt chanh 2 – 3 lần/ tuần có thể giảm tình trạng mụn thịt quanh mắt hiệu quả.

Các mẹo cải thiện mụn thịt bằng nguyên liệu tại nhà tương đối an toàn và dễ thực hiện. Tuy nhiên, hiệu quả của các công thức này khá chậm và hạn chế. Vì vậy nếu muốn loại bỏ mụn thịt triệt để, bạn nên cân nhắc dùng kem bôi và can thiệp các biện pháp xâm lấn.

Phòng ngừa mụn thịt quanh mắt tái phát

Mụn thịt là một trong những loại mụn có khả năng tái phát cao do cấu trúc da và tuyến mồ hôi gần như không thể thay đổi. Do đó sau khi điều trị, cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa như:

• Làm sạch da mặt kém được cho là nguyên nhân hàng đầu gây tích tụ bã nhờn và keratin dư thừa bên trong ống tuyến mồ hôi. Do đó, cần tẩy trang, rửa mặt hằng ngày và tẩy tế bào chết 2 – 3 lần/ tuần.
• Hạn chế dùng thức ăn cay nóng, nhiều đường và chất béo bão hòa. Ngoài ra, bạn cũng nên kiêng nước ngọt có gas, đồ uống chứa caffeine và cồn để hạn chế ống tuyến mồ hôi hoạt động quá mức.
• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya, căng thẳng và giảm thời gian tiếp xúc với tia sáng xanh từ thiết bị điện tử. Bởi những thói quen này đều kích thích ống tuyến mồ hôi hoạt động quá mức và gia tăng nguy cơ tái phát mụn thịt quanh mắt.
• Hạn chế trang điểm vùng da xung quanh mắt bởi đây là vùng da mỏng và nhão. Trang điểm thường xuyên khiến ống tuyến mồ hôi bị bít tắc dẫn đến tích tụ bã nhờn và keratin dư thừa gây hình thành mụn thịt, mụn cơm,…
• Nên duy trì sử dụng các loại kem trị mụn thịt để phòng ngừa mụn tái phát. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các công thức từ thiên nhiên 2 – 3 lần/ tuần để làm sạch bã nhờn, tế bào chết và ngăn ngừa hình thành mụn thịt ở vùng da xung quanh mắt.

Mụn thịt quanh mắt là vấn đề da liễu khá phổ biến, đặc biệt là ở nữ giới trung niên. Để có biện pháp cải thiện phù hợp, bạn đọc nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa Da liễu. Hạn chế tình trạng tự ý điều trị dẫn đến hiệu quả kém và dễ gặp phải rủi ro, tác dụng ngoại ý.