Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng mới nhất từ Bộ y tế

Dựa vào từng thể trạng, nguyên nhân, biểu hiện và mức độ bệnh mà mỗi bệnh nhân sẽ có phác đồ diều trị viêm loét da dày tá tràng khác nhau. Để cải thiện tốt nhất tình trạng bệnh, các bệnh nhân cần tuân thủ đúng theo các hướng dẫn và yêu cầu của chuyên gia. 

Mục đích và nguyên tắc của phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng từ Bộ y tế

Theo thống kế và nhận định từ Bộ y tế thì có khoảng hơn 90% các trường hợp mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng đều xuất phát từ nguyên nhân nhiễm khuẩn HP. Vì thế khi tiến hành đưa ra phác đồ điều trị thì các y bác sĩ cũng sẽ hướng đến việc điều trị đặc trị để có thể tiêu diệt triệt để khuẩn HP.

Tuy nhiên, để giúp cho quá trình điều trị được diễn ra hiệu quả thì người bệnh cũng cần tuân theo các nguyên tắc cũng như mục địch chữa bệnh chung như sau:

Nguyên tắc chung của phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng:

• Phục hồi và cải thiện chức năng của dạ dày.
• Dựa theo các phương pháp chẩn đoán và triệu chứng bệnh lý để có thể tìm ra và loại trừ các nguyên nhân dẫn đến bệnh như tăng tiết HCL, căng thẳng, stress, xoắn khuẩn, HP,…
• Tái tạo và phục hồi lại những tổn thương ở niêm mạc dạ dày, ngoài ra loại trừ và ngăn ngừa các bệnh có thể đi kèm.

Mục đích của phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng:

• Loại trừ và tiêu diệt những vi khuẩn HP gây bệnh (đối với những trường hợp đang bị viêm loét dạ dày có HP).
• Hạn chế và giảm các yếu tố gây viêm loét. Thông thường người bệnh sẽ được chỉ định các loại thuốc trung hòa hoặc ức chế axit vô cơ mạnh hiện có trong dạ dày.
• Gia tăng các yếu tố bải vệ dạ dày. Bên cạnh việc phục hồi chức năng cũng như cải thiện tình trạng dạ dày thì các bác sĩ chuyên môn cũng sẽ hướng dẫn và chỉ định cho người bệnh sử dụng kèm các loại thuốc băng ổ loét và bao phủ niêm mạch hoặc các loại thuốc giúp chất nhầy được kích thích sản sinh nhằm bảo vệ niêm mạc tránh khỏi những tác nhân xấu gây bệnh, khiến cho tình trạng viêm loét trở nên nghiêm trọng hơn.

Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng HP

Viêm loét dạ dày tá tràng HP là tình trạng dạ dày bị tổn thương trong thời gian kéo dài, dẫn đến viêm loét mà nguyên nhân chủ yếu gây ra đó chính là do nhiễm khuẩn HP. Đối với những trường hợp này thì các bác sĩ chuyên khoa sau khi tiến hành thăm khám và chẩn đoán sẽ chỉ định một số loại thuốc kháng khuẩn, kháng sinh nhằm tiêu diệt những vi khuẩn có hại, đặc biệt là HP. Phương pháp này sẽ giúp cho người bệnh mau chóng láy lại được sức khỏe, làm lành các tổn thương ở dạ dày.

Tùy vào từng đối tượng người bệnh mà bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị kết hợp 3 hoặc 4 loại thuốc khác nhau.

1. Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày của Bộ y tế sử dụng kết hợp 3 thuốc

Đối tượng sử dụng:

Do mỗi bệnh nhân sẽ có chỉ định sử dụng phác đồ khác nhau nên những đối tượng sau đây sẽ được chỉ định sử dụng kết hợp 3 loại thuốc:

• Những bệnh nhân mới phát lần đầu hoặc tình trạng bệnh còn ở mức độ nhẹ.
• Đối với những người bệnh hiện đang ở khu vực miền Trung và miền Bắc. Cũng bởi các đối tượng này sẽ có tỉ lệ kháng clarithromycin kém hơn so với những bệnh nhân ở miền Nam. Vì thế khi áp dụng phác đồ điều trị này sẽ mang lại hiệu quả cao và nhanh hơn.

Phác đồ điều trị:

Các bác sĩ chuyên khoa sẽ kê thuốc và kết hợp 3 loại thuốc đặc trị nhằm kích thích tiêu hóa, ngăn ngừa và tiêu diệt vi khuẩn HP nhưng vẫn đảm bảo được hoạt động của dạ dày cũng như không làm gia tăng các axit dịch vị bên trong cơ quan này. Nhờ đó mà hàm lượng axit có trong dạ dày cũng được thuyên giảm và cân bằng trở lại, những triệu chứng của bệnh cũng được kiểm soát.

Một số đơn thuốc được bác sĩ chỉ định sử dụng như:

Đơn thuốc số 1:

• Thuốc Amoxicillin (uống sau bữa ăn): Mỗi ngày sử dụng 2 lần, mỗi lần dùng khoảng 1g.
• Thuốc PPI – Omeprazole (sử dụng trước bữa ăn 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.
• Metronidazole 250mg (Dùng chung hoặc sau khi ăn): Mỗi ngày uống tối đa 750ml.

Đơn thuốc số 2: 

• Thuốc Clarithromycin (uống sau khi ăn): Mỗi lần uống 500mg, ngày uống 2 lần.
• Thuốc Amoxicillin (uống sau bữa ăn): Mỗi ngày sử dụng 2 lần, mỗi lần dùng khoảng 1g.
• Thuốc PPI – Omeprazole (sử dụng trước bữa ăn 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.

Thời gian điều trị:

Thông thường, khi áp dụng phác đồ này người bệnh cần kiên trì sử dụng từ 10 đến 14 ngày. Tuy nhiên, cũng tùy vào tình trạng bệnh, thể trạng của mỗi người mà bác sĩ có thể tăng hoặc giảm ngày dụng. Nếu trong quá trình sử dụng thuốc không thấy có tác dụng hoặc có vấn đề phát sinh, bạn cần thông báo và tham khảo ý kiến của chuyên gia để được hỗ trợ tốt nhất.

Tác dụng phụ:

Khi sử dụng phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng kết hợp 3 loại thuốc trên, người bệnh có thể xuất hiện một số tác dụng phụ như:

• Đau bụng
• Choáng váng
• Khó hấp thụ các dưỡng chất và vitamin

2. Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày kết hợp 4 loại thuốc

Đối tượng sử dụng:

Những đối tượng có thể được chỉ định sử dụng phác đồ này là:

• Các đối tượng người bệnh đã từng điều trị viêm loét dạ dày và đã sử dung qua thuốc macrolid.
• Những bệnh nhân đã điều trị phác đồ sử dụng kết hợp 3 loại thuốc nhưng không mang lại hiệu quả.

Phác đồ điều trị:

Đối với phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng kết hợp 3 loại thuốc sẽ mang đến hiệu quả khoảng 80-85% cho người bệnh. Còn với phác đồ kết hợp 4 loại thuốc sẽ có thể loại bỏ đến 90% các triệu chứng của bệnh. Do hàm lượng của thuốc sẽ cao hơn nên bạn cần được sự cho phép của bác sĩ mới nên sử dụng để tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Một số đơn thuốc kết hợp mà bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh là:

Đơn thuốc số 1:

• Thuốc Metronidazol (Uống sau khi ăn): Mỗi lần uống 500mg, mỗi ngày duy trì uống 2 lần.
• Thuốc PPI  – Omeprazole (dùng trước bữa ăn khoảng 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.
• Thuốc Amoxicillin (sử dụng sau khi ăn): Uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần uống 1000mg.
• Thuốc Clarithromycin ( Uống sau ăn): 2 lần/ ngày, mỗi lần uống 500mg.

Đơn thuốc số 2:

• Thuốc Metronidazol (Uống sau khi ăn): Mỗi lần uống 500mg, mỗi ngày duy trì uống 2 lần.
• Thuốc PPI  – Omeprazole (dùng trước bữa ăn khoảng 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.
• Thuốc Tetracyclin (thuốc có tác dụng tạo màng bọc, nên uống sau khi ăn): Mỗi ngày uống 4 lần, mỗi lần uống khoảng 500mg.
• Thuốc Bismuth (uống trước bữa ăn): Mỗi lần uống 120mg, ngày uống 4 lần.

Thời gian điều trị:

Cũng như phác đồ 3 loại thuốc, các đơn thuốc này nên duy trì uống từ 10 đến 14 ngày để biết được kết quả. Tùy vào từng đối tượng và thể trạng mỗi bệnh nhân và thời gian có thể chênh lệch khác nhau.

Một số tác dụng phụ:

Do đây là phác đồ chữa viêm loét dạ dày dành cho những đối tượng bệnh nặng nên liều lượng cũng như thành phần thuốc có phần cao hơn. Do đó khả năng dẫn đến những tác dụng phụ cũng chiếm tỉ lệ cao.

Một số tác dụng phụ có thể gặp phải như:

• Tinh thần không được minh mẫm.
• Cơ thể cảm thấy mệt mỏi
• Nguy cơ HP kháng kép cao

Do khả năng tác dụng phụ cao nên khi áp dụng phác đồ này, người bệnh nên tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý tăng giảm hoặc ngưng sử dụng thuốc khi chưa có sự đồng ý của chuyên gia. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường, người bệnh nên nhanh chóng ngừng sử dụng và báo ngay cho bác sĩ theo dõi.

3. Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng nối tiếp của Bộ y tế

Đối tượng sử dụng: Bao gồm tất cả các trường hợp bị viêm loét dạ dày tá tràng có HP và đã áp dụng các phác đồ trên nhưng không mang lại hiệu quả.

Phác đồ điều trị:

Đây là một trong những phác đồ điều trị mới và có phần khác biệt so với những phác đồ trước đây. Người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng theo cột mốc 5 ngày để quan sát và theo dõi rõ nhất sự cải thiện của các triệu chứng bệnh. Đặc biệt, ưu điểm của phương pháp này sẽ giúp bệnh nhân rút ngắn được thời gian điều trị, ngăn chặn kịp thời các biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Đối với 5 ngày đầu tiên:

• Thuốc PPI  – Omeprazole (uống trước bữa ăn khoảng 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.
• Thuốc Amoxicillin (sử dụng sau bữa ăn): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1000mg.

Đối với 5 ngày tiếp theo:

• Thuốc PPI  – Omeprazole (uống trước bữa ăn khoảng 30 phút): Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên.
• Thuốc Clarithromycin (uống sau khi ăn): Mỗi lần uống 500mg và mỗi ngày uống 2 lần.
• Thuốc Tinidazole (dùng sau khi ăn): Mỗi lần uống 500mg và mỗi ngày uống 2 lần.

Thời gian sử dụng:

Người bệnh chỉ cần sử dụng tối đa 10 ngày. Sau quá trình sử dụng thuốc, người bệnh nên chủ động liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và theo dõi tình trạng bệnh tốt nhất.

Một số tác dụng phụ:

• Sụt cân
• Buồn nôn
• Mệt mỏi
• Khó chịu

Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng không HP

Đối với những trường hợp bệnh nhân còn ở mức độ nhẹ và sau khi thăm khám, chẩn đoán không thấy vi khuẩn HP xuất hiện trong dạ dày thì có thể được hướng dẫn áp dụng phác đồ điều trị này để cải thiện bệnh hiệu quả. Đối với phác đồ này sẽ có 2 hướng điều trị như sau:

1. Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng không cần dùng thuốc

Nếu bệnh nhân mới phát bệnh và các triệu chứng còn ở mức độ nhẹ thì có thể áp dụng các biện pháp điều trị ngay tại nhà mà không cần có sự can thiệp của thuốc. Tuy nhiên, để tình trạng bệnh cải thiện tốt nhất, người bệnh cũng nên tuân thủ đúng theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, đảm bảo xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày khoa học và lành mạnh.

• Thiết lập thực đơn ăn uống khoa học, ăn đúng giờ và đặc biệt không nên dung nạp các món ăn, thực phẩm có hại như những món chiên, đồ cay nóng, đồ ăn đóng hộp, nêm nếm nhiều gia vị,…
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,…
• Ăn chậm, nhai kỹ, không ăn quá nhanh để thức ăn có thể tiêu hóa tốt hơn.
• Không cố gắng ăn quá nhanh hoặc ăn quá muộn.
• Tuyệt đối không ăn trái cây hoặc uống nước quá no ngay sau bữa ăn vì chúng có thể khiến cho người bệnh cảm thấy khó tiêu, dạ dày chịu thêm nhiều tổn thương và áp lực.
• Lựa chọn những thực phẩm tươi, sạch, nguồn gốc rõ ràng. có thể bổ sung thêm sữa không đường, khoai tây, yến mạch, khoai lang để trung hòa hàm lượng axit trong dạ dày.
• Tránh căng thẳng, làm việc quá sức, lo âu, sẽ khiến cho hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng.
• Nên tập thói quen ngủ sớm, ngủ đủ giấc để tinh thần được thoải mái, thư giãn.

2. Phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng sử dụng thuốc

Trong trường hợp bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng do việc sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh hoặc Corticoid thì có thể được chỉ định điều trị theo phác đồ này.

Sử dụng thuốc trung hòa axit dạ dày:

• Thuốc Magie Hydroxide (uống trước khi ăn 30 phút): Mỗi ngày uống 3 lần.
• Thuốc Aluminum Hydroxit (uống trước khi ăn 30 phút): Mỗi ngày uống 3 lần.

Sử dụng thuốc đối kháng H2:

• Thuốc Ranitidine: Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 300mg
• Thuốc Cimetidine: Mỗi ngày uống 2 lần.
• Thuốc Famotidin (uống trước khi ngủ): Mỗi lần dùng 40mg, ngày dùng 1 lần.

Sử dụng thuốc ức chế bơm Proto:

• Thuốc Lansoprazole: Sử dụng 1 ngày 1 lần, mỗi lần 15mg.
• Thuốc Omeprazole (Uống trước khi ăn 30 phút): Mỗi ngày uống 20mg.

Nếu trong quá trình áp dụng phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng của Bộ y tế xuất hiện bất kì biểu hiện bất thường nào, người bệnh cũng cần nhanh chóng báo cho bác sĩ hoặc trực tiếp đến bệnh viên để được thăm khám và giải quyết kịp thời. Người bệnh cần bảo đảm tuân thủ đúng theo các hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tình trạng bệnh nhanh chóng được cải thiện.