Sâu Răng Hàm Ở Trẻ Em (3-4-5 Tuổi ) Phải Làm Sao?

Sâu răng hàm ở trẻ em gặp nhiều nhất ở trẻ 3, 4 và 5 tuổi. Bởi đây là giai đoạn trẻ chưa ý thức được việc phải giữ vệ sinh răng miệng và thường xuyên dùng thức ăn chứa đường. Tùy theo mức độ sâu răng, bác sĩ sẽ chỉ định trám răng, liệu pháp fluor, lấy tủy răng,…

Sâu răng hàm ở trẻ em 3, 4, tuổi và dấu hiệu nhận biết

Bộ răng sữa hoàn chỉnh gồm có 10 răng mỗi hàm, trong đó có 2 răng cửa giữa, 2 răng cửa bên, 2 răng nanh, 2 răng hàm số 1 và 2 răng số 2. Tương tự như răng vĩnh viễn, răng hàm sữa cũng giữ vai trò chính là nghiền nát thức ăn.

Sâu răng hàm ở trẻ em 3, 4, 5 tuổi ảnh hưởng khá nhiều đến chức năng ăn nhai. Chính vì vậy, bố mẹ cần phải chú ý đến biểu hiện khác thường của trẻ để kịp thời phát hiện và điều trị. Sâu răng là bệnh nha khoa có tiến triển khá chậm nên nếu phát hiện sớm, lỗ sâu sẽ được kiểm soát, từ đó có thể bảo tồn hình thể và chức năng của răng.

Các dấu hiệu nhận biết sâu răng hàm ở trẻ từ 3 – 5 tuổi:

• Sâu răng hàm có biểu hiện ban đầu là các lỗ sâu nông, kích thước nhỏ màu nâu hoặc đen ở các rãnh của mặt nhai hoặc kẽ răng.
• Theo thời gian, lỗ sâu sẽ phát triển lớn dần. Lúc này, lỗ sâu có kích thước lớn, đi sâu vào bên trong cấu trúc răng và có bờ lởm chởm. Khi thức ăn lọt vào lỗ sâu, răng thường bị đau nhức và ê buốt nhiều.
• Trẻ có thể quấy khóc khi gặp phải tình trạng răng đau buốt hoặc trực tiếp nói với bố mẹ.
• Sâu răng hàm nặng có thể khiến miệng của trẻ có mùi hôi ngay cả khi đã vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Một số trường hợp sâu răng có thể đi kèm với viêm lợi, lợi sưng đỏ và dễ chảy máu chân răng do hại khuẩn gia tăng quá mức.

Sâu răng hàm ở trẻ em có thể xảy ra ở 1 răng hoặc phát triển cùng lúc nhiều răng. Khi trẻ lên 7 – 10 tuổi, răng sữa sẽ được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Tuy nhiên nếu không điều trị, mầm răng vĩnh viễn có thể bị phá hủy dẫn đến tình trạng vô răng hoặc răng mọc nhưng bị xiêu vẹo, chen chúc. Do đó, mẹ cần quan tâm đến răng miệng của bé bên cạnh sức khỏe tổng thể.

Nguyên nhân gây sâu răng hàm ở trẻ em

Sâu răng là tình trạng răng bị nhiễm khuẩn do vi khuẩn Streptococcus mutans. Vi khuẩn này thường trú trong khoang miệng và sẽ phát triển mạnh khi mảng bám tích tụ nhiều. Từ đó tạo ra một lượng lớn axit gây hòa tan các mô cứng của men răng và ngà răng dẫn đến sự xuất hiện của các lỗ sâu.

Chính vì vậy, sâu răng chỉ xảy ra khi có các điều kiện thuận lợi. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể gây sâu răng hàm ở trẻ em từ 3 – 5 tuổi:

1. Do đặc điểm hình thể và vị trí của răng hàm

Răng hàm có kích thước lớn hơn so với các răng còn lại, chiều cao khá thấp, mặt nhai lớn, có nhiều rãnh và kẽ để thuận tiện cho việc nghiền nát thức ăn. Tuy nhiên, cũng vì hình thể này, răng hàm sẽ có nguy cơ sâu răng cao hơn so thức ăn dễ bám vào các kẽ và tần suất tiếp xúc với thức ăn cao hơn so với các răng còn lại.

Ngoài ra, răng hàm nằm ở bên trong nên khó vệ sinh hơn so với răng cửa và răng nanh. Những yếu tố này chính là điều kiện để thức ăn, mảng bám tích tụ, từ đó thúc đẩy vi khuẩn Streptococcus mutans phát triển gây hòa tan khoáng chất và làm mất các mô cứng của răng.

2. Thói quen vệ sinh răng miệng kém

Trẻ từ 3 – 5 tuổi hầu như chưa ý thức được việc giữ gìn vệ sinh răng miệng. Chính vì vậy, mẹ cần phải hướng dẫn và theo sát để rèn cho trẻ có thói quen vệ sinh răng miệng hằng ngày. Nếu chủ quan, trẻ sẽ gặp phải các vấn đề nha khoa và thường gặp nhất là sâu răng hàm.

Khi răng miệng không được vệ sinh đúng cách, thức ăn sẽ bám vào răng tạo thành mảng bám và lâu ngày sẽ bị khoáng hóa thành cao răng. Vi khuẩn Streptococcus mutans cùng với các hại khuẩn sẽ bám vào cao răng và phát triển, sau đó sản sinh ra axit gây hòa tan khoáng chất ở men răng và ngà răng.

Ngoài sâu răng hàm, vệ sinh răng miệng kém còn là nguyên nhân gây ra hàng loạt các bệnh lý nha khoa ở trẻ từ 3 – 5 tuổi như viêm nướu răng, viêm nha chu,…

3. Chế độ ăn nhiều đường

Chế độ ăn nhiều đường là yếu tố gia tăng nguy cơ gây sâu răng. Bởi đường là nguồn dinh dưỡng ưa thích của vi khuẩn gây sâu răng Streptococcus mutans và Streptococcus sorbrinus. Hơn nữa, mảng bám do đường tạo thành sẽ bám lâu hơn vào răng so với các loại thực phẩm khác.

Trẻ nhỏ thường yêu thích các món ăn chứa nhiều đường như bánh kẹo, sữa và nước ngọt nên nguy cơ bị sâu răng sẽ cao hơn so với người lớn. Trong khi đó, trẻ rất ít dùng các loại thức uống và thực phẩm có thể phòng ngừa sâu răng như nước lọc, rau xanh và các loại thực phẩm chứa hàm lượng khoáng chất cao.

4. Chất lượng men răng kém

So với răng vĩnh viễn, răng sữa có men răng mỏng và mềm hơn so hàm lượng khoáng chất thấp. Đây cũng là lý do vì sao răng sữa dễ bị mòn men và sâu răng cao hơn răng vĩnh viễn.

Men răng là lớp ngoài cùng của răng có tác dụng bảo vệ răng khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn và nhiệt độ. Do đó nếu chất lượng men răng kém, vi khuẩn sẽ dễ dàng xâm nhập vào bên trong và làm mất các mô cứng của ở men răng, ngà răng.

5. Thiếu fluor

Fluor là khoáng chất có vai trò quan trọng đối với sức khỏe răng miệng. Fluor sẽ kết hợp với khoáng chất có sẵn trong men răng giúp gia tăng độ cứng chắc của răng, từ đó giảm lượng khoáng chất bị hòa tan bởi axit của vi khuẩn. Đây là lý do fluor luôn được bổ sung vào các sản phẩm chăm sóc răng miệng để ngăn ngừa sâu răng và củng cố độ chắc khỏe của răng miệng.

Trẻ từ 3 – 5 tuổi chưa ý thức được việc giữ gìn sức khỏe răng miệng. Chính vì vậy, mẹ cần phải chú ý cho trẻ sử dụng các sản phẩm chứa fluor và thực phẩm khoáng chất. Nếu không bổ sung đủ fluor, trẻ sẽ dễ bị sâu răng hàm và mắc phải các bệnh lý nha khoa khác.

Ảnh hưởng của sâu răng hàm đối với trẻ 3, 4 và 5 tuổi

Răng hàm là răng giữ chức năng quan trọng đối với việc ăn nhai. Chính vì vậy, sâu răng hàm ở trẻ 3, 4 và 5 tuổi cần được thăm khám và điều trị sớm. Ban đầu, sâu răng không gây đau nhức hay khó chịu. Tuy nhiên theo thời gian, lỗ sâu sẽ phát triển sâu vào bên trong ngà răng, tủy răng khiến răng của trẻ bị đau nhức, ê buốt khi ăn uống.

Một số ảnh hưởng của bệnh sâu răng hàm ở trẻ từ 3 – 5 tuổi:

• Sâu răng nặng khiến trẻ bị đau nhức khi ăn uống, từ đó dẫn đến tình trạng chán ăn, ăn uống kém và sụt cân. Về lâu dài, trẻ sẽ phát triển chậm hơn so với bạn bè.
• Sâu răng hàm kéo dài có thể gây hôi miệng. Tình trạng này cũng khiến trẻ trở nên thiếu tự tin khi trò chuyện với bạn bè. Giai đoạn 3 – 5 tuổi là thời điểm trẻ phát triển về tư duy, trí não và các kỹ năng xã hội. Chính vì vậy, sâu răng có thể gián tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển của bé nếu không được thăm khám và điều trị sớm.
• Sâu răng nặng có thể dẫn đến viêm tủy răng, răng bị hoại tử tủy (chết tủy), áp xe răng và nhiều bệnh lý khác.

Sâu răng hàm là một trong những bệnh về răng miệng thường gặp ở trẻ em. Nếu không điều trị sớm, sâu răng có thể lây lan sang các răng lân cận khiến sức khỏe răng miệng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Sâu răng hàm ở trẻ em phải làm sao để khắc phục?

Trẻ từ 3 – 5 tuổi còn khá nhỏ và có tâm lý sợ đến phòng khám. Do đó, không ít mẹ cho trẻ sử dụng thuốc điều trị sâu răng để ngăn ngừa sâu răng phát triển. Tuy nhiên, quá trình hủy khoáng do vi khuẩn gây ra không thể hoàn nguyên. Chính vì vậy, bắt buộc phải can thiệp các phương pháp chuyên sâu mới có thể điều trị sâu răng dứt điểm.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị sâu răng hàm cho trẻ em từ 3 – 5 tuổi:

1. Liệu pháp fluor và vệ sinh răng miệng

Đối với những trường hợp bị sâu răng hàm mức độ nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng liệu pháp fluor và hướng dẫn vệ sinh răng miệng đúng cách để ngăn ngừa lỗ sâu răng phát triển. Các phương pháp này có thể bù lấp lỗ sâu li ti trên bề mặt răng và củng cố sức khỏe răng miệng.

Đối với liệu pháp fluor, bác sĩ sẽ dùng dung dịch chứa fluor nồng độ cao thoa lên bề mặt răng và đợi trong một khoảng thời gian. Tùy theo trường hợp, trẻ cũng có thể được chỉ định dùng thêm viên ngậm hoặc các sản phẩm chăm sóc răng miệng bổ sung fluor để ngăn ngừa sâu răng phát triển và tái phát.

Các biện pháp vệ sinh răng miệng giúp cải thiện sâu răng hàm ở trẻ em từ 3 – 5 tuổi:

• Trẻ từ 3 tuổi trở lên có thể đánh răng. Do đó, mẹ nên hướng dẫn trẻ chải răng 2 lần mỗi ngày để làm sạch thức ăn thừa và mảng bám hình thành sau mỗi bữa ăn. Khi trẻ đánh răng, cần thực hiện cùng với con để trẻ có động lực duy trì thói quen tốt mỗi ngày.
• Sau các bữa ăn nhẹ, hướng dẫn trẻ súc miệng với nước sạch và uống nước lọc để giảm thiểu sự phát triển của vi khuẩn Streptococcus mutans.
• Nếu men răng của trẻ mỏng và trẻ thường xuyên gặp phải tình trạng ê buốt, mẹ nên cho trẻ sử dụng các loại nước súc miệng chứa fluor phù hợp với độ tuổi.

2. Trám răng hàm bị sâu

Đối với những trường hợp lỗ sâu đã phát triển vào bên trong ngà răng, bác sĩ sẽ chỉ định hàn răng (trám răng). Phương pháp này được thực hiện bằng cách làm sạch và sát khuẩn lỗ sâu. Sau đó, tiến hành trám răng (hàn răng) để bù lấp lỗ sâu và phục hồi hình thể, chức năng của răng.

Vật liệu hàn răng có khả năng chống lại quá trình hủy khoáng của vi khuẩn. Chính vì vậy, bác sĩ có thể phủ một lớp vật liệu trám răng lên mặt nhai của các răng hàm để ngăn ngừa sâu răng tái phát. Trám răng có thể gây ê buốt nhẹ nên phương pháp này chủ yếu được thực hiện cho trẻ từ 5 tuổi trở lên.

3. Lấy tủy răng hàm bị sâu

Sâu răng tiến triển nặng có thể gây viêm tủy răng. Khác với men răng và ngà răng, tủy răng có kết cấu lỏng lẻo với cấu tạo chính là dịch, mạch máu và các tế bào thần kinh. Những trường hợp sâu răng ăn vào tủy đều phải tiến hành lấy tủy để phòng tránh áp xe răng và nhiều biến chứng khác.

Sau khi loại bỏ tủy răng, bác sĩ sẽ dùng vật liệu nhân tạo trám bít khoang tủy và phục hình lại lỗ sâu. Đối với những trường hợp răng có lỗ sâu lớn, bác sĩ có thể dùng mão kim loại để bọc lên răng thật. Mão răng sẽ có tác dụng ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập vào cấu trúc răng và giúp trẻ dễ dàng ăn nhai trong thời gian chờ mọc răng vĩnh viễn.

Phòng ngừa sâu răng hàm cho trẻ

Sâu răng hàm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn khiến trẻ gặp nhiều phiền toái khi sinh hoạt và giao tiếp. Nếu để lâu dài, vi khuẩn có thể đi sâu vào bên trong xương hàm gây hư hại mầm răng vĩnh viễn. Chính vì vậy, mẹ cần hướng dẫn cho trẻ các biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa sâu răng tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa sâu răng hàm cho trẻ từ 3 – 5 tuổi:

• Hướng dẫn trẻ thực hiện các biện pháp vệ sinh răng miệng như chải răng và súc miệng bằng nước muối pha loãng. Khi chải răng, mẹ nên thực hiện cùng với trẻ để đảm bảo bé không nuốt phải kem đánh răng và làm sạch răng miệng đúng cách.
• Hạn chế lượng đường trong chế độ ăn của trẻ bằng cách cắt giảm các loại bánh kẹo và nước ngọt có gas. Mẹ có thể thay thế món ăn vặt này bằng các loại thực phẩm lành mạnh hơn như sữa chua, nước ép, bánh nướng, các món ăn từ mật ong,…
• Trong trường hợp trẻ ít uống nước, mẹ có thể cho trẻ sử dụng các viên ngậm chứa Xylitol để kích thích khoang miệng tiết nước bọt. Các sản phẩm này đã được chứng minh có thể phòng ngừa sâu răng và các vấn đề nha khoa thường gặp.
• Cho trẻ đến nha khoa kiểm tra răng miệng định kỳ 1 – 2 lần/ năm. Thói quen này vừa có thể bảo vệ sức khỏe cho bé vừa giúp bé tránh tâm lý lo sợ khi đến bệnh viện/ phòng khám.
• Cung cấp đầy đủ khoáng chất cùng với các thành phần dinh dưỡng thiết yếu cho trẻ. Không chỉ thúc đẩy trẻ phát triển chiều cao và cân nặng, chế độ ăn khoa học còn giúp cải thiện sức khỏe răng miệng và phòng ngừa sâu răng.

Sâu răng hàm ở trẻ em từ 3 – 5 tuổi là vấn đề nha khoa khá phổ biến. Hy vọng qua những thông tin trong bài viết, mẹ sẽ chú ý hơn đến sức khỏe răng miệng của bé. Nếu nhận thấy trẻ có các dấu hiệu sâu răng, nên đưa trẻ đến ngay phòng khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.