Cây trinh nữ hoàng cung: Công dụng và các bài thuốc

Cây trinh nữ hoàng cung là một trong các loại dược liệu quý, có công dụng phòng chống và điều trị những bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể nhận biết và áp dụng những bài thuốc này vào chữa bệnh một cách hợp lý. Để bổ giúp bạn đọc hiểu thêm về loài thảo dược này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin cơ bản nhất về loài cây này. 

Cây trinh nữ hoàng cung

Trinh nữ hoàng cung (tỏi lơi lá rộng) được gọi với tên quốc tế là Cranium Latifolium. Chúng phân bố tại các tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng,… Hiện nay chúng còn được gây trồng ở các tỉnh phía Bắc. Đặc điểm của trinh nữ hoàng cung:

• Thân củ, đường kính củ từ 10 đến 20cm, nhìn khá giống với củ hành tây.
• Lá bản rộng, dài tầm khoảng 60 đến 90 cm, có các gân xếp lá song song, lõm thành rãnh, rất rõ ở mặt dưới, phần đầu lá gần mặt đất có màu tía.
• Hoa cây trinh nữ hoàng cung mọc thành cụm, mỗi cụm từ 6 đến 20 hoa, hoa màu trắng, trổ hoa vào tầm tháng 3 đến tháng 4.
• Nhân giống cây bằng củ, chỉ cần tác các củ cây trinh nữ hoàng cung và giâm và đất.
• Phần thu hoạch là lá cây, thường xanh quanh năm.

Cây trinh nữ hoàng cung có gì khác với cây lan huệ, náng trắng

Ba loài thực vật gồm có lan huệ, náng trắng, trinh nữ hoàng cung thường gây nhầm với nhau bởi chúng có rất nhiều nét tương đồng về hình thái. Tuy nhiên dược tính và công dụng của mỗi loài cây là khác nhau. Để có thể phân biết được các giống cây này, chúng ta có thể dựa vào các điểm như:

Cây trinh nữ hoàng cung

Lá cây này có bản mỏng, màu nhạt. Khi phơi khô, loài cây này sẽ mang một hương thơm đặc trưng, hoa chuyển sang màu hồng nhạt, củ hoa có hình cầu.

Cây náng trắng

Cũng thân củ nhưng phần củ sẽ thuôn dài, màu đỏ nhạt. Lá náng bản to và dày hơn, màu lá cũng sẫm hơn. Hoa náng có màu trắng.

Cây lan huệ

Cây lan huệ lá dài và mỏng hơn so với hai loại cây trên. Khi lá khô sẽ không có hương thơm. Hoa lan huệ có 2 màu gồm trắng và đỏ đậm. Phần củ có hình cầu nhưng nhỏ hơn so với trinh nữ hoàng cung.

Khi sử dụng trinh nữ hoàng cung làm thuốc, điều quan trọng đầu tiên là chúng ta cần làm được đó là phân biết được trinh nữ hoàng cung với hai loại cây trên. Việc nhầm lẫn các vị thuốc sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trong đến quá trình điều trị bệnh tình. Nguy hiểm hơn nữa có thể gây ra phản ứng phụ hay kết quả trị liệu không mong muốn.

Cây trinh nữ hoàng cung có công dụng gì đối với sức khỏe

Được người xưa biết đến như một vị thuốc quý, điều trị hữu hiệu các chứng bệnh u xơ, u nang, viêm loét,… Vậy trong cây thuốc này có chứa những thành phần gì? Công dụng cụ thể ra sao?

Tại nơi lá rộng có alkaloid là thành phần chính là alkaloid, chia làm hai nhóm rõ rệt là dị vòng và không dị vòng. Trong thân và rễ của cây có 2 chất glucan A, glucan B. Ngoài ra, theo nghiên cứu trong loài thảo dược này còn có tới 11 loại axit amin, 11 loại alkaloid cùng nhiều axit hữu cơ và hoạt chất khác.

Các công dụng của trinh nữ hoàng cung

Cây trinh nữ hoàng cung, loại thảo dược có vị đắng, lá của nó có thể gây sung huyết dưới da. Trong loại thảo dược này có chứa rất nhiều hoạt tính hoá học. Những hoạt tính này cho công dụng ức chế sự phát triển và làm tê liệt sự hoạt động của các hại khuẩn, virus.

Hơn nữa dược tính của loài lá thuốc này có có khả năng ức chế sự phân chia tế bà, làm chậm sự phát triển của những tế bào khối u trong cơ thể. Vậy nên trong y học người ta đã và đang nghiên cứu áp dụng loài thảo dược này trong việc điều trị ung thu. Qua nghiên cứu lâm sàng, dược tính của trinh nữ hoàng cung có tác dụng điều trị ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây trinh nữ hoàng cung

Từ xa xưa loài cây này được xem là một loại dược liệu quý hiếm và chỉ được áp dụng để chữa trị cho những bậc quý nhân trong hoàng cung. Đến nay, không chỉ trong đông y mà trong y học hiện đại cũng đã và đang nghiên cứu để và thử nghiệm loại thuốc này. Trinh nữ hoàng cung thường được áp dụng để điều trị các bệnh như:

Giảm đau khớp

Lá trinh nữ hoàng cung được đem về làm sạch, để khô. Cắt thành từng khúc sau đó đem lên bếp sao cho thật nóng. Sử dụng lá thuốc được sao đập lên các vết bầm, lắp lại vài hôm vết bầm sẽ được đánh tan.

Điều trị chấn thương

Các dược liệu cần được chuẩn bị gồm huyết giác, củ trinh nữ, lá cối xay, quốc lão,dây đau xương. Tất cả được làm sạch và cho vào một nồi, nếu được nồi đất là tốt nhất. Sắc thành nước đặc, dùng bài thuốc này trong 1 tháng để điều chứng bệnh sau.

Tan máu bầm

Chỉ lấy phần củ hành của cây thuốc đem làm sạch, sau đó đem nướng trên lửa cho thật nóng. Sau đó đắp lên cùng có vết thương, bầm tím. áp dụng 2 đến 3 lần/ ngày để máu bầm tan ra.

Điều trị viêm loét ra dày, loét hành tá tràng,…

Sử dụng lá cây trinh nữ hoàng cung cho bài thuốc này để trị viêm loét dạ dày. Lá tươi tầm 3 lá đem làm sạch để ráo nước. Sắt thành từng khúc từ 3 đến 5cm. Cho vào nồi và thêm vào 2 bát nước, đun sôi cô lại khoảng còn nửa bát thuốc. Chia số nước thuốc đó làm 3 phần để uống trong ngày. Uống sau ăn.

Điều trị ung thư vú

Lá thuốc được phơi khô, lấy 200g đem sắc cùng với 2 bát nước. Sắc cho đến khi nước thuốc trong nồi còn lại 1/2 bát thuốc. Sử dụng sau khi ăn và liên tục trong 20 ngày. Hết 20 ngày dừng uống khoảng 10 ngày sau đó bắt đầu lại một liệu trình mới.

Điều trị ho, viêm phế quản

Bài thuốc 1: Ô phiến, lá khô trinh nữ hoàng cung, tang bạch bì, và cam thảo dây. Tất cả các vị thuốc đem trộn lẫn vào nhau và đem sắc lên với 600ml nước trắng. Đun sôi, chỉ còn 200ml thì dừng đun và đem số thuốc đó chia thành 3 phần, uống sau ăn.

Bài thuốc 2: Dùng lá táo chua, lá trinh nữ, lá bồng bồng, hương tử. Tất cả cho vào nồi để sắc thuốc, sắc cho đến khi còn lại 1/ 2 lượng thuốc trong nồi thì dùng lại. Đem chia thành 3 phần và uống sau ăn.

Chữa viêm họng hạt

1 lá cây trinh nữ chia làm 3 lấy 1 phần. Đem một phần lá trinh nữ tươi cùng 3g rễ dằng xay ngâm qua nước muối loãng, rửa thật sạch để ráo. Khi dùng, lấy các vị thuốc trên thêm vào vài hạt muối sạch, nhai kỹ sao cho nước thuốc thấm vào cổ họng. Phần bã thuốc sẽ đem bỏ đi. Ngày dùng 2 lần trong vài ngày cho đến khi bệnh tình thuyên giảm.

Gợi ý bài đọc liên quan dành cho bạn: 11+ cách chữa viêm họng hạt nhanh khỏi nhất tại nhà

Bệnh lý về phụ khoa như chảy máu âm đạo, u xơ, rong kinh

Bài thuốc 1: Hương tư tử, rễ cỏ xước, hoàng cầm, hạ thảo khô, lá trinh nữ khô. Tất cả các vị thuốc này đem sắc cô cạn còn một nửa lượng nước ban đầu. Đem nước thuốc phân làm 3 phần, và đem sử dụng sau bữa ăn. Thang thuốc này chỉ dùng trong ngày, hông để qua đêm.

Bài thuốc 2: Các loại thảo dược gồm có lá sen, ngải cứu tươi, trinh nữ hoàng cung, dừa dại, ích mẫu, hương tử tư. Tất cả đem sắc sau khi cô đặc được lượng nước thuốc cần dùng đem chia ra 3 phần và uống trong ngày. Chú ý uống sau ăn.

Bài thuốc 3: Trinh nữ hoàng cung, sao đen, hương tử tư. Đem thang thuốc đi sắc và uống trong vòng 1 ngày. Ngày 2 đến 3 lần sau ăn.

Trị mụn nhọt

Trị mụn nhọt có thể sử dụng phần lá hoặc phần củ của cây thuốc trinh nữ. Đem nguyên liệu dã nát sau đó đắp trực tiếp lên vùng da bị mụn nhọt. Sau một thời gian sử dụng thường xuyên mụn sẽ giảm hẳn, trả lại làn da mềm mại sạch mụn.

Điều trị các loại ung thư như cổ tử cung, đại tràng, ung thư vú

Các dược liệu gồm có lá đu đủ khô, nga truật, lá trinh nữ khô, xuyên điền thất. Cho tất cả vào để sắc với 3 bát nước và cô đặc lại lấy 1 bát. Thuốc sẽ chia làm 3 lần uống, tất cả đều uống sau ăn.

U xơ tiền liệt tuyến

Bài thuốc 1: Dùng 6g hương tư tử, 20g lá trinh nữ, 12g xa tiền tử. Đem tất cả sắc cùng 2 bát nước. Sắc còn lại 1 bát nước dùng lại tắt lửa, và chỉ nhỏ thành các phần uống trong ngày. 1 thang thuốc này chỉ sử dụng được trong ngày.

Bài thuốc 2: Lá trinh nữ phơi khô, lấy 20 gam rửa sạch. Cho vào nồi đun sôi, sao cho trong nồi còn lại một số nửa phần nước thuốc ban đầu thì ngưng và chia thành 3 phần uống trong ngày.

Bài thuốc 3: Lá huyết giác, lá cây trinh nữ hoàng cung, ba kích, rễ ngưu tất nam, hương tư tử. Tất cả đem nấu lên thành nước uống. Chí 3 phần uống/ ngày, không để nước thuốc qua đêm.

Một vài lưu ý khi sử dụng cây trinh nữ hoàng cung làm thuốc trị bệnh

Cây trinh nữ hoàng cung, một trong những dược liệu quý có tác dụng trong phòng chống và điều trị các bệnh u xơ, u nang,… hiệu quả. Tuy nhiên, trinh nữ hoàng cung là một cây thuốc, vậy nên khi sử dụng cần phải lưu ý một số vấn đề dưới đây để không gây nguy hiểm.

• Không ăn rau muống khi đang áp dụng các bài thuốc trinh nữ hoàng cung trong điều trị.
• Không tuỳ ý sử dụng trinh nữ hoàng cung với các bài thuốc chữa bệnh mà không có sự chỉ định của các y bác sĩ.
• Dùng thuốc cần tuân theo liều lượng và chỉ định của các y bác sĩ để tránh gây nguy hiểm và thay đổi dược tính.
• Phân biệt rõ ràng trinh nữ hoàng cung với náng trắng cùng lan huệ, bởi chúng có kiểu hình tương tự nhau sẽ tạo ra sự nhầm lẫn, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
• Không sử dụng trinh nữ hoàng cho phụ nữ đang trong thai kỳ, những bệnh nhân mắc phải các chứng bệnh suy gan, suy thận.
• Không nên sử dụng bài thuốc có trinh nữ hoàng cung với các loại thuốc khác, tránh tình trạng tương tác thuốc, nếu bắt buộc phải sử dụng cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Bài viết trên đây là tất cả những kiến thức cơ bản nhất về cây trinh nữ hoàng cung. Để an toàn cho bản thân, trước khi sử dụng bài thuốc dân gian nào, bạn cũng nên tìm hiểu và nắm vững thông tin về nó. Hãy xin lời khuyên từ các chuyên gia để tìm được phương pháp điều trị tốt nhất. Hy vọng với thông tin chúng tôi đưa trong bài viết trên sẽ giúp bạn đọc có thêm sự hiểu biết và loại dược liệu quý này.