Kim ngân hoa: Dược tính, tác dụng chữa bệnh và lưu ý khi dùng

Kim ngân hoa từ lâu đã được sử dụng trong nhiều bài thuốc điều trị một số triệu chứng và bệnh lý ở người. Vậy Kim ngân hoa là thảo dược như thế nào? Loại thảo dược này có những tác dụng gì? Công dụng của Kim ngân hoa ra sao? Khi sử dụng Kim ngân hoa cần lưu ý gì? Cùng tìm hiểu bài viết để biết thêm thông tin chi tiết.

Tìm hiểu về Kim ngân hoa

Kim ngân hoa là một trong các thảo dược quý hiếm và có nhiều công dụng điều trị bệnh ở người. Sau đây là một số thông tin tổng quát cần tham khảo về loại thảo dược quý hiếm này.

Đặc điểm của Kim ngân hoa

Kim ngân hoa còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: Ngân hoa, Kim đằng hoa, Kim ngân hoa lộ,… Kim ngân hoa là loại cây thân leo có chiều dài từ 9m đến 10m và thân cây có màu đỏ nâu. Lá của thảo dược này rộng từ 2m đến 5m, lá có màu xanh và mọc đối xứng với nhau. Đặc biệt, lá của cây Ngân hoa phần nhiều không rụng.

Hoa là bộ phận cây Kim ngân được sử dụng phần nhiều để làm thuốc. Hoa của cây Kim ngân mọc ở vị trí kẽ của lá và mỗi lẽ lá thường mọc 2 hoa. Nụ hoa thường có kích thước từ 1cm đến 5cm, hoa khi nở sẽ có kích thước từ 2cm đến 5cm,  màu trắng, sau một thời gian thì hoa đổi màu thành vàng. Kim ngân hoa cũng có quả, quả của cây có màu đen và có dạng hình cầu.

Phân bố

Kim ngân hoa được trồng nhiều tại các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, các nước phía đông Bắc Mỹ. Tại Việt Nam thì dược liệu này được tìm thấy nhiều tại các tỉnh như: Hà Nội, Sơn La, Hà Tây, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc. Ngoài mọc dại trên núi thì Kim ngân hiện nay được nhiều người dân trồng bán. Ngoài trồng Kim ngân để bán thì nhiều gia đình trồng Kim ngân để làm bóng mát cho ngôi nhà.

Thu hái và sơ chế

Hoa của cây Kim ngân sử dụng làm thuốc thường được thu hoạch khi hoa vừa mới nở, lúc này hoa chưa ngả sang màu vàng. Người dân thường thu hoạch hoa vào khoảng thời gian đầu mùa hạ. Đặc biệt, người hái thường thu hoạch hoa của cây Kim ngân trong khoảng thời gian từ 9 giờ đến 10 giờ.

Hoa của cây Kim ngân sau khi thu hoạch sẽ được thái mòng sau đó, mang đi phơi nắng hoặc đem đi sấy khô.

Thành phần hóa học

Cành và lá của cây Kim ngân chứa 2 thành phần hóa học là Saponin và Axit Chlorogenic. Quả của Kim ngân gồm các thành phần hóa học là axit như axit Oxalic, axit malic và axit Citric. Hoa của cây Kim ngân là bộ phận chứa nhiều thành phần hóa học, đặc biệt là các tinh dầu có lợi cho sức khỏe như: Carvacrol, Geraniol, Eugenol, a-pinen, Luteolin.

Cách bảo quản

Kim ngân hoa sau khi phơi khô rất dễ hút ẩm vì vậy cần bảo quản ở nơi khô ráo và không ẩm ướt. Nên đựng thảo dược này trong hũ hoặc lọ và cho thêm vào lọ đựng một ít vôi sống để bảo quản. Nếu không được bảo quản đúng cách thì Kim ngân dễ bị biến màu, mất đi tác dụng vốn có.

Tác dụng của Kim ngân hoa

Thảo dược này từ lâu được biết đến là một trong các thảo dược có nhiều tác dụng điều trị một số bệnh lý ở người. Sau đây là các tác dụng mà Kim ngân hoa mang lại.

Tác dụng kháng khuẩn, kháng virus

Tác dụng kháng khuẩn của Kim ngân được đánh giá vượt trội hơn các thảo dược khác. Thảo dược này có khả năng kháng khuẩn hiệu quả đối với vi khuẩn đường ruột E.coli và vi khuẩn đường hô hấp S.aureus. Bên cạnh đó, đối với các loại nấm gây bệnh như nấm Penicillium citrinum, nấm Candida albicans và nấm Aspergillus niger thì Kim ngân cũng kháng khuẩn rất hiệu quả.

Kim ngân hoa còn có khả năng kháng lại các loại virus và được đánh giá rất cao khi mang lại hiệu quả cao. Thảo dược này có khả năng kháng các loại virus như: virus cúm, virus gây viêm phổi.

Tác dụng kháng sinh

Bên cạnh khả năng kháng khuẩn, kháng virus thì Kim ngân còn có tác dụng kháng sinh hiệu quả. Sử dụng Kim ngân  có tác dụng kháng sinh hiệu quả với các tụ cầu khuẩn vàng, các loại vi trùng ly,…. Sử dụng nước của Kim ngân khi đun thay vì sử dụng các dạng bào chế khác để đạt hiệu quả kháng sinh cao.

Tác dụng chống viêm, chống oxy hóa

Kim ngân có khả năng chống viêm hiệu quả, thảo dược gây ức chế sản sinh Histamine. Thảo dược tác động giúp giảm hẳn sự phát triển của Prostaglandin E2. Bên cạnh đó, Kim ngân hoa có khả năng chống oxy hóa đối với mỡ heo và các loại dầu như: dầu đậu phộng, dầu hạt cải.

Tác dụng điều trị bệnh nhiễm khuẩn

Kim ngân được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn như bị lỵ và bệnh phổi viêm cấp tình trạng nặng. Ngoài ra, Kim ngân còn sử dụng điều trị cho người bệnh bị quai bị lở ngứa ngáy và người bệnh bị viêm ruột có mủ.

Tác dụng điều trị một số bệnh lý khác

Ngoài các tác dụng kể trên thì Kim ngân được sử dụng trong điều trị một số bệnh lý như: tiêu chảy, bệnh sởi, bị sốt xuất huyết, viêm xoang cấp tính lẫn viêm xoang mãn tính,…. Bên cạnh đó, thảo dược này còn giúp hạ lượng Cholesterol có trong máu và tăng cường hệ miễn dịch.

Các bài thuốc trị bệnh bằng Kim ngân hoa

Với nhiều tác dụng mà Kim ngân mang lại thì có nhiều bài thuốc điều trị các bệnh lý bằng loại thảo dược này. Sau đây là một số bài thuốc sử dụng Kim ngân hoa bạn nên tham khảo.

Bài thuốc trị tiêu chảy

Bài thuốc trị tiêu chảy bằng Kim ngân hoa cần chuẩn bị từ 10g đến 12g cành hoặc lá của cây Kim ngân. Sau đó, tiến hành nấu thành nước để uống hoặc có thể nấu cho nước cô đặc thành cao rồi sử dụng. Sử dụng hàng ngày và giảm dần liều lượng khi tình trạng tiêu chảy được cải thiện. Uống đến khi không còn xuất hiện tình trạng tiêu chảy.

Bài thuốc trị mụn nhọt, lở ngứa

Bài thuốc trị mụn nhọt, lở ngứa bằng Kim ngân gồm có: Kim ngân hoa 20g và Cam Thảo 20g. Sau khi chuẩn bị đầy đủ thì tiến hành nấu và uống hàng ngày. Bên cạnh đó, cần kết hợp đắp Kim ngân hoa với rượu xung quanh mụn nhọt để nhanh chóng loại bỏ mụn nhọt gây lở ngứa.

Bài thuốc trị mụn nhọt chuyển từ đỏ sang mụn nhọt đen

Bài thuốc này cần chuẩn bị: 80g cành hoặc lá Kim ngân, 40g Cam thảo, 160g Hoàng kỳ, 1 lít rượu ngâm. Sau khi chuẩn bị xong thì tiến hành cắt thật nhỏ Kim ngân, Cam thảo và Hoàng kỳ. Tiếp theo cho hỗn hợp đã cắt nhỏ vào rượu và tiến hành chưng trong 2 giờ đến 3 giờ. Sau khi chưng xong thì lấy phần nước và uống hàng ngày.

Bài thuốc trị quai bị, đau họng

Bài thuốc trị quai bị, đau họng gồm có: Kim ngân 16gam, Đậu xị 18gam,  Ngưu bàng tử, Trúc diệp,  Liên kiều mỗi vị thuốc 12gam, Cát cánh, Kinh giới huệ mỗi vị thuốc 8gam, Cam thảo và Bạc hà mỗi vị thuốc 4gam. Sau khi rửa sạch các thảo dược thì tiến hành sắc thuốc. Dùng uống hàng ngày cho đến khi không còn đau quai bị và đau họng.

Bài thuốc bị sởi

Bài thuốc gồm có: 30g Kim ngân, 30g Cỏ ban. Sau khi rửa sạch thì tiến hành giã thật nhỏ. Tiếp theo cho 100ml nước ấm hòa với hỗn hợp được giã nhỏ. Cuối cùng là tiến hành lọc lấy nước uống. Dùng để uống hàng ngày đến khi tình trạng bệnh dứt hẳn.

Bài thuốc trị cảm cúm

Bài thuốc thứ nhất gồm có: 6g Kim ngân hoa, 3g Cam thảo, 200ml nước. Tiến hành sắc thang thuốc và sắc còn lại 100ml nước uống. Chia 100ml nước thuốc thành 2 lần đến 3 lần uống để sử dụng trong ngày. Uống bài thuốc hàng ngày đến khi hết tình trạng cảm cúm.

Bài thuốc thứ 2 gồm có: Kim ngân 4gam, Cam thảo đất 3gam, Tía tô 3gam, Sài hồ nam 3gam, Kinh giới 3gam, Mạn kinh 3gam, gừng thái thành 3 lát mỏng. Tiến hành sắc thành thuốc để uống và sử dụng hàng ngày đến khi dứt hẳn tình trạng cảm cúm.

Bài thuốc trị viêm xoang mãn tính

Bài thuốc gồm có: Kim ngân, Ké đầu ngựa và Sinh địa mỗi vị thuốc 16gam, Đan bì, Huyền sâm, Hoàng cầm và Mạch môn mỗi vị thuốc 12gam,Tần bì 8gam. Sắc thang thuốc với 5 chén nước đầy và sắc lại còn phân nửa để uống. Chia nhỏ lượng nước thuốc thành 3 lần để uống trong ngày.

Bài thuốc trị viêm xoang cấp tính

Bài thuốc gồm có: Kim ngân, Ngư tinh thảo, Hy thiên thảo và Ké đầu ngựa mỗi vị thuốc 16gam, Mạch môn 12gam, Chi tử 8gam. Cho 5 chén nước đầy vào thang thuốc rồi tiến hành sắc, sắc thang thuốc còn lại phân nửa để uống. Chia nhỏ lượng nước thuốc đã sắc thành 3 lần để uống trong ngày.

Bài thuốc trị dị ứng, nổi mẩn ngứa ngoài da

Bài thuốc thứ nhất gồm có: 20gam Kim ngân, 15gam Ké đầu ngựa, 20gam lá dâu. Cho 600ml nước vào thang thuốc rồi tiến hành quá trình sắc,  sắc thuốc còn lại 200ml nước để uống. Chia nhỏ 200ml nước thuốc thành 2 lần hoặc 3 lần để uống trong ngày. Uống hàng ngày cho đến khi hết nổi mẩn ngứa, dị ứng.

Bài thuốc thứ 2 gồm có: Ké đầu ngựa 4g, Kim ngân hoa 10g.  Cho thang thuốc vào 600ml nước để tiến hành sắc và sắc còn 200ml nước thuốc. Chia 200ml thuốc thành 2 lần để uống trong ngày.

Bài thuốc thứ 3 gồm có: 6g hoa của cây Kim ngân hoặc có thể thay thế thành 12g lá Kim ngân, 4g đường. Cho 100ml nước để tiến hành sắc và sắc còn 10ml nước thuốc. Uống mỗi ngày 1 lần, đối với trẻ em thì sử dụng trong 12 ngày, đối với người lớn thì sử dụng trong 24 ngày.

Bài thuốc trị sốt xuất huyết

Bài thuốc gồm có: Kim ngân 20gr, cỏ nhọ nồi 16gr, Hoa hòe 16gr, Hoàng cầm 12gr, rễ cỏ tranh 20gr,  Liên kiều 12gr. Tiến hành sao Hoa hòe và cỏ nhọ nồi. Sau khi sao xong thì cho hỗn hợp đã sao vào các vị thuốc còn lại mang đi sắc thành thuốc. Mỗi ngày uống 1 thang thuốc và uống cho đến khi hết tình trạng sốt xuất huyết.

Bài thuốc trị bệnh vẩy nến

Bài thuốc gồm có: 16gram Kim ngân, 16gram Liên kiều, 12gram Bồ công anh, 12gram Thổ phục linh, 8gram quả ké, 8gram Ngưu bàng tử , 8gram Trúc diệp, 8gram Hạ khô thảo, 6gram Bạc hà, 6gram Chi tử. Sắc thang thuốc trên và sử dụng uống trong 2 ngày. Mỗi ngày uống 3 lần, có thể uống trước khi ăn 30 phút hoặc sau khi ăn 30 phút.

Bài thuốc trị chảy máu do nhiễm khuẩn

Bài thuốc gồm có: 20g Kim ngân, 16g cỏ nhọ nồi, 12g Trắc bá diệp, 12g Bồ công anh, 12g Hoa hòe, 12g Liên kiều, 10g Chi tử sao.  Sắc thang thuốc để uống và sử dụng mỗi ngày 1 thang thuốc. Uống cho đến khi không còn tình trạng chảy máu thì ngưng sử dụng.

Bài thuốc trị viêm ruột thừa, viêm phúc mạc

Bài thuốc gồm có: Kim ngân hoa 120gr, Huyền sâm và Đương quy mỗi vị thuốc 80gr, Mạch môn và Địa du mỗi vị thuốc 40gr, Ý dĩ nhân 20gr, Hoàng cầm 16gr, Cam thảo 12gr. Tiến hành quá trình sắc để uống thuốc hàng ngày. Nên để nước thuốc nguôi hẳn rồi mới uống và sử dụng mỗi ngày 1 thang thuốc cho đến khi không còn tình trạng viêm.

Bài thuốc trị viêm gan do virus gây ra

Bài thuốc gồm có: Kim ngân 16g, Xa tiền 16g, Nhân trần 20g, Hoàng cầm 12g, Hoạt thạch 12g, Đại phúc bì 12g, Mộc thông 12g, Phục linh 8g, Đậu khấu 8g, Cam thảo 4g. Tiến hành sắc thang thuốc để uống hàng ngày cho đến khi khỏi bệnh.

Bài thuốc trị sưng đau, viêm vú do tắc sữa

Bài thuốc gồm có: Kim ngân, Hoàng kỳ, Cam thảo và Đương quy mỗi vị thuốc 10gram, rượu sử dụng 1 chén. Vị thuốc Hoàng kỳ thì tiến hành nướng, sau khi nướng thì mang sắc chung với các vị thuốc còn lại. Hàng ngày sử dụng một thang thuốc cho đến khi tình trạng sưng đau, viêm vú không còn xảy ra.

Bài thuốc trị phát bối, nhọt độc

Bài thuốc gồm có: Kim ngân 160g, Cam thảo 40g. Tiến hành sao thơm Cam thảo. Sau khi sao Cam thảo thì tiến hành tán nhuyễn thành bột cả 2 vị thuốc. Mỗi lần uống thì lấy 16g bột đã tán nhuyễn cho vào 1 chén nước và 1 chén rượu để sắc. Tiến hành sắc còn lại 1 chén uống để uống và nên uống khi thuốc vẫn còn ấm.

Lưu ý khi sử dụng Kim ngân hoa

Kim ngân hoa không gây ra các tác dụng phụ cho người sử dụng, tuy nhiên thảo dược này có hạn chế về các đối tượng sử dụng.  Một số đối tượng không nên sử dụng Kim ngân như:

• Trường hợp bị dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần có trong Kim ngân hoa.
• Trường hợp người mắc tình trạng hư hàn.
• Trường hợp mụn nhọt đã lở loét nghiêm trọng và mụn nhọt đã bị vỡ.
• Trường hợp phụ nữ đang hành kinh.

Không nên sử dụng thảo dược này trong thời gian lâu dài, đặc biệt là trà Kim ngân hoa. Sử dụng thường xuyên sẽ khiến cho cơ thể người uống ngày càng yếu, ảnh hưởng lớn dạ dày và gây có đờm. Kim ngân vốn có tính lạnh nên khi sử dụng sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.

Lá của cây Kim ngân có chứa thành phần Saponin, đây là một thành phần chứa chất độc rất kém nhưng không gây hại đối với cơ thể. Tuy nhiên, nên thận trọng khi sử dụng lá của cây Kim ngân cho phụ nữ có bầu và đang cho con bú.

Liều lượng sử dụng thảo dược có sự khác nhau rõ rệt khi sử dụng cho người lớn và khi sử dụng cho trẻ em. Chính vì vậy, cần hỏi ý kiến của các cơ sở y tế chuyên về Y học cổ truyền trước khi sử dụng Kim ngân.

Trên đây là các thông tin về thảo dược Kim ngân hoa cùng các vấn đề xoay quanh. Hy vọng bài viết giải đáp được vấn đề bạn đang tìm hiểu.