Bạch quả và 8 công dụng chữa bệnh ít ai ngờ

Từ thời cổ chí kim, cây bạch quả đã được tìm thấy và được xem là một vị thần dược mà thiên nhiên ban tặng. Không chi có công dụng làm đẹp, làm thực phẩm nấu ăn bổ dưỡng mà bạch quả còn có đóng góp lớn cho nền y học. Bật mí 8 công dụng chữa bệnh của loại cây này chắc chắn sẽ khiến bạn đọc bất ngờ!

Bạch quả là cây gì?

Cây bạch quả được gọi với cái tên dân giã là ngân hạnh hay công tôn thụ. Cây thuộc loại thân gỗ phát triển với chiều cao lên đến 20 – 35 mét và sức sống mãnh liệt. Bạch quả có sức chống chịu sự tàn phá của bão, thiên tai khắc nghiệt nhờ bộ rễ ăn sâu trong lòng đất.

Bạch quả có tán cây thường nhọn và cành vươn dài. Lá cây có cuống chia làm hai thùy, phiến lá hình quạt tròn. Quả bạch quả mọc thành chùm 3-4 quả một. Quả to bằng quả mận, vỏ ngoài cứng và nhẵn. Khi chín quả chuyển màu màu vàng và mùi bơ cháy rất khó ngửi.

Cây bạch quả phân bố ở đâu? Thu hái vào mùa nào?

Ví cây bạch quả là hóa thạch sống cũng không sai bởi loài cây này đã có niên đại hơn 200 triệu năm. Đây là loài cây lâu đời được trồng nhiều tại các nước như Trung, Hàn, Nhật. Cây bạch quả Nhật Bản có ý nghĩa linh thiêng và được gọi với cái tên hibaku jumoku. Năm 1995, hạt bạch quả lần đầu được trồng thử nghiệm tại Sa Pa. Nhưng do không hợp đất đai nên cây chậm phát triển. Ngày nay, loài cây này có mặt ở một số tỉnh miền Bắc nhưng rất hiếm.

Bộ phận được dùng để chữa bệnh là lá và quả của cây bạch quả. Mùa thu là thời điểm thích hợp để thu hái quả chín. Sau khi thu hoạch, quả được lột lấy phần vỏ và bỏ phần thịt bên trong và đem hấp rồi sấy, phơi khô. Phần hạt cứng được đem phơi, loại bỏ phần vỏ cứng và chỉ lấy phần nhân bên trong.

Dược tính của bạch quả

Hạt đã sơ chế của quả bạch quả được góp mặt trong nhiều bài thuốc dân gian lưu truyền và thường được gọi là Ngân Hạnh. Hạt ngân hạnh có tính ấm, vị hơi ngọt đắng nên có hiệu quả trong việc ích khí, ôn phế. Đối với người bệnh hen suyễn, ho, viêm họng, đờm, dùng ngân hạnh có thể làm giảm nhanh tình trạng bệnh. Ngoài ra, ngân hạnh còn có tính tiêu độc, sát trùng và dùng để giải rượu rất tốt.

Các nghiên cứu y khoa hiện đại cũng đã phát hiện ra nhân của ngân hạnh có chứa hàm lượng cao các chất protein, chất béo, đường, tinh bột. Vỏ của ngân hạnh chứa các chất có lợi như bilobol. Đặc biệt, chiết xuất lá ngân hạnh có nguồn hợp chất flavonoid dồi dào. Chất chống oxy hóa, kháng sinh tự nhiên mang lại những công dụng chữa bệnh tuyệt vời cho dược liệu. Bên cạnh đó, lá cây ngân hạnh còn rất giàu flavone glycoside và terpene.

Cây bạch quả có công dụng chữa bệnh gì?

Đông y cổ truyền Việt Nam đã ghi chép lại việc dùng lá cây bạch quả để trị bệnh từ năm 1436. Dược liệu được chế biến thành món ăn, trà bạch quả và có mặt trong nhiều bài thuốc cổ truyền chữa bệnh. Trong nền y học hiện đại của Tây y, bạch quả được dùng để điều chế nhiều loại thuốc bổ cho sức khỏe. Vậy loại dược liệu thời kim cổ này có tác dụng chữa bệnh như thế nào?

Tiêu đờm, trị ho

Bạch quả được biết đến là dược liệu có tính ôn vị ngọt đắng nên dùng làm thuốc tiêu đờm, trị ho, bổ phổi rất hữu hiệu. Người bệnh lấy 7 quả dược liệu bọc bằng lá ngải cứu rồi nướng kỹ. Sau đó, bạn chia đều thuốc làm hai bữa để dùng sẽ có tác dụng tiêu đờm, trừ hen, ích khí tuyệt vời.

Trị hen suyễn và dị ứng

Nghiên cứu gần đây của Hoa Kỳ đã công bố ngân hạnh có thể chữa được hen suyễn và dị ứng. Chiết xuất bạch quả làm dịu các vết sưng viêm do dị ứng và chặt đứt mối liên hệ giữa dị ứng nặng và hen suyễn.

Điều hòa lưu thông máu, cải thiện trí nhớ

Nhờ hàm lượng flavonoid giàu có mà bạch quả chống oxy hóa rất hiệu quả. Hơn thế, flavonoid kích thích hoạt động của hệ tuần hoàn. Máu được tăng cường lên não phục hồi các tổn thương do thiếu máu gây nên. Đặc biệt với phụ nữ tiền mãn kinh, người già, dược liệu này cải thiện suy giảm trí nhớ, mất ngủ. Nhờ đó, bệnh lý tai biến mạch máu, vỡ mạch máu được ngăn chặn kịp thời.

Điều trị suy giảm thị lực do tiểu đường

Bệnh tiểu đường và nhiều biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng của người bệnh bất cứ lúc nào. Người bệnh mắc tiểu đường dễ gặp các bệnh lý về tim mạch, xương khớp và suy giảm thị lực dẫn đến mù lòa. Tinh chất flavonoid được biết đến là chất chống oxy giữ cho đôi mắt luôn sáng khỏe, chống lại nguy cơ đục thủy tinh thể. Người uống trà bạch quả trong vòng 6 tháng có thể cải thiện thị lực, giảm tổn thương võng mạc do biến chứng tiểu đường.

Giảm hội chứng tiền kinh nguyệt

Bạch quả được đưa vào các bài thuốc dành cho các bạn gái ở tuổi tiền kinh nguyệt. Hoạt chất có trong dược liệu sẽ xoa dịu cơn đau ngực và đau bụng ở những kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Chất chống oxy hóa flavonoid tăng cường máu lên não, kích thích não bộ tiết hormone hạnh phúc.

Giảm đau nhức, tê bì chân tay

Đau nhức, tê bì chân tay là tình trạng thường gặp ở người già hoặc người gặp vấn đề lưu thông khí huyết kém. Máu không được tăng cường xuống các chi gây tình trạng nhức mỏi, tê cứng. Đặc biệt là khi cơ thể người giữ nguyên tư thế quá lâu, hoặc vận động quá sức, tình trạng này càng nặng. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy dùng bạch quả làm giảm đau nhức xương khớp, tê tay chân sau thời gian kiên trì sử dụng.

Cải thiện chóng mặt và rối loạn thăng bằng

Thiếu máu lên não là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng chóng mặt, rối loạn thăng bằng. Tình trạng này xảy ra thường xuyên ở độ tuổi tiền mãn kinh khi khí huyết lưu thông kém. Thành phần flavone glycoside và terpene có trong bạch quả đẩy mạnh lưu thông máu. Nhờ đó, các tác nhân gây chóng mặt, mất thăng bằng sớm được loại bỏ.

Chữa liệt dương

Bạch quả được ví như tiên dược của cánh mày râu gặp tình cảnh trên bảo dưới không nghe. Dược liệu kích thích máu lưu thông tới “cậu nhỏ”. Nhờ vậy, áp suất máu đủ lớn để cải thiện khả năng cương cứng và tăng kích thước cho “cậu nhỏ”.

Tác dụng trong làm đẹp

Hợp chất chống oxy hóa flavonoid chứa trong bạch quả có khả năng chống lại quá trình lão hóa rất tuyệt vời. Khí huyết được lưu thông giúp làn da của chị em hồng hào, căng mịn. Bởi vậy, dược liệu này được đông đảo phái đẹp dùng pha trà, nấu các món ăn để “tân trang” nhan sắc. Ngoài ra, người ta cũng dùng dược liệu này thoa lên da khi bị cháy nắng hoặc mẩn ngứa để làm dịu cho da.

Tác dụng phụ của dược liệu bạch quả

Không thể phủ nhận bạch quả mang lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Thế nhưng, loại dược liệu này cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hại từ tác dụng phụ.

• Một số người bệnh gặp tình trạng chóng mặt, đau nhức đầu, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa. Bên cạnh đó, người dị ứng với dược liệu này còn bị kích ứng da, nổi mẩn đỏ.
• Bạch quả chưa qua sơ chế có thể gây co giật, thậm chí dẫn đến tử vong nếu người bệnh có tiền sử động kinh, tim mạch hoặc có vấn đề về sức khỏe sinh sản.
• Bạch quả cũng gây phản ứng với một số thành phần của thuốc loãng máu, thuốc điều trị trầm cảm, thuốc chuyên biệt cho bệnh nhân đái đường…

Bà bầu ăn bạch quả được không?

Có lợi cho sức khỏe là thế, nhưng trong phần thịt của quả bạch quả chín, các nhà khoa học tìm được các chất Acid phenol có thể gây ngộ độc. Khi độc tố này kết hợp với cytochrome oxidase có trong cơ thể, hợp chất tạo thành làm tế bào bị “cô lập”, không tiếp nhận được oxy. Điều này dẫn đến tổn thương tế bào, hoại tử tế bào.

Khi ăn quả chín cây, mức độ nguy hiểm cho người ăn sẽ càng cao. Chỉ sau một vài tiếng đồng hồ, người ăn sẽ xuất hiện các triệu chứng trúng độc từ nặng đến nhẹ. Ban đầu chỉ là lợm giọng, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy. Nếu ăn một lượng quá nhiều, người bệnh nhanh chóng đau đầu, quay cuồng, co giật, hôn mê và có thể dẫn tới tử vong.

Phụ nữ đang mang bầu được khuyến cáo tuyệt đối không dùng loại quả này. Ngoài khả năng trúng độc, bà bầu rất có thể bị xuất huyết, thiếu oxy cung cấp đến thai nhi dẫn đến sảy thai, lưu thai.

Cho trẻ em dùng bạch quả – nên hay không nên?

Quả chín và hạt của bạch quả khi chưa được sơ chế chứa rất nhiều phenol. Hoạt chất này không tốt cho đối tượng trẻ em. Bởi chất này là nguyên nhân kích thích niêm mạc đường tiêu hóa. Trẻ em ăn vào có thể đau bụng, tiêu chảy, tệ hơn là ngộ độc. Đồng thời, phenol tăng khả năng kích ứng da, gây bệnh về da ở trẻ nhỏ. Chính vì vậy, chúng ta không nên cho trẻ em dùng loại dược liệu này trong bất kể trường hợp nào.

Giá dược liệu bạch quả đắt hay rẻ? Mua ở đâu có sản phẩm uy tín?

Hiện nay, bạch quả là dược liệu phổ biến và có mặt tại nhiều hiệu thuốc bắc, các siêu thị lớn. Tuy nhiên, vì có nhiều công dụng chữa bệnh thần kỳ mà dược liệu này được làm giả tràn lan. Để có được dược liệu chất lượng thì tốt nhất bạn nên đến các hiệu thuốc bắc có uy tín để mua.

Giá thành đắt hay rẻ cũng là yếu tố mà người mua bạch quả rất quan tâm. Trên thị trường, loại dược liệu này được bán phổ biến với mức giá vô cùng đa dạng. Nhưng nhìn chung, mức giá sẽ dao động khoảng 100.000 VNĐ/1kg dược liệu khô và 180.000 VNĐ/1kg quả tươi.

Bật mí về cây bạch quả và 8 công dụng chữa bệnh thần kỳ trên đây của chúng tôi đã giúp bạn có thêm những thông tin quý giá về dược liệu này. Dù mang lại tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe nhưng bạn hãy lưu ý khi dùng để tránh ngộ độc và những tác dụng phụ nguy hiểm nhé!